İran ile P5+1 ülkeleri arasında geçen hafta varılan nükleer anlaşmanın ardından başlayan tartışmalar devam ediyor. Evrensel gazetesi yazarı ve Işık Üniversitesi öğretim üyesi Sinan Birdal, ‘Ali Topuz ile Dünya Hali’nde müzakerelerden çıkan nihai sonucun İran’a, bölgeye ve dünya siyasetine etkilerini değerlendirdi.
‘İSRAİL VE SUUDİ ARABİSTAN’IN BAŞINI ÇEKTİĞİ BİR EKSEN…’
“Bu devletler yıllardan beri güvenliklerini ABD’ye dayandırmış olan devletler ve şu anda ABD Başkanı Barack Obama’nın İran diplomasisini boşa çıkartacak bir girişime ön ayak olmuş durumdalar. Bu tabii ki ABD tarafından hoş karşılanmıyor. Peki ABD buna nasıl tepki verebilir? Burada yapacağı ilk iş kendi müttefiklerini ikna etmek olacak. ‘Merak etmeyin, İran’la yapılan bu anlaşma, sizi İran’a karşı korumayacağız anlamına gelmeyecektir. Biz İran’ın güçlenmesine karşı yine de sizin yanınızdayız. Siz bizim müttefikimiz olduğunuz sürece siz bundan zarar görmeyeceksiniz’ diyecektir.”
‘BU YAKINLAŞMALARI ‘İTTİFAK’ OLARAK TANIMLAYAMIYORUZ’
Bölgede yeni bir takım dinamiklerin harekete geçtiğini kaydeden Birdal, İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki yakınlaşmanın niçin ‘ittifak’ olarak tanımlanamayacağını şöyle anlattı:
“Buna ittifak diyemiyoruz henüz. Çünkü bu ekseni oluşturan ülkelerin kendi aralarında ciddi çatışmalar var. Bu eksenin bir ucunda Mısır, diğer ucunda ise Türkiye bulunuyor. Bu eksene Suudi Arabistan ve Türkiye vasıtasıyla Hamas da dahil edilmiş durumda. Dolayısıyla Hamas ve İsrail’in, Türkiye’yle Mısır’ın bir arada olduğu bir eksen henüz ortak bir strateji geliştirebilecek bir ittifak değil.”
‘ANLAŞMA, DÜZEN İNŞASI İÇİN GEREKLİ’
Bu anlaşmanın diplomatik ilişkilerin gelişmesine yönelik bir kapı aralayacağını belirten Işık, İran’ın bölgede güçlü bir devlet olduğunun altını çizerek “Anlaşma, bölgedeki kaos, kargaşa, savaş ortamının sona erdirilmesi ve belli bir düzenin inşası için vazgeçilmez bir unsur” ifadelerini kullandı.
