Tiyatro için uyarlanan eserleri, bu hafta sonundan itibaren, önümüzdeki bir hafta boyunca, Gogol’ün özgün karakterlerini Türk yönetmenlerinin yorumunda sergileyecek.
Salim Keskingöz’ün tiyatroya uyarladığı “İvan İvanoviç ile İvan Nikiforoviç’in öyküsü”, Bi’takım Oyuncular tarafından 18 Ocak’ta Tatavla sahnesinde oynanacak. Kenter ve Atölye Tiyatrosu da “Bir delinin hatıra defteri”ni sahneye koyuyor. Bu uzun öykü, 50 yıl önce Türkiye’de sahnelenen ilk tek kişilik gösteri olmuştu.
Prömiyeri, bugün Atölye Tiyatrosu sahnesinde yapılacak oyun, 1830’lu yılların Petersburg’un bürokratik ve sosyete çevresini anlatsa da, eserde değinilen sosyal-toplumsal çelişkiler, zaman ve mekanın ötesinde, halen hem Rusya, hem de Türkiye için geçerli.
Sputnik haber ajansına konuşan Atölye Tiyatrosu yönetmeni Savaş Mutlu, gösteri fikrinin ortaya çıkış öyküsünü, Türk seyircisinin Rus yazarının eserlerine olan ilgisini, piyesi Arhangelsk Festivali’nde sahneleme deneyiminden izlenimlerini ve Rus tiyatro okulu ile nasıl tanıştığını anlattı:
“Gogol’ün ‘Bir delinin hatıra defteri’ oyununda dünya sistemini eleştiren, o sistemin içerisinde bir takım sıkışmalara, daralmalara uğramış ve bunun sonucunda da psikolojisi bozulmuş bir insanı anlatıyor. Bunun çağımıza da uyan bir konu olduğu için oyunu sergilemek istedik. 50 yıl önce, başka bir eski tiyatrocu, oynamıştı bunu. Türkiye’de bayağı beğeni toplayan bir oyundu, bizim oynumuz da şu an Türkiye’nin içinde bulunmuş olduğu konjönktüre bire bir uyuyor, o yüzden de on senedir bu oyunu oynuyoruz ve Türkiye’deki insanlar çok iyi bir şekilde algılıyorlar.
Türkiye’de biraz daha oryantalist bir ülke olduğumuz için Arhangelsk’teki Uluslararası Tiyatro festivaline ilk başta başvurduğumuz zaman bayağı şaşırdılar. Büyük ihtimalle böyle bir oyunun sergilenmesinin zor olacağını inanıyorlardı. Rusya’ya Rus oyununu oynamaya geldiğimizde tereciye tere satmak gibi oldu aslında. Daha farklı bir kültürün bunu yorumlaması insanlara ilginç geldi. Çok beğendiler, çünkü yakın bir rejiydi. Erdem Topuz, Ruslara yakın bir karakter canlandırmıştı.
Ben yönetmen, akademisyen olarak da Moskova sanat tiyatrosundan, Meyerhold’dan benzeri sanatsal metottan yararlanıyorum. Rus edebiyatı. Rus tiyatrosu ve bu teorileri sevdiğim dünyada var olan iki-üç tarzdan biri. Mesela, bu sene Çehov’un ‘Ayı’ ve ‘Bir Evlenme Teklifi’ isimli iki oyununu yapıyoruz. Rus kültürü ve edebiyatını bayağı sevdiğim için iki-üç senedir Rus oyunları sergiliyoruz. Türkiye’de Rus edebiyatı ve Rus tiyatrosu revaçta.
Arhangelsk’teki Uluslararası festivale katıldığımız zaman Rus sanatçılarla tanışmamız oldu, daha sonra tekrar görüşmemiz olacak, ortak bir proje üretmek niyetimiz var, galiba bu sene Çehov’un iki oyunuyla Rusya’ya yine geleceğiz.”
