DSÖ: Küresel ekonomiler yeni salgınlara karşı eskisinden daha hazırlıklı değil

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) öncülüğünde hazırlanan raporda, küresel ekonomilerin yeni salgınlara karşı eskisinden daha hazırlıklı olmadığı belirtildi.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından 2020'de Kovid-19 ile mücadele için oluşturulan ve ekonomileri "herkes için sağlık" perspektifinden değerlendiren "Herkes İçin Sağlık Ekonomisi Konseyi"nin ilk raporu yayımlandı.

BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ghebreyesus, Kasım 2020'de, sağlık alanında ekonomi politikalarını yeniden düşünmek ve uygulamak için Prof. Mariana Mazzucato başkanlığında Herkes İçin Sağlık Ekonomisi Konseyi'nin kurulduğunu duyurduğunu hatırlattı.

Ghebreyesus, "2021'in başlarından çalışmalarına başlayan konsey, ürettikleri işin kalitesi ve kapsamıyla beklentilerin üzerinde işler çıkardı. Konsey, ekonomik kalkınmanın en iyi nasıl ölçüleceğini değerlendirdi ve inovasyonun nasıl daha iyi finanse edileceğine, herkes için sağlık sağlama kapasitesinin nasıl oluşturulacağına dair fikirler ileri sürdü" dedi.

Raporda dikkatini çeken birkaç önemli noktaya değinen Ghebreyesus, raporun dünyaya ilerlemeyi ölçümlemede gayri safi yurtiçi hasılayı (GSYİH) kullanmayı bırakması tavsiyesinde bulunduğunu, bu hesaplamanın genellikle ekonomik ve sosyal faaliyetlerin temelini oluşturan ücretsiz çalışmaya giden büyük kaynakları hesaba katmadığını belirtti.

Ghebreyesus, "Rapor, sağlığın uzun vadede yeterli ve sürdürülebilir olması için finansman çağrısında buluyor. Konsey, inovasyonun kamu ve özel sektör arasında etkili ortaklıklar olduğunda işe yaradığını da belirtiyor" ifadesini kullandı.

'Küresel olarak sağlık sistemleri çevresinde büyük bir finansman açığı var'

Konsey Başkanı Mazzucato ise raporun oluşturulması için Kovid-19 sürecinde etkin çalıştıklarını belirtti.

Kovid-19'un bittiğinin söylenmesine rağmen salgının birbirine bağlantılı krizler nedeniyle sona ermediğinin altını çizen Mazzucato, mali, sağlık ve iklim alanında yaşanan krizlerin de salgınla bağlantılı olduğunu belirtti.

Mazzucato, "Daha fazla salgınla karşılaşacağımızı biliyoruz. Örneğin donmuş toprakların erimesiyle yeni virüsler ortaya çıkacak. Yeni virüslere (salgınlara) eskisinden daha mı hazırlıklıyız? (Küresel ekonomiler açısından) Konseyin raporu buna 'hayır' diyor. Çünkü sağlığı herkes için ciddiye almadık ve iş modelleri tasarlamadık" dedi.

Sağlık alanında herkesi içerecek yönetim yapılarının tasarlanmadığına dikkati çeken Mazzucato, kamu-özel sektör ortaklıklarının sonuç odaklı tasarlanmadığını da vurguladı.

Mazzucato, "Küresel olarak sağlık sistemleri çevresinde büyük bir finansman açığı var. Herkes için sağlık sağlayan bir ekonomi tasarlamak için patentlerin yapısı, kamu-özel sektör ortaklıkları ve bütçeler dahil gerekli değişiklikleri inceledik. Raporumuzda, piyasa sabitlemeyle ilgili değil, insan ve dünya sağlığına öncelik veren piyasaları proaktif ve işbirlikçi bir şekilde şekillendirmeyle ilgili yeni ekonomi politikası çağrısında bulunuyoruz" diye konuştu.

Rapora göre, herkes için sağlık temin etmek için devlet kapasitesine yeniden yatırım yapılması, ortak çıkara ve daha fazla finansmana öncelik veren yeni bir sağlık inovasyonu ekosistemi ve daha yüksek kaliteli finansman gerekiyor.