Rapor: Kovid-19'un Çin'deki laboratuvardan çıktığına dair doğrudan kanıt bulunamadı

ABD'de yayımlanan yeni istihbarat raporunda Kovid-19 virüsünün Çin'deki Vuhan Viroloji Enstitüsü Laboratuvarı'ndan (WVI) sızdığına ilişkin doğrudan kanıt bulunamadığı bildirildi.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü (ODNI) tarafından hazırlanan raporda, virüsün bir laboratuvar sızıntısı olup olmadığına dair şüphelerin elenemeyeceği ancak salgının kökeninin henüz keşfedilemediği belirtildi.

Raporda, WVI'da yapılan çalışmalarda 2002-2003 yıllarında şiddetli akut solunum sendromu (SARS) salgınına yol açan koronavirüse aynı türdeki başka bulaşıcı ve ölümcül koronavirüslerin genetik parçaları eklenerek hayvanların üzerinde deneyler yürütüldüğü ancak Kovid-19'a neden olan virüs üzerinde herhangi bir çalışmanın yapılmadığı ifade edildi.

Konuyu inceleyen ajansların neredeyse tamamının virüsün "genetik olarak tasarlanmadığı" görüşünde olduğu kaydedilen raporda, salgının çıktığı dönemlerde WVI'daki çalışanların hastalanmasının hem virüsün kökeni hakkındaki hipotezleri desteklemediği hem de hastalığın bazı semptomlarının Kovid-19 ile tutarlı olmadığı bildirildi.

Kovid-19 ilk kez Vuhan'da görülmüştü

Dünya, Kovid-19 salgınından ilk kez Çin'in, Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde "kaynağı bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalığının" ortaya çıktığını 31 Aralık 2019'da DSÖ'ye bildirmesiyle haberdar olmuştu.

Akciğer iltihaplanmasına yol açan hastalığa yarasalarda bulunan beta koronavirüsün mutasyona uğramış hali olduğu tahmin edilen, daha önce bilinmeyen türdeki koronavirüsün sebep olduğu anlaşılmıştı.

DSÖ heyeti Vuhan'da incelemeler yapmıştı

Salgının başlarında virüsün kökenine ilişkin soruşturma talebini reddeden Çin, uluslararası baskıların artmasıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) heyetinin Vuhan'da incelemeler yapmasına izin vermişti.

İnceleme sürecinde bazı heyet üyeleri, Çinli yetkililerin salgının başındaki ilk vakalarla ilgili hazırladıkları özetleri ve veri analizlerini kendilerine verdiğini ancak ham bilgileri paylaşmayı reddettiklerini açıklamıştı.

Heyet, 29 Ocak'ta başladığı saha çalışmalarında ilk vakaların görüldüğü Vuhan Deniz Ürünleri Gıda Pazarı'nın yanı sıra virüsün kaza sonucu dışarı çıktığı iddialarına konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmış, enstitünün Direktör Yardımcısı Şı Cıngli ve laboratuvar çalışanlarından bilgi almıştı.

2002-2003 yıllarındaki akut solunum yolu sendromu (SARS) salgınının ardından yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu arşiv oluşturmak amacıyla kurulan enstitü laboratuvarı, Kovid-19'un burada yapay üretildiği ve yanlışlıkla dışarı çıktığı iddialarının odağında yer almıştı.

Çinli yetkililer, iddiaları reddetmiş, Kovid-19'un başka bir ülkede ortaya çıktığı ve ithal dondurulmuş deniz ürünleriyle ülkeye geldiğine dair kanıtlanmayan karşı iddialar ortaya atmıştı.

ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) Direktörü Christopher Wray de Kovid-19 virüsünün "büyük olasılıkla Çin'deki laboratuvardan kazayla sızdığı" tezi üzerinde durduklarını söylemişti.