İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyelerinden Yard.Doç.Dr. Hakan Güneş, Rusya’nın nükleer uzlaşı sonrası İran’la geliştirdiği ilişkileri ve Ukrayna ateşkesindeki son durumu ‘Ali Topuz ile Dünya Hali’nde değerlendirdi.
‘YAPTIRIMLAR ATEŞKESE RAĞMEN DEVAM EDİYOR’
Güneş, zaman zaman sekmeye uğramasına rağmen devam eden ateşkesle ilgili konuşurken taraflar arasında süregelen güvensizlik probleminin devam ettiğinin altını çizdi:
“ABD ve NATO ülkelerinin büyük bir kısmı ikili ve çoklu geçici anlaşmalarla Ukrayna hükümetinin emrindeki orduyu donatmaya ve eğitmeye çalışıyorlar. Üstelik Rusya’ya yönelik ambargoların da tam olarak kalkmadığı, sadece yeni ambargoların eklenmediği bir ateşkes süreci içerisindeyiz. Bu da büyük bir memnuniyet kaynağı yaratmıyor haliyle. Yaptırımlardan kurtulamayan Rusya’nın ateşkesten o kadar da mutlu olmayacağı aşikar. Dolayısıyla silahlanmanın ve ağır ordu donatımının devam ettiği koşullarda barış her an tehdit altında kalıyor.”
‘S-300 SEVKİYATI, NÜKLEER UZLAŞIYA ZARAR VERMİYOR’
Güneş, Rusya’nın İran’a yapacağı S-300 füze savunma sistemi sevkiyatına yönelik ise şunları söyledi:
“Öncelikle bu satılan silah sisteminin bir hava savunma sistemi olduğunun altını çizelim. Bu bir saldırıya ya da nükleer başlık fırlatmaya yarayacak bir füze sistemi değil. Dolayısıyla nükleer uzlaşının ana ruhunu oluşturan nükleer silah üretimi kapasitesini ortadan kaldırma fikrine zarar veren bir adım değil. Bu bakımdan bir tutarsızlık veya nükleer anlaşmanın ruhunu zedeleyecek bir şey yok. Ancak politik olarak bunu yorumlayacak olursak bu adımı, Rusya’nın İran üzerindeki gücünü bir başka araçla daha sürdürme çabası olarak görebiliriz. İran tarafından bakılacak olursa ise… Ayetullah Hamaney liderliğindeki muhafazakar radikal kanat nükleer uzlaşmayı bir tür Batıya taviz olarak yorumluyor. Fakat, İran’ın Rusya’dan silah almasıyla bu algı kırılıyor. ‘Güçlü İran’ın kendini korumaya devam ettiği mesajı veriliyor.”
