Dünyanın devlet tarafından 'sanat eseri' olarak tescilli ilk NFT'si Atatürk'ün fotoğrafı oldu

Atatürk'ün, gazeteci Ünaydın'a hediye ettiği imzalı fotoğrafının Afyonkarahisar'daki gazetelerde basılmak için üretilen negatif kopyası, pozitif fotoğrafla birleştirilerek NFT yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca tescil belgesi alan NFT Atatürk fotoğrafı, bir devlet tarafından sanat eseri olarak tescil edilmiş ilk NFT özelliğini kazandı.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale Savaşı sonrası kendisiyle ilk röportajı yapan gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın'a, fotoğrafını imzalayıp hediye etti. TBMM'de 2., 3. ve 4. dönem Afyonkarahisar milletvekilliği, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve büyükelçilik görevlerinde de bulunan şair, yazar ve gazeteci Ruşen Eşref Ünaydın, kendisi gibi şair ve yazar Osman Atilla'nın isteği üzerine, yaklaşık 70 yıl önce bu fotoğrafın, fotoğrafını çektirdi. Ruşen Eşref'in gönderdiği negatif kopyayı daha sonra milletvekili seçildiği Afyonkarahisar'da 1950'li ve 1960'lı yılların başında bazı yerel gazetelerde yayımlayan Osman Atilla, ölümünden önce de gazeteci İbrahim Küçükkurt'a hediye etti.

Özel yapım kutuda 14 yıl sakladı

Kurucusu olduğu Kocatepe Gazetesi'nde fotoğrafı yayımlayan İbrahim Küçükkurt, özenle sakladığı negatifi, 2007 yılında, o dönem Afyonkarahisar'da muhabirlik yapan Onur Bayram'a verdi. Negatif fotoğrafı zarar görmemesi için ışık, nem ve zamanın etkisinden yıpranmayacağı özel yapım kutuda 14 yıl saklayan Onur Bayram, pandemi sürecinde negatif fotoğrafı bilgisayara aktarıp, pozitif fotoğraf haliyle yan yana getirerek, dijital sanat eseri oluşturdu.

Oluşturduğu yeni fotoğrafı NFT'ye dönüştüren Bayram, “Pandemi döneminde NFT sanat eserleri popüler hale geldi. En basit anlatımla NFT, sanat eserlerinin dijital tapuları olarak açıklanabilir. Elimdeki bu tarihi fotoğrafı 'Photo1918' adıyla NFT'ye dönüştürdüm" dedi.

Negatif görüntünün zamanla bozulacağı ve üzerindeki fotoğrafın silinebileceğinden endişe ettiğini belirten Bayram, negatif fotoğrafı ölümsüz hale getirmek için dijitale aktardığını anlattı.

'Yok olma riskini yok ettim'

Renkli fotoğraf negatiflerinin 30 yıl içinde renklerini kaybedebildiğini vurgulayan Onur Bayram, tüm negatif fotoğraf görüntülerinin zamanla silinebilme riski olduğunu söyledi. Fotoğrafın tarihi hikayesini anlatmak için Türkçe, İngilizce ve Almanca bir site de hazırlandığını aktaran Bayram, “Atatürk'ün Çanakkale Savaşı'nın hemen sonrasında imzaladığı fotoğraf, daha o dönem gençliğe olan güvenini gösteriyor. Negatifi dijitale dönüştürerek, yok olma riskini yok ettim. NFT haline getirerek de dijital olarak imzalamış oldum" diye konuştu.

'Photo1918'in dünyada bir devlet tarafından sanat eseri olarak tescil edilmiş ilk NFT olduğunu kaydeden Bayram, “Fotoğraf, video ve benzeri yüzbinlerce dijital görsel, her gün NFT'ye dönüştürülüyor. Ancak NFT Atatürk fotoğrafının, diğer milyonlarca NFT'den farkı olması gerekiyordu. Bu nedenle geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü'ne tescil başvurusu yaparak, 'Güzel Sanat Eserlerine İlişkin Kayıt Tescil Belgesi' aldım. Böylece Atatürk fotoğrafı NFT'si, dünyanın sanat eseri olduğu belgeli ilk eseri oldu" dedi.