Doğruluk kontrolü: Londra'nın Kiev'e verdiği Storm Shadow, Ukrayna muharebelerinde etkili oldu mu?

Britanya Savunma Bakanı Ben Wallace, milletvekillerine hitabında, Kiev'e verdikleri uzun menzilli havadan atılan seyir füzesi Storm Shadow'un (Fırtına Gölgesi) Ukrayna'daki muharebe alanında 'önemli etki' yarattığını iddia etti. Wallace, iyimserliğinde haklı mı?

Sputnik'e konuşan militaryrussia blogu yöneticisi Rus askeri uzman Dmitriy Kornev, Britanya Savunma Bakanı Ben Wallace'ın sözleri için "Bence durumu biraz süslüyor. Daha çok bir halkla ilişkiler gösterisine benziyor" diyerek şu değerlendirmeyi yaptı:

"Özel askeri harekat çerçevesinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılan füzeler ve Storm Shadow'un yetenekleri bugüne kadar hiçbir rol oynamadı."

"Evet, bazı noktalarda nesnelere çarpıyorlar, evet, bazen onları vuruyorlar, bazen de bu füzeler düşürülüyor."

Storm Shadow'un kabiliyetleri neler?

Mayıs ayında Britanya hükümeti, Kiev rejiminin karşı saldırısı öncesinde Ukrayna'ya çok sayıda Storm Shadow uzun menzilli seyir füzesi teslim ettiğini duyurdu.

Bu, tipik olarak havadan fırlatılan ve 250 kilometreyi aşan bir vuruş menziline sahip olan bir silah. Ağırlığı, 450 kilogramlık konvansiyonel savaş başlığı dahil yaklaşık 1300 kilogram. Çapı 48 santimetre, kanat açıklığı 3 metre. Fiyat etiketi, birim başına yaklaşık 3.19 milyon dolar.

Fact Check: Have British Storm Shadows Proved Effective on Ukraine Battlefield? https://t.co/O8BF3hiODr

— David Smith (@Sm97536886David) June 28, 2023

2003 Irak işgalinde kullanılırken, Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin 617. Filosu tarafından savaş alanında kapsamlı şekilde test edildi. NATO'nun 2011 Libya işgali sırasında da kullanıldı.

Britanya'nın askeri stoklarında tahmini 700-1000 adet var.

Storm Shadow nasıl taşınır?

İlk açıklandığında, Britanya füzelerinin Ukrayna Hava Kuvvetleri'nin Su-24 Fencer savaş uçakları tarafından taşınacağı söylendi. Ukrayna medyasının yayımladığı görüntülerde, bir Su-24'ün sabit kanatlı 'eldiven' pilonunun altına Storm Shadow yerleştirilmiş olduğu görüldü.

Geçmişte The Drive, Storm Shadow'un Ukrayna Su-24'ü tarafından taşınacağını ve Su-27 Flanker jetinin de muhtemel atıcı adayı olduğunu öne sürmüştü. Ama aynı zamanda Kiev'in elinde kaç tane Su-24 kaldığını merak etmiş ve Ukrayna'nın en az 17 Su-24 kaybettiğine işaret eden istihbarattan alıntı yapmıştı.

Daha sonra Ukrayna'nın Su-24 muharebe versiyonunun ve Su-24MR keşif uçağının Britanya'nın uzun menzilli füzesini ateşleyecek şekilde modifiye edildiği bildirildi.

Savunmacı mı hücumcu mu?

Wallace, mayıstaki açıklamasında, Storm Shadow'un Ukrayna'nın 'kendini savunmak için en iyi şansı' olacağını söyledi.

Ancak Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, bu ayın başlarındaki açıklamasında, Kiev'in bu füzeleri 'savunma' amaçlı kullanmayacağını belirtti.

Savunma Bakanlığı Akademisi'nin bir toplantısında "Edindiğimiz bilgilere göre Ukrayna silahlı kuvvetleri liderliği, Kırım dahil Rusya topraklarını HIMARS ve Storm Shadow füzeleriyle vurmayı planlıyor" diyen Şoygu, 'HIMARS ve Storm Shadow'un özel askeri harekat bölgesi dışında kullanılmasının, ABD ve Britanya'nın çatışmaya tam dahil olması anlamına geleceği' uyarısını yaptı.

22 Haziran'da Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Herson bölgesi ile Kırım arasındaki idari sınırdaki köprülere saldırı düzenledi. Füze saldırısı sonucu Çongar Köprüsü'ndeki karayolu hasar gördü, ancak yerel makamlar can kaybı bildirmedi. Füze enkazındaki işaretlere bakılırsa, saldırı muhtemelen Britanya'nın bağışladığı Storm Shadow tarafından gerçekleştirildi.

Kornev, "Görünüşe göre orada birkaç füze kullanılmış ve bunlardan bazıları muhtemelen (köprüyü) vurmuş" diyerek ekledi:

"Bu, evet, bu füzelerin yeteneklerinin çok başarılı bir örneği. Ancak bu, genel olarak lojistiğe ne kadar zarar verebilir? Muhtemelen Britanya Savunma Bakanı'nın kullandığı örnek bu. Ama ilkin, bu, Kırım'ı kıtaya bağlayan birkaç arterden yalnızca biri. İkincisi, hasar verdi, ama köprüyü yıkamadı. Üçüncüsü, bu lojistik arterden başka kıta kesiminde hâlâ pek çok rota var ve dürüst olmak gerekirse, Storm Shadow, buralarda hiçbir rol oynamadı."

Storm Shadow, karşı taarruz açısından oyun değiştirici rolde mi?

Kornev, Storm Shadow füzelerinin artık 'oldukça düzenli' şekilde vurulduğu olgusuna dikkat çekti.

Dahası, Rusya Savunma Bakanlığı'na göre Ukrayna ordusunun köprüye düzenlediği saldırının ardından, Rusya Silahlı Kuvvetleri, Ukrayna'nın Hmelnitski bölgesinde Storm Shadow seyir füzeleri bulunan bir depoyu imha etti.

Yine de Rus askeri uzmana göre Storm Shadow'un oyun değiştirici olmadığının en canlı göstergesi, Ukrayna'nın çok tartışılan karşı taaruzunu kolaylaştırmakta başarısız olması:

"Ukrayna Silahlı Kuvvetleri karşı taarruzun başladığını duyurdu. Bu karşı taarruz kapsamında Storm Shadow füzeleri de dahil olmak üzere bir miktar önbombardıman yapıldı. Ve sonuç yok. Buna göre füzelerin ya beklendiği kadar etkili olmadığını ya da kullanım organizasyonunun yeterince iyi olmadığını söyleyebiliriz veya genel olarak, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin karşı taarruzuyla ilgili her şey hala oyalama içinde ve ciddi sonuçlar vermiyor."