ABD Başkanı Trump'ın "52 yıl sonra, ABD'nin İsrail Devleti ve Bölgesel İstikrar için kritik öneme sahip stratejik ve güvenlik açısından önem taşıyan Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanıma zamanı geldi" açıklaması tartışma yarattı.
Konuyu Sputnik'e değerlendiren eski Washington Büyükelçisi Faruk Loğoğlu, "Başkan Trump'ın bu açıklaması uzunca bir süredir yani işbaşına geldiğinden bu yana etrafa saçtığı dehşetin ve dünya düzenini bozma eylemlerinin yeni bir uzantısı, yeni bir halkası" dedi. Trump'ın açıklamasını ‘çok tehlikeli bir çıkış' olarak nitelendiren Loğoğlu, şöyle devam etti:
"Çünkü BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararına aykırı. Daha önemlisi uluslararası hukukun en temel kuralı olan devletlerin, ülkelerin toprak bütünlüğünün işgal suretiyle bozulmaması ilkesine aykırı. O bakımdan hem BM Güvenlik Konseyi'ni bir kenara itiyor hem uluslararası hukuku yok sayıyor. Bu bölgede çok vahim ve yeni gerginliklere yol açacaktır.
Evet şu an Suriye belki zayıf bir konumdadır. Ama Suriye kendini toparladığında, İsrail de bu yönde adım attığı taktirde Suriye buna karşılık verecektir. Suriye buna karşılık verirken tabi yalnız olmayacaktır, yanında başka ülkeler de olacaktır. Özellikle mesela İran, belki Arap ülkelerinden bazıları. O nedenle Trump bu kararıyla zaten barış yüzü görmemiş, hala çatışmalara sahne olan bir Ortadoğu'daki yangını daha da körükleyen bir adım atmış olmaktadır."
Peki böyle bir adım atılarsa uluslararası neler yapılabilir? Emekli diplomat Faruk Loğoğlu'na göre öncelikle BM Güvenlik Konseyi'nin acilen toplanması gerekiyor. Loğoğlu, "ABD veto edecek olsa bile bu karara çok kararlı bir şekilde karşı çıkılması lazım. Aynı zamanda BM Genel Kurulu'nun da yine acilen toplantıya çağrılarak buna karşı çıkılması gerektiğini düşünüyorum" dedi.
Türkiye açısından da atılacak adımlar olduğunu da vurgulayan Loğoğlu, şu ana kadar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun yaptığı açıklamaların çok doğru olduğunu söyledi. Loğoğlu, "Suriye'nin toprak bütünlüğüne sahip çıktılar. Bu tamamen doğru ve yerinde. Ama bir adım daha gerekiyor bence. Suriye ile ilişkilerin kurulması için şimdi tam zamanı. Yani sözde sahip çıktığımız Suriye'nin toprak bütünlüğüne Şam yönetimiyle Türkiye'nin yeniden ilişkiler tesis ederek bu sözün arkasında fiilen de durduğunu göstermesi lazım" diye konuştu.
ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Bağcı da Sputnik'e yaptığı değerlendirmede, Golan Tepeleri'nin nasıl bir hukuki statüsü olduğunun zaten belli olduğunu söyledi. Burasının İsrail'in işgal ettiği topraklar arasında yer aldığını zaman içerisinde de sorunun çözümlenemediğini belirten Bağcı, şunları söyledi:
"Öyle gözüküyor ki ABD bunu tanıdığı andan itibaren de uluslararası hukuk kuralları ne derse desin bunun İsrail'in kontrolü altına gireceğinden rahatlıkla emin olabiliriz. Çünkü BM Güvenlik Konseyi'nde ABD'nin engellenebileceği bir yapı yok. Yani diğer dört ülke tabi ki BM Güvenlik Konseyi'nin üyeleri Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin ‘hayır' diyebilir. Ama ABD'de de başka konularda onlara sorunlar çıkarabilir. Öyle gözüküyor ki Donald Trump tıpkı bir züccaciye dükkanına girmiş fil gibi nereye dönse bugüne kadar yarım kalmış veyahut da çözümlenememiş sorunları yıkarak, çarparak, deyim yerindeyse tuz buz ederek yürüyüşüne devam ediyor.
Eğer bir ikinci dönem daha seçilirse o zaman durum daha da ilginç hal alacak. Çünkü 6 yıllık bir Donald Turmp dönemi esnasında dünyada hiç kimse de İsrail'in bu bölgeden çekilmesine, askeri anlamda bir katkı sunamayacağı için önümüzdeki 6 yıl içerisinde Golan Tepeleri'nin İsrail'in kontrolü altında ve toprağı olarak da ortaya çıkabilecek bir süreç yaşanabilir. "
"Ama bu tabi kolay değil" diyen Prof. Dr. Bağcı, bütün dünyada Trump'ın açıklamalarına tepkiler olduğunu hatırlattı. Bağcı, "Bizim açımızdan uluslararası ilişkilerciler olarak gördüğümüz şey var olan uluslararası hukuk kurallarının yerle bir edildiği, geçersiz kaldığı, arda arda oldu bittilere getirilen bir yeni düzensizlik anlayışı var. Yani bu yeni dünya düzeni değil ama varolan eski dünya düzeninde değişik açılardan çatırdamaya başladığının bir göstergesi olarak düşünüyorum" diye konuştu.
'EĞER BİR İKİNCİ DÖNEM DAHA TRUMP SEÇİLİRSE ORTADOĞU'DA BİR ÇOK KRİZ FARKLI BOYUTLARA EVRİLEBİLİR'
"Yani bu konu tartışılacak, büyük bir olasılıkla bütün uluslararası kuruluşlar tarafından kınanacak, reddedilecek. Ama sahadaki gerçekliği öyle gözüküyor ki değiştirmeyecek. Şu olabilir İsrail'in işgal ettiği toprakların İsrail toprağı olarak sayılabileceği bir sürece gidebilir. Şu anda henüz daha sayılmıyor onu söyleyeyim hemen öyle bir karar alınmadı ama bu tartışmaya açıldı. Bundan sonraki gelişmeler belirleyecek diye düşünüyorum. Dediğim gibi eğer bir ikinci dönem daha Trump seçilirse 6 yıllık bir süre içerisinde Ortadoğu'da bir çok kriz veyahut da bölge veyahut da sorun farklı boyutlara evrilebilir diye düşünüyorum."
