Dijital seçim kampanyalarının ihlal ettiği KVKK kuralları ve reklamlar için harcanan para

Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, Serhat Ayan’la Yeni Şeyler Rehberi’ne konuk oldu.

Dijital reklam kampanyaları için siyasi partilerin ve adayların seçimin son 30 gününde harcadığı rakamın 500 milyon TL olduğunu vurgulayan Yasin Kaplan, şunları aktardı:

“Dijital Pazarlama Okulu olarak hem eğitim veriyor hem hizmet sunuyoruz. Bu seçim sürecinde çok ciddi bütçeler harcandı. Sosyal medya platformlarında ciddi reklamlar verildi Kitlelerin vakit geçirdiği bu platformlarda görünür olmak için adaylar gerek projelerini, gerek vaatlerini yayınladı. Hem kendi adlarının hem de partilerinin marka adını seçmenlerin önüne çıkarabilmek için birçok strateji kurgulandı ve birçok harcama yapıldı. Bu harcamalarla kullanıcıların karşılarına çıkmaya çalıştı bütün partiler ve adaylar. Doğrudan rakamlar var elimizde. Sosyal medya platformları, arama motorları ve video platformları, şeffaflık ilkesi gereğince seçim-siyaset kategorisinde yer aldığı için bu bilgiler herkesle paylaşılıyor. Yani bu platformların reklam harcama kütüphanelerine girdiğinizde bu veriler şeffaf bir şekilde paylaşılıyor. Bu reklamlar yayınlanırken, reklamın kategorisi soruluyor. Bu kategori seçim-siyaset kategorisinde. Yani her kategoriyi göremiyoruz ama seçim-siyaset konusunda şeffaflık ilkesi gereğince mecralar hangi adayın ne kadar bütçe harcadığını, hangi videolar hangi görseller ile kampanya yürüttüklerine ilişkin verileri bütün kullanıcılara açtılar. Yani seçimin son 30 gününde 500 milyon TL harcandı reklamlar için.”

İncelenen verilere ilişkin gözlemlerini aktaran Yasin Kaplan, şunları söyledi:

“Bu veriler oldukça enteresan. Biz de bülteni hazırlarken inceledik. Özellikle ana muhalefet partisi adaylarının birçok bölgede başarıları söz konusu. Ciddi bir şekilde reklam bütçesi harcadıklarını görüyoruz. Gerek Türkiye bazında gerek yerel bazda kampanyalar yaptıklarını görüyoruz. Yani Bahçelievler’deki bir aday farklı bir reklamla gösterilirken, Üsküdar’daki seçmene de farklı bir reklam kampanyası gösterilmiş. Burada doğrudan seçmenin kararını etkileyecek hangi psikolojik konulara değindikleri önemli ama bunu net bir şekilde ölçemeyiz. Ancak dijital reklamcılık ölçülebilir bir dünya. Bu reklamların etkileşim oranlarının oldukça yüksek olduğunu görüyoruz. Reklamları görüp atlayan kullanıcılar, standart diğer markalara kıyasla, CHP’nin seçim kampanyalarını daha az atlamış. Gerek videolar gerek görsellerle etkileşimde bulunmuş kullanıcılar. Diğer partiler için de durum aynı. Yani sosyal medyada yapılan reklamların kullanıcının ilgisini çektiğini, bu vaatleri ve içerikleri izlediklerini ve etkileşim oranının yüksek olduğunu görüyoruz. Bu da bence karar vermede etkili bir olan oldu. Sosyal medya platformu bazında yaş grupları etkili oldu. Örneğin emeklileri hedefliyorsanız, emeklilere vaat verdiğiniz videoları o kitleye; gençlere yönelik vaatleri de genç kitleye gösteriyorsunuz. Her bir hedef kitle kırılımına özel reklam göstermenin seçimlerde rol oynadığını söyleyebiliriz.”

Reklamların yaş gruplarına göre özel olarak hazırlandığını ve bu sayede hem emekliler hem gençler için vaatlerin farklı platformlarda gösterilerek kitlelere ulaştırıldığını belirten Kaplan, şu ifadeleri kullandı:

“Facebook mecrasına baktığımızda, oradaki kitlenin yaş ortalamasının daha yüksek olduğunu görüyoruz. Genç kitlenin daha çok TikTok ve Instagram gibi mecralarda yoğunlaştığını görüyoruz. TikTok reklamcılığında da CHP’nin veya AK Parti’nin de bütçe harcadığını biliyoruz. TikTok’ta doğrudan siyasi reklam yasak ama influencer yayıncılarıyla anlaşma yaparak reklam bütçeleri harcandığını görüyoruz. Yani kitle bölmekte fayda var. Daha yaşı ileri kitleyi Facebook’ta, genç olanları Instagram ve TikToK’ta hedeflemişler.”

Seçim Sürecinde Rekabet Kızıştı, Dijital Reklam Harcamaları 500 Milyon TL'yi Aştı

Türkiye'deki 61 milyondan fazla seçmen, yerel yönetimde 5 yıl boyunca söz sahibi olacak kişileri belirlerken rakipler arasındaki yoğun rekabet, dijital pazarlama sektörüne de yansıdı. Özellikle son günlerde rekabetin arttığına dikkat çekerek son 30 günde 500 milyon TL’nin üzerinde dijital reklam harcaması yapıldığını söyleyen Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, “Cumhuriyet Halk Partisi bu dönemde 32 milyon TL’nin üzerinde harcama yaparken, en yakın rakibi olan AK Parti ise son 30 günde 6.8 milyon TL’ye yakın dijital reklam harcaması gerçekleştirdi. Dijital reklamlarda özellikle seçimin kaderinin belirleyici kitlesi olarak emekliler hedef alınarak Facebook reklamların ağırlık verildi” dedi.

Kaplan, seçim sürecinde yapılan dijital reklam hatalarına da değinerek gece geç saatte gelen seçim mesajlarıyla KVKK kurallarının ihlal edildiğini söyledi.

Seçimlerde 81 il, 973 ilçe ve 390 beldede binlerce adayın yarıştığı 31 Mart 2024 Yerel Seçimlerinde yaşanan rekabet, dijital pazarlama sektörüne de etkiledi. Siyasi partiler, siyasi liderler ve siyasi içerikli sosyal medya sayfaları arasında yaşanan yoğunluk, Meta tarafından rakamsal verilerle açıklandı.

Açıklanan verilere göre CHP’nin neredeyse 5 buçuk kat daha fazla harcama yaptığını görüldüğüne dikkat çeken Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, “Ak Parti 6.8 milyon TL, Deva Partisi 4.7 milyon TL, Saadet Partisi 2 milyon TL ve Milliyetçi Hareket Partisi 1.4 milyon TL civarında dijital reklam harcaması gerçekleştirmiş. Partilerin yanı sıra siyasi liderler de kişisel hesaplarından reklam çalışmalarına katıldı ve Ekrem İmamoğlu 5.3 milyon TL, Murat Kurum 5.1 milyon TL, Mehmet Altınöz 2.5 milyon TL ve Hamza Dağ ise 2.4 milyon TL civarında reklam harcaması gerçekleştirdi. Aynı zamanda siyasi partilerin ve liderlerin dışında reklamlara destek olmak amacıyla haber içerik ve blog sayfaları da 150 milyon TL’nin üzerinde harcama yaparak bu rekabete dâhil oldu” dedi.

Seçimin kaderini belirleyen önemli bir kitlenin emekliler olduğunu düşünerek reklam harcamalarının özellikle Facebook’a aktarıldığının altını çizen Kaplan, “Diğer kısım ise genellikle Instagram, Youtube ve TikTok gibi platformlarda yoğunlaşmış durumdadır. Bu süreçte video reklamlarının daha çok tercih edildiğini görüyoruz. Bu süreçte Youtube, Türkiye’de en çok kullanılan video platformlarından biri olarak siyasi parti ve liderlerin önemli bir mecrası haline geldi. Genç kitleyi etkilemek amacıyla TikTok da tercih edilen platformlardan biri oldu. Ancak, TikTok'un reklam politikaları biraz daha katı olduğu için partiler genellikle burada influencerları kullanarak içeriklerini yaymaya çalıştı. Aynı zamanda arama motorlarında ve görüntülü reklam alanlarında da reklam harcamaları yapıldığı görülüyor. Google'ın display alanlarında yapılan harcamalarının 150 Milyon TL olduğunu söyleyebiliriz” açıklamasında bulundu.

Seçim Sürecinde KVKK Kuralları İhlal Edildi

Kaplan, seçim sürecinde bazı siyasi parti ve liderlerin yaptığı hatalara da değinerek özellikle geç saatlerde gelen reklam mesajlarıyla KVKK kurallarının ihlal edildiğini belirtti.

Kaplan, “Gece saatlerinde gelen reklam mesajlarının, KVKK'nın kişisel verilerin korunması ve gizliliği konusundaki prensiplerine aykırı bir harekettir. Siyasi liderlerin bu tür hataları, kamuoyunda güven kaybına neden olabilir ve seçmenlerde olumsuz bir izlenim bırakabilir. Bu nedenle, siyasi partilerin ve liderlerin seçim kampanyaları sırasında KVKK kurallarına tam olarak uymaları ve etik sınırları gözetmeleri son derece önemlidir” diyerek sözlerini tamamladı.