Prof. Dr. İlhan Ege: Doğalgaz gibi Rus petrolünde de Türkiye merkez olabilir

G7 ülkelerinin Rusya’ya yönelik yaptırımlarına ilişkin Maliye Bakanı Nebati, “Türkiye'nin gerekirse Batı finansmanına veya sigortasına ihtiyaç duymadan Rus petrolünü alıp nakledebilir” açıklamasını yaptı. Bu açıklamayı değerlendiren Prof. Dr. Ege Türkiye’nin alternatiflerini sıraladı.

İngiltere, ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya'dan oluşan G7 ülkeleri Rus petrolüne tavan fiyat getirme uygulaması 5 Aralık'ta yürürlüğe koyacak.

G7 ülkelerinin kararına uyacak olan ülkeler Rusya’nın petrolünü belirlenen tavan fiyattan ya da onun altındaki bir fiyattan alacak. Bu yaptırım kapsamında tavan fiyatın dışındaki petrol ve petrol ürünü taşıyan gemileri sigorta şirketleri sigorta yapmayacak.

Batı'nın daha önceki yaptırım kararlarını uygulamayan Türkiye’nin bu karara da uyması beklenmiyor. Wall Street Journal (WSJ) gazetesine röportaj veren Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, "İhtiyaçlarımızı karşılamak için gerekli adımları atmamız, ayrıca ülkemizin çıkarlarını korumak için ne lazımsa yapmamız gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin gerekirse Batı finansmanına veya sigortasına ihtiyaç duymadan Rus petrolünü alıp nakledebileceğini belirten Nebati, "Herhangi bir yaptırım durumunda Türkiye, yaptırımların hiçbirini ihlal etmeden, kendisini yeni duruma uyarlayacak araçları geliştirecek her türlü kapasiteye sahiptir" ifadelerini kullandı.

‘G7 ülkelerinin kararı Türkiye için yeni bir fırsat olabilir’

Türkiye’nin bu durum karşısında kullanabileceği enstrümanları Sputnik’e değerlendiren Mersin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. İlhan Ege, “Türkiye’nin bu tavan fiyatı uygulama zorunluluğu yoktur. Bu nedenle Türkiye’de uymayabilir. Ama G7 ülkelerinin yaptırımları ile karşı karşıya kalabilir. Bakan Nebati bu konuda açıklamada bulundu. Zaten Türkiye ve Rusya, Türkiye’nin doğalgaz dağıtım merkezi olması ile ilgili çalışmalar yapmaktadır. Rus petrolü içinde Türkiye benzer bir merkez olabilir. Türkiye için bir fırsat oluşabilir. G7 ülkelerindeki aracılık yapan petrol şirketleri merkezlerini Türkiye’ye taşıyabilirler. Rus petrolü Türkiye bandıralı gemiler ile taşınabilir. Türkiye limanlarına gelen Rus petrolleri buradan deniz, demir yolu veya kara yolu ile Türkiye’deki firmalar tarafından taşınabilir. Petrol gemilerinin sigortaları ise Türkiye’deki sigorta firmaları tarafından yapılabilir. Fakat burada da Türkiye’deki sigorta firmalarındaki yabancı sermaye ağırlığı sorun olabilecektir. Bu sorun, kamusal sermayeli Türk Sigorta A.Ş. ile aşılabilir. Kamusal sermayeli sigorta firmasının riskini de Milli Reasürans tekrar sigorta ederek devir alabilir” dedi.

‘G7 ülkelerinin kararı petrol arzını olumsuz etkiler’

Rusya’ya karşı alınan taban fiyat yaptırımı kararının dünya genelinde etkilerinin olacağını belirten Ege, “G7 ülkeleri, Rus petrolünün fiyatını sınırlayacak tavan fiyat düzenlemesine yakında 5 Aralık 2022’de geçmeyi planlıyor. Bu uygulama da eğer petrol fiyatı tavan fiyatın üstünde olur ise Rus bandralı gemilere bu ülkelerin şirketleri sigorta hizmeti sunamayacak ve limanlarına giriş izni verilmeyecektir. Fakat bu kısıtlamalar Rus petrolü ticaretini olumsuz etkilemekle birlikte bu etki beklendiği gibi fazla olmayacaktır ve Rus petrol ticaretinin yüzde 10-15’ini ancak etkileyecektir. Rusya’nın en büyük ticari ortakları Çin ve Hindistan zaten bu karara uymayacaktır ve etkileri sınırlı kalacaktır. Hatta sonuçta dünya petrol arzını da olumsuz etkileyebilecek bir uygulama olabilecek ve enflasyon artışına bile dünyada neden olabilecektir” ifadelerini kullandı.