Yargı Reformu'nun detayları açıklandı: Haber verme ve eleştiri sınırlarını aşmayan düşünce açıklamaları suç olmayacak

Yargı Reformu'nun datayları belli oldu. Meclis’e sunulan ilk pakete göre; haber verme sınırını aşmayan düşünce açıklamaları suç olmayacak. Tutukluluk süresi azalacak. Basit ve hızlı yargılama sistemi hayata geçirilecek.

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün başkanlığında hazırlanan 'Yargı Reform Strateji Planı'nın birinci paketi MHP'den sonra bugün de CHP'ye verilecek.

Çeşitli yenilikler içeren taslağa göre haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak. 6 ayı geçmeyen suçlarda, ön ödeme yapılması halinde dava açılmayacak. Tutukluluk süreleri azalacak.

Sözcü'den Saygı Öztürk'ün haberine göre, ilk paketin yasalaşmasının ardından yeni paketlerin de geleceğini belirten Adalet Bakanlığı yetkilileri, pakette yer alan bazı değişiklik önerilerini şöyle açıkladı:

'HABER VE ELEŞTİRİ'

'Terör örgütü propagandası' suçu, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bu suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılabilecek. Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak.

'DAVA AÇILMAYACAK'

Altı ayı aşmayan suçlarda; failin on gün içinde talep etmesi koşuluyla, soruşturma aşamasında para cezası ödemesi ile bu soruşturmaya devam edilmeyecek. Para cezası 3 taksitle ödenecek. Taksitler süresinde ödenmez ise soruşturmaya devam edilecek.

'TUTUKLULUK SÜRESİ'

Soruşturma evresinde tutukluluk süresi, ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işler bakımından altı ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işler bakımından ise bir yılı geçemeyecek. Ancak, anayasal düzene karşı işlenen suçlar, millete ve devlete karşı işlenen suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu işlenen suçlar bakımından bu süre en çok 1 yıl 6 ay olup, gerekçesi gösterilerek 6 ay daha uzatılabilecek. Bu maddede öngörülen tutukluluk süreleri, fiili işlediği sırada 15 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, 18 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanacak.

MAĞDUR ÇOCUĞUN İFADESİ PSİKOLOG EŞLİĞİNDE ALINACAK

Cumhuriyet savcısı veya hakim tarafından ifadesinin özel ortamda alınması gerektiği ya da şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk ya da mağdurların ifadeleri özel ortamda uzmanlar/psikologlar aracılığıyla alınacak. Mağdur çocuğun beyan ve görüntüleri kayda alınacak. Kayda alınan beyan ve görüntüler dava dosyasında saklanacak, gizliliği için gerekli tedbirler alınacak.

BAZI SUÇLAR İÇİN HIZLI YARGILAMA

Hakkı olmayan yere tecavüz, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, parada sahtecilik, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan gibi suçlar, hızlı yargılama usulüne göre yargılanacak. Savcı, şüpheliye seri muhakeme usulü uygulanmasını teklif edecek.

KISA SÜRELİ HAPİS CEZASI ERTELENECEK

Yargıya basit yargılama usulü sistemi de getirilecek. Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilecek. Mahkemece bu durum iddianame, sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenecek. Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın, karar verilebilecek. Mahkumiyet kararı verildiği takdirde ceza dörtte bir oranında indirilecek. Mahkemece, koşulları bulunması halinde; kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya hapis cezası ertelenebilecek. Verilen kararlara itiraz edilebilecek. İtiraz üzerine duruşma yapılacak ancak taraflar gelmese de karar verilebilecek. Bu kararlara da itiraz mümkün olacak.

AVUKATLARA YEŞİL PASAPORT

Baroya kayıtlı ve en az 15 yıl kıdemi olan avukatlara yeşil pasaport verilecek. Hukuk fakültesi mezunları, mesleğe giriş sınavına girmek zorunda kalacak. Sınavı geçemeyen avukatlık veya noterlik stajına başlayamayacak. Sınavı ÖSYM yapacak. 100 puan üzerinden 70 puan alanlar başarılı sayılacak.

UZLAŞMANIN KAPSAMI GENİŞLEYECEK

Uzlaşma suçları kapsamına, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, güveni kötüye kullanma, suç eşyasının satın alınması suçları eklendi. Aynı mağdura karşı işlenen suçlar uzlaşma kapsamında olmayacak. Benzer olaylarda istinaf mahkemelerinin verdiği kesin nitelikli kararlar arasında uyuşmazlık varsa, tarafların başvurusu üzerine Danıştay'dan görüş alınabilecek. Getirilecek düzenlemeye göre, halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suç işlemeye tahrik, suçu ve suçluyu övme, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, cumhurbaşkanına hakaret, Türk Milleti'ni, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni, devletin kurum ve organlarını aşağılama gibi suçlar yönünden istinaf mahkemesinde kesin karar verilse de Yargıtay'da temyiz mümkün olacak. İtirazı Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu karara bağlayacak.