Malezya uçağı tam bir yıl önce düştü: Sorular hala yanıtsız

Malezya Havayolları'na ait Amsterdam-Kuala Lumpur seferini yapan MH17 sefer sayılı uçağın Ukrayna'nın doğusundaki çatışma bölgesi Donetsk'te düşmesinin üzerinden tam bir yıl geçti.

Uçakta bulunan 298 kişinin hayatını kaybettiği olayla ilgili uluslararası soruşturma en üst seviyede gizlilik içinde devam ederken, suçlunun kim olduğu hâlâ açıklanmış değil.  Ria Novosti haber ajansı Malezya uçağının 17 Temmuz 2014'te düşmesine ilişkin yanıt bekleyen 5 soruyu sıraladı.

Uçak neden rotasından çıktı?

MH17 sefer sayılı uçak Donetsk'e kadar uçuşa izin verilen hava koridorunu takip ederken, daha sonra rotasından çıkıp yopun çatışmaların sürdüğü kuzey bölgelerine yöneldi. Bu esnada uçağın hava koridoruna uzaklığı 14 kilometreydi. Boeing tipi uçak, çatışmna bölgesine girdikten sınra hava koridoruna dönmek istedi ama pilot ekibi dönüş manevrasını tamamlayamadı. Rotadan çıkılmasının nedeninin pilotların navigasyon hatası mı yoksa Ukraynalı uçuş yönlendirme ekibinin yanlış yönlendirmesinden mi kaynaklandığı kara kutulardan öğrenilebilir. Ancak karakutulardaki veriler hâlâ kamuyla paylaşılmadı.

Soruşturma sırasında neden tüm belgeler yayımlanmadı?

Geçtiğimiz nisan ayında Hollanda Adalet ve Güvenlik Bakanlıkları, artan kamuoyu baskısı üzerine MH17 uçağının düşmesi hakkında yürütülen soruşturmaya ilişkin 569 adet belge yayımladı. 147 belge ise gizli tutuldu, hatta kamuoyuyla paylaşılan bazı belgelerin kimi bölümleri de gizlendi.

Ukrayna, olay günü hava savunma sistemlerinin nerede konuşlandırıldığını neden açıklamadı?

Kiev yönetimi Malezya uçağının düştüğü gün, hava savunma sistemlerinin hangi noktalarda konuşlandırılmış olduğuna ve Ukrayna ordusuna bağlı savaş uçaklarının hangi rotalarda uçuş yaptığına ilişkin verileri, hâlâ açıklamadı. Diğer yandan Rusya'nın 21 Temmuz 2014 tarihinde olayla ilgili yayınladığı objetkif kontrol bilgilerinde, uçağın güzergahı ve olası vurulma yerinin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne ait BUK  füze sistemlerinin mevzisine girdiği belirtildi. Ayrıca yine aynı gün içinde Ukrayna radar uçaklarının faaliyetlerini yoğunlaştırdığına dikkat çekildi. Olaydan önce Boeing uçağından 3-5 kilometre mesafede SU-25 tipi Ukrayna savaş uçağının fark edildiği kaydedildi.

Amerikan istihbaratı olaydan Donbasslı milislerin sorumlu olduğu iddiasını neden kanıtlamadı?

Uçağın düşmesinden birkaç gün sonra ABD, olaydan milislerin suçlu olduğunu kanıtlayan verileri paylaşmayı planladığı duyurdu. ABD istihbaratı, iddiasını uydu fotoğraflarına dayandırırken bu veriler de şimdiye kadar basına sunulmadı.

Hollandalı uzmanların olaya ilişkin senaryosu görgü tanıklarının ifadeleriyle neden uyuşmuyor?

Boeing uçağının BUK füzesiyle vurularak düşürüldüğü iddiası, görgü tanıkları tarafından kolayca doğrulanabilir ya da yalanlanabilirdi. Çünkü uçağın böylesi bir füze ile vurulması çok büyük gürültüye ve görsel efekte neden olacaktı.

DONETSKLİ YETKİLİ: UÇAĞI UKRAYNA DÜŞÜRDÜ

Bu arada Donetsk Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Aleksandr Kofman, Sputnik'e verdiği röportajda, üzerindeki sır perdesi kaldırılamayan olayla ilgili görüşlerini açıkladı. Uçağın Ukrayna silahlı kuvvetleri tarafından düşürüldüğünü iddia eden Kofman, "Uçağın düzenli ordu birlikleri tarafından mı yoksa milliyetçi gönüllü taburlar tarafından mı düşürüldüğünü bilmiyoruz. Ama uçağı bu tarz silahlara sahip olmayan milislerin ya da Donbass'taki çatışmalarla hiçbir ilgisi olmayan Rusya'nın düşürmediği çok açık" dedi. Donetskli yetkili, bu gerçeğin yüzde 100 net olduğunu ifade etti.

Uçağın düşmesiyle ilgili uluslararası mahkeme kurulması talebini de yorumlayan Kofman, ABD ve Avrupa ülkelerinin mahkemede Rusya'yı suçlu çıkarmaya çalışacağını kaydetti. Yetkili, "Biz tüm yıl MH17 trajedisini unutmadık, yıl boyunca olayla ilgili kanıt ve materyalleri sunmaya gayret ettik. Peki diğer taraf ne yaptı? Kanıtları, uçak enkazını kaybetti" diyerek, Kiev yönetimini eleştirdi.