Kolombiya, eski solcu gerilla ile Hitler hayranı Trump benzeri arasında tercihini yapacak

ABD'nin Latin Amerika'daki baş müttefiki Kolombiya'da pazar günkü devlet başkanlığı seçiminin ilk turunda solcu aday birinci geldi. 19 Haziran'daki ikinci turda eski solcu gerilla Gustavo Petro ile Kolombiya'nın Trump'ı lakaplı işinsanı Rodolfo Hernández yarışacak.

Kolombiya devlet başkanlığı seçiminin ilk turunda oyların yüzde 40.3'ünü alan Gustavo Petro (62), ikinci turda da ipi göğüslerse, Latin Amerika ülkesinin tarihindeki ilk solcu devlet başkanı olacak.

Kolombiya'da 2016'da Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile tartışmalı bir barış anlaşmasına varılmasından beri ikinci kez düzenlenen devlet başkanlığı seçimi, enflasyonun son 20 yılın rekorunu kırdığı ve gıda fiyatlarındaki yükselişin halkta büyük endişe yarattığı bir ortamda geçiyor.

ABD politikalarına tırpanı gösterdi

M-19 hareketinin eski bir üyesi olarak hapis yatıp afla çıkmış olan başkent Bogota'nın eski Belediye Başkanı, hem vergi reformu dahil ekonomi yönetiminde hem de ABD'nin dayattığı uyuşturucu kartelleri ve diğer silahlı gruplarla savaşma biçiminde önemli değişiklikler vaat ediyor.

Colombia presidential election: Leftist Petro and populist Hernandez headed for run-off https://t.co/5cpeU1fgWd

— News Tube (@NewsTube16) May 30, 2022

Yardımcısı da ilk olmaya aday

3. kez devlet başkanı adayı olan Petro'nun devlet başkanı yardımcısı adayı da önde gelen çevre koruma ve insan hakları aktivisti Francia Marquez. "Direnişten iktidara geçmenin zamanı geldi" sloganını dilinden düşürmeyen Afrika kökenli kadın aday, seçimi kazanmaları halinde Kolombiya'nın ilk siyah başkan yardımcısı olacak.

Francia Marquez, the Afro-Colombian rights activist campaigning for vice president of Colombia https://t.co/nIn6A3tMlM pic.twitter.com/kL8zBu1HVG

— FRANCE 24 (@FRANCE24) May 29, 2022

Tarihsel Pakt Koalisyonu adına yarışan bu ikilinin seçim zaferi kazanması halinde, Kolombiya açısından tarihi bir dönüm noktası oluşturacağı yorumları yapılıyor.

Geleneksel sağın adayı safdışı kaldı

Karşılarındaki rakip ise 2016'da ABD'deki Donald Trump sürprizini gerçekleştirme potansiyeline sahip Rodolfo Hernández oldu. Anketler, sağcı-muhafazakar-iş dünyası kampının adayı olan eski Medellin Belediye Başkanı Federico Gutierrez'in yüzde 27 oyla ikinci tura kalan diğer isim olacağını gösteriyordu. Ancak siyasi partilerle köklü ilişkileri bulunmayan inşaat-emlak imparatoru Hernandez (77) beklenmedik bir sonuç aldı.

Yolsuzluk soruşturması altında yolsuzlukla mücadele kampanyası

Trump tarzı popülist söylemiyle dikkat çeken Hernandez, bizzat yolsuzluk soruşturması kapsamında olmasına rağmen Yolsuzlukla Mücadele İdarecileri Birliği adayı sıfatıyla ve yolsuzlukla mücadele kampanyasıyla oyların yüzde 28'ini aldı. Gutierrez ise yüzde 24'te kaldı.

Kampanya sürecinde Hernandez'in 2016'da RCN radyosuna verdiği mülakatta Nazi lideri Adolf Hitler'e hayranlığını dile getirdiği kayıt çokça gündeme geldi.

'Büyük bir Alman düşünürün hayranıyım'

Buna göre "Büyük bir Alman düşünürün hayranıyım. Adı Adolf Hitler" diyen emlak imparatoru, sunucuların tepkisine rağmen "Hitler'in tavsiyelerini dinleyin" diye ısrar etti. "Hep aynı şeyi yaparak bir şeylerin değişmesini beklemeyin" sözünü Hitler'in gibi sunan Hernandez'e sunucular sözün aslının Albert Einstein'a ait olduğunu hatırlatıp ünlü Alman fizikçiye atıf yapmasını tavsiye etti.

Here's Rodolfo Hernandez, the right-wing 'populist' candidate who'll be competing in Colombia's runoff election next month, telling RCN Radio in 2016:

"I'm an admirer of a great German thinker. His name is Adolf Hitler." pic.twitter.com/275uzQWQpA

— Wyatt Reed (@wyattreed13) May 30, 2022

5 yıl sonra özür diledi

2021'de kaydın Kolombiya'da viral hale gelmesi üzerine Hernandez, "Hitler meselesiyle ilgili özür dilerim, herkesin dili sürçebilir ve ben de yanılmışım. İfade onun değil, Einstein'ındı. Yahudi cemaatinden ve tüm Kolombiya halkından özür dilerim” diye tweetleyerek durumu kurtarmaya çalıştı.

#AlAire🔴 con @WRadioColombia “Frente a lo de Hitler pido mil disculpas, cualquiera tiene un lapsus y me equivoqué. La frase no era de él, era de Einstein. Pido mil disculpas a la comunidad judía y a todo el pueblo Colombiano”. pic.twitter.com/uLeMVcajN7

— Ing Rodolfo Hernandez 🇨🇴! (@ingrodolfohdez) August 17, 2021

Müesses nizamdan Kolombiya'nın Trump'ına destek

Hükümetin savurgan harcamalarını azaltmayı, yolsuz yetkilileri ihbar edenlere ödül vermeyi vaat eden Hernandez'in 10 gün önce eski FARC rehinesi ve eski devlet başkanı adayı Ingrid Betancourt'un resmen desteğini alması da oylarını artırdı.

İlk turun ardından, Gutierrez de ikinci turda Hernandez'i destekleyeceklerini duyurdu: "Kolombiya'nın geleceğini, ailelerimizi ve çocuklarımızı riske atmak istemiyoruz. Bu nedenle biz 19 Haziran'da Rodolfo ve Merelen'e (devlet başkanı yardımcısı adayı) oy vereceğiz."

Petro: Uribe politikalarını yıktık

Petro ise ilk turun ardından yaptığı konuşmada 'değişimin kazanacağını' öngördü. Bogota'da destekçilerine seslenen solcu aday, 'sağcı Başkan Ivan Duque ve seleflerinden Alvaro Uribe'nin politikalarını yıktıklarını, ikinci turda gerçek bir değişimin olacağını' söyledi.

'Yolsuzlukla öyle mücadele edilmez'

"Duque hükümetiyle ittifak yapan siyasi partiler Kolombiya'da yenilgiye uğradı. Bir devir sona erdi" vurgusunu yapan Petro, ikinci turdaki rakibine atıfla şöyle konuştu:

"Bazı değişimler vardır, aslında değişim sayılmaz tam bir intihardır. Yolsuzlukla can vererek mücadele edilir. Yolsuzlukla mücadele için canımızı ortaya koyduk. Biz sözle aldatmak için değil, gerçekleri masaya koyup topluma nereye gittiğimizi söylemek için buradayız."

Latin Amerika'da yeni sol dalga

Halkların ekonomik durumdan memnuniyetsizlikle değişim peşinde koştukları dönemde, olası Petro zaferi, Latin Amerika'da sol siyasetin dirilişinin son halkası olacak. 2018'de Meksika, 2019'da Arjantin, 2021'de Şili, Peru ve Honduras solcu başkan seçti ve bu yıl Brezilya'daki seçimler için yapılan anketlerde eski solcu başkan Luiz Inacio Lula da Silva önde gidiyor.

Nós que lutamos para derrubar um governo fascista no Brasil, pedimos ao povo da Colômbia e todos que defendem a democracia, que no próximo domingo, vote no companheiro @petrogustavo como presidente da Colômbia.

— Lula (@LulaOficial) May 27, 2022