Kremlin'den yapılan açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova'nın merkezinde hizmete açılan cami dolayısıyla Putin’i kutlayarak söze başladı. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerinin son 10 yılda çok iyi bir seviyeye ulaştığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünyada yaşanan bazı olumsuzlukların iki ülke arasındaki ticareti olumsuz etkilemesine rağmen ikili ticaret hacminin olumlu bir gelişim gösterdiğini belirtti.
Erdoğan, "2014 yılında ticaret hacmimiz 31 milyar dolara ulaştı, bu yılın ilk yarısında 11 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bilindiği gibi sizinle amacımız, bu seviyeyi 2023 yılına kadar 100 milyar dolara çıkarmak. Umarım başarı bizimle olur ve bu seviyeye ulaşırız" diye konuştu.
15.35 PUTİN: PARTİNİZE BAŞARILAR DİLERİM
Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin yüksek seviyede olmasından duydukları memnuniyeti ifade eden Putin, iki ülkenin hem parlamentolar hem de hükümetler arası düzeyde iletişim halinde bulunduğunu kaydetti.
Türkiye'de yaklaşan erken seçimlere de değinen Putin, "Biliyoruz ki parlamento seçimlerinin eşiğindesiniz, sizin partinize başarılar diliyoruz" dedi.
Rusya'nın Türkiye'nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğunu vurgulayarak, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin çeşitlenmeye devam ettiğini belirten Putin, "Bu bizi çok mutlu ediyor" dedi. Putin, her iki tarafın yatırım hacminin de artarak 10 milyar dolar seviyesine çıktığını söyledi.
12.19 Putin'in konuşmasının ardından ilahiler okundu. Rusya, Türkiye ve Filistin liderleri hep birlikte caminin içerisini geziyor.
12.18 PUTİN: IŞİD İDEOLOJİSİ YALANLAR ÜSTÜNE KURULU
Putin, Ortadoğu'da etkin olan IŞİD'in İslam'ı karaladığını ve ideolojisinin yalanlar üstüne kurulu olduğuna özel vurgu yaparken, IŞİD propagandasına karşı 'mertçe' mücadele eden Rusyalı Müslüman din
adamlarına büyük saygı duyduğunu ifade etti. Rusya lideri, konuşmasının sonunda tüm Rusyalı Müslümanların Kurban Bayramı'nı kutladı.
12.09 Putin, "Rusya'da dinler arası uyumun sağlanmasında 'Müslüman aklının' yeri büyüktür" diyerek geleneksel İslam'ın Rusya'nın manevi yapısının ayrılmaz bir parçası olduğunu kaydetti.
12.06 PUTİN: GÜCÜMÜZ ÇOK ULUSLU VE DİNLİ OLMAMIZDAN GELİYOR
Putin, konuşma yapmak üzere sahneye çıktı:
""Hepinizi tüm kalbimle Moskova Ulu Camii'nin açılışı vesilesiyle kutluyorum. Bu, Rusyalı Müslümanlar için büyük bir olay. Moskova'nın en eski camilerinden biri restore edilerek Avrupa'nın en büyük camilerinden biri haline getirildi, modern bir görünüme kavuştu. İslam, Rusya yasalarına göre ülkenin geleneksel dinlerinden biridir. Rusya, her zaman çok uluslu ve dinli bir ülke oldu. Bu, bizim gücümüzdür."
#Putin speaks at opening ceremony of Moscow Cathedral Mosque — WATCH NOW http://t.co/37ceOmcGEO pic.twitter.com/SFCRwpA2ts
— RT (@RT_com) 23 Eylül 2015
12.05 RUSÇA TEŞEKKÜR ETTİ
Erdoğan, Camii'nin yapımındaki özel himayesi nedeniyle Putin'e ayrıca teşekkür ederek, tüm İslam aleminin Kurban Bayramı'nı kutladı. Erdoğan, konuşmasını Rusça teşekkürler anlamına gelen 'Spasibo' kelimesiyle noktaladı.
12.00 ERDOĞAN: GÖÇMEN KRİZİNİN ÇÖZÜMÜ SINIR KAPATMAK DEĞİL
Irak ve Suriye'den gelen 2 milyon sığınmacı kapılarını açtığını belirten Erdoğan, "Mülteci krizinin çözümü sınırlarını kapatmaktan ya da onları denizlerde ölüme terk etmekten değil, ülkelerini yaşanır hale getirmekten geçiyor" dedi.
11.57 ERDOĞAN'DAN TOLSTOY ALINTISI
Erdoğan, AB ülkeleri başta olmak üzere tüm dünya ülkeleri ve halkına büyük Rus yazar Tolstoy'un mesajını şu iletti: "Hayatta en önemli uğraş iyiliktir. Art niyetle yakılan ateş, o evle birlikte tüm köyü de yok eder." Erdoğan, Ortadoğu'daki gelişmelere de bu bakış açısıyla yaklaşılması gerektiğini belirtti.
11.56 ERDOĞAN: AKSA'NIN KUTSALLIĞI İHLAL EDİLİYOR
"Bu güzel manzara karşısında memnuniyetimizi ifade ederken, maalesef dünyanın farklı köşesinde tamamen farklı şeyler yaşanıyor. İsrail'in Filistin'e uyguladığı ayrımcı politikalar, Kudüs'te Mescid-i Aksa'nın kutsallığı ihlal edilerek tehlikeli bir yere götürülüyor."
11.49 ERDOĞAN: RUSYA AYNI ÇATI ALTINDA YAŞAMANIN ÖNEMLİ BİR ÖRNEĞİ
"Camii'nin bugün insanlık olarak ihtiyaç duyduğumuz barışa ve karşılıklı yardımlaşmaya katkı sunmasını umuyorum.
Rusya ile aramızdaki kadim bağlar ve muhabbet, Rusya-Türkiye ilişkilerinin gelişmesine büyük katkı sunuyor. Rusya, farklı inanç ve kökene sahip insanların barış içinde aynı çatı altında yaşamasına çok önemli bir örnektir."
11.48 Abbas'ın ardından konuşma yapmak üzere kürsüye Cumhurbaşkanı Erdoğan çıktı. Besmele çekerek konuşmaya başlayan Erdoğan Putin, Abbas, Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Gaynuddin ve Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill'e teşekkür etti.
"Bu eserin dünyanın önde gelen biri olan Moskova'ya kazandırılmasında emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum" diyen Erdoğan, "Diyanet İşleri Başkanlığımız
ve Türkiye Diyanet Vakfı'nın bu caminin yapımına katkıda bulunması milletimiz için bahtiyarlık sebebidir ifadesini kullandı.
11.47 ABBAS: RUSYA'DAN ÖNEMLİ BİR MESAJ
Gaynuddin'den sonra söz alan Filistin lideri Abbas, caminin yapımının tamamlanmasının Rusya'da insanların uyum ve karşılıklı saygı içinde yaşadığını gösteren bir mesaj olduğunu söyledi. Abbas, Rusya'nın dünyadaki konumuna ve İslam ile Arap dünyası için taşıdığı öneme büyük değer verdiklerini belirtti.
11.41 Moskovalı binlerce Müslüman, açılış törenini izlemek için Prospekt Mira Caddesi'nde toplandı. Yıllar süren yapım sürecinin ardından Ulu Camii'nin
alanı tam 20 kat genişleterek aynı anda 10 bin kişiye hizmet verecek duruma getirildi. Ancak cami, hizmete açılışının ilk gününde güvenlik sebepleriyle tam kapasiteli hizmet vermeyecek.
11.38 ERDOĞAN VE TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR
Gaynuddin, Moskova Ulu Camii'nin yapımına gösterdiği büyük katkılar için Türkiye'ye ve Erdoğan'a teşekkür etti.
11.34 Törenin açılış konuşmasını yapan Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin, Moskova Merkez Camii'nin mimarisi ile Kremlin ve
Kazan'daki Süyünbüke Kulesi'ni anımsattığını belirterek, caminin Avrasya kültürünün bir örneği olduğunu ifade etti.
11.26 Tören Rusya Uluslararası Kur'an-ı Kerim Okuma Yarışması birincisi Bilal Abdulhalikov'un Kur'an okuması ile başladı.
11.21 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya lideri Putin ve Filistin lideri Abbas törenin yapılacağı alana girdi. Erdoğan ve Putin protokolde yan yana oturuyor.
LIVE NOW: Putin, Abbas, Erdogan attend Moscow Cathedral Mosque opening ceremony http://t.co/37ceOmcGEO pic.twitter.com/OJnDgdmPDJ
— RT (@RT_com) 23 Eylül 2015
İÇ DEKORASYONDA OSMANLI İZLERİ
170 milyon dolara mal olan Moskova Ulu Camii, kentin merkez noktalarından olan Prospekt Mira Caddesi üzerinde bulunuyor. Büyüklüğü ile dikkat çeken camide, aynı anda 10 bin kişi namaz kılabilecek. Toplam kapalı alanı yaklaşık 19 bin metrekare olan caminin kubbe yüksekliği 46, kubbe çapı 22 metre, iki büyük minaresinin uzunluğu ise 81 metre.
Rusya Müslümanları Dini İdaresi tarafından inşa ettirilen caminin iç dekorasyonu Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yaptırıldı. Caminin dekorasyonunda Klasik Osmanlı sanatı öne çıkıyor.
PUTİN VE ERDOĞAN TÜRK AKIMI İLE SURİYE'Yİ GÖRÜŞECEK
