İran, nükleer hakların korunması hakkında kanunu kabul etti

İran Denetleme Kurulu, meclisin 22 Haziran'da kabul ettiği "Nükleer hakların korunması hakkında" kanuna onay verdi. Kanun, İran halkının nükleer alandaki başarılarına ve haklarına uyulmasından hükümeti sorumlu tutuyor.

Söz konusu kanun, 3 temel madde ile 2 referans bölümünden oluşuyor. Meclis'te, 244 milletvekilinin 213'ü kanun tasarısının kabulünden yana oy kullanırken sadece 10 kişi karşı çıkmıştı, 6 milletvekili de çekimser kalmıştı.

İran Denetleme Kurulu Başkanı Necatullah İbrahimian, Press TV televizyonuna demecinde, "Denetleme Kurulu, İran nükleer programıyla ilgili İran ve 5+1 Grubu arasındaki kapsamlı anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle İslam Cumhuriyeti'ne karşı uygulanan tüm yaptırımların eşzamanlı olarak iptalini öngören kanuna oy çokluğuyla onay verdi" dedi.

Başkan, bu kanunun 3 şartına uyulması durumunda, "ulusal çıkarların korunması ve Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na uyulması amacıyla İranlı müzakerecilerin uluslararası arabulucular grubuyla müzakerelere devam edeceğini" söyledi.

İRAN'IN ŞARTLARI

İbrahimian şartları da şöyle sıraladı:

1- İran'a uygulanan tüm yaptırımların eşzamanlı olarak iptaline ilişkin madde, mutlaka anlaşmanın nihai metnine dahil edilmeli. Buna göre, İran'a uygulanan tüm yaptırımlar, nükleer anlaşmanın yürürlüğe girecek tarihte tam ve nihai olarak sona ermeli.

2- Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UEAK) uzmanlarının, askeri üsler dahil nükleer olmayan hassas tesislere erişimi anlaşmanın dışında kalıyor. UAEK uzmanlarının İranlı nükleer bilim adamlarını sorguya çekmesi yasaklanıyor.

3- İran, bilimsel ve teknik araştırmalarla ilgili barışçıl atom alanını hiçbir kısıtlama olmadan geliştirme hakkını saklı tutuyor.

'MÜZAKERE SÜRECİNİ OLUMLU ETKİLER'

Peki, söz konusu kanunun kabul edilmesinin temel amacı ne? 5+1 Grubu ile yeni görüşmelerde, İranlı müzakerecileri bir şeylere mecbur tutuyor mu? Sputnik'in sorularını, IranianPolicy.net sitesinin siyaset yorumcusu Sedjad Tayyeri yanıtladı.

Tayyeri şunları söyledi:

"Söz konusu kanunun kabul edilmesi, İran'ı nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanma haklarına uymamakla suçlamaya çalışanlara bir nevi hatırlatma oldu. Bu, İran'ın nükleer programıyla ilgili anlaşma hakkında ABD'nin daha önce kabul ettiği kanuna yanıt oldu. İran'ın nükleer programı, karmaşık ve uzun yıllara dayanan bir süreç. Programın erken aşamalarında, İran ile Batı arasında anlaşmazlıkların varlığına ve güvenin eksikliğine tanık olduk. Birçok üst düzey yetkili ve Batılı siyasetçiler, İran'ın nükleer programının barışçıl niteliğini kuşku altında bırakan konuları küresel düzeyde tartışmaya açmıştı. Diğer taraftan da İran'ın nükleer endüstrisinin hızla ve başarıyla gelişmesini istemeyenler var. Bu yüzden milletvekillerimiz, bu kanunu onaya sunarak İranlı diplomatlara, ülkenin nükleer haklarının tüm düzeylerde savunulmasının ve korunmasının önemini hatırlatmak istiyor."

Uzman, söz konusu kanunun İran ile 5+1 Grubu arasındaki müzakerelerin sonuçlarını ne derecede etkileyebileceği sorusuna, "Evet, elbette, bu kanun müzakere sürecini etkiler ancak önemli ölçüde değil sadece ayrıntılar düzeyinde ve sadece olumlu yönde. Zira, Lozan'daki müzakerelerde, İran 5+1'in taleplerini kabul etti. Üstelik İran, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'nın daimi üyesidir. Rusya Dışişleri Bakanı Sayın Lavrov'un Lozan'da dediği gibi, taraflar, daha önce varılan anlaşmalara uymamaktan kaçınmalı, çünkü bu, müzakere sürecini güçlü şekilde aksatmaktadır" yanıtını verdi.