Avrupa Konseyi İşkencenin Önlenmesi Komitesi (CPT), geri gönderme merkezlerinde zaman zaman biber gazı kullanıldığını ifade ederken Dışişleri Bakanlığı, biber gazı kullanımının 'orantılı' olduğunu bildirdi.
Türkiye'de yasadışı bir şekilde bulunduğu anlaşılarak yakalanan yabancılar, statüsü belirleninceye kadar Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne bağlı Geri Gönderme Merkezleri'nde tutuluyor.
Raporda, Türk makamlarının CPT heyetiyle tam işbirliği gösterdiği, geri gönderme merkezlerinde tutulan mültecilerden fiziksel kötü muamele şikayeti alınmadığı ifade edildi.
'GERİ GÖNDERME MERKEZLERİNDE ‘İNSANLIK DIŞI VE AŞAĞILAYICI' KOŞULLAR MEVCUT'
Geri gönderme merkezlerindeki fiziksel duruma ilişkin de bilgi verilen raporda Aydın Geri Gönderme Merkezi'nde fiziksel durumun 'çok iyi' olduğu belirtilirken İstanbul Kumkapı, Ankara ve İzmir Geri Gönderme Merkezleri'ndeki fiziksel durumun 'insanlık dışı ve aşağılayıcı' olduğu, aşırı kalabalık, yetersiz havalandırma, doğal ışığa erişim kısıtlılığı ve yetersiz hijyen koşullarının mevcut olduğu kaydedildi. Raporda ayrıca geri gönderme merkezlerinde spor yapma imkanının olmadığı ifade edilerek mültecilerin bu merkezlerde çoğu zaman haftalar boyunca neredeyse tamamen hareketsiz kaldıkları dile getirildi.
DIŞİŞLERİ: CPT'NİN TAVSİYELERİ DİKKATE ALINIYOR
Dışişleri Bakanlığı, rapora yanıtında CPT'nin tavsiyelerinin Türkiye tarafından göz önünde bulundurulduğunu, raporun Türkiye'ye iletildiği 2015 Kasım ayından bugüne mevzuat ve uygulamaya yönelik ilave adımlar atılmaya devam edildiğini bildirdi.
İyileştirme faaliyetleri kapsamında, koşulları yeterli düzeyde görülmeyen geri gönderme merkezlerinin kapatıldığı, daha iyi koşullara sahip yeni merkezler inşa edildiği ifade edilirken "Bu çerçevede, EGM'den devralınan İstanbul Kumkapı, Gaziantep ve Kırklareli geri gönderme merkezleri 2016 yılında kapatılmış, bu illerimizde yeni inşa edilen geri gönderme merkezleri kullanıma açılmıştır. Bilahare, İzmir-Işıkkent ve Bursa geri gönderme merkezleri mevcut fiziki şartların yetersizliğinden dolayı Temmuz 2017'de kapatılmıştır" denildi.
Ayrıca Ankara Geri Gönderme Merkezi'nin kapatılmasının, yabancı misyonların Ankara'da bulunması nedeniyle ertelendiğini, bu merkez yerine yeni bir geri gönderme merkezinin yapılmasının planlandığı bildirildi.
Raporda Türk makamlarının geri gönderme merkezlerindeki sağlık hizmetlerine erişimi arttırma konusundaki çabaları teyit edilirken çoğu merkezde psikolog ve çevirmenlerin bulundurulması takdir edildi.
'GERİ GÖNDERME MERKEZLERİNDE BİBER GAZI KULLANILIYOR'
Raporda, birçok geri gönderme merkezinde zaman zaman biber gazı kullanımının tespit edildiği ve bu durumdan endişe duyulduğu belirtilirken bu merkezlerde hiçbir şekilde biber gazı kullanılmaması çağrısında bulunuldu.
Dışişleri Bakanlığı, biber gazı kullanımına ilişkin eleştiriye verdiği yanıtında biber gazının, toplu karışıklıklarda yetkili personel tarafından 'orantılı' bir şekilde direnişin büyüklüğüne uygun olarak kullanıldığını, bu tür vakalarda kullanılan biber gazı spreyinin birçok AB ülkesinde kullanıldığını kaydetti.
Raporda İstanbul Atatürk Havalimanı'nda kabul edilemez yolcu statüsündeki mültecilerin yolcuların beş aya kadar uzayan sürelerle doğal ışığa ve açık havaya çıkmadan transit alanda bekletildikleri ifade edilirken CPT heyetinin talebi üzerine bu kişiler için yeni bir tesis tahsis edildiği kaydedildi.
Dışişleri Bakanlığı da açıklamasında İstanbul Atatürk Havalimanında, kabul edilemez yolcu statüsünde olup uluslararası koruma başvurusu yapan yabancılar için Uluslararası Koruma Müracaat Bürosu 20 Nisan 2016 tarihi itibariyle kullanıma açıldığını bildirdi.
