Dünya Putin-Obama görüşmesini bekliyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Barack Obama, New York'taki BM Genel Kurulu çerçevesinde bugün bir araya geliyor. Böylece iki lider arasında uzun süredir devam eden ‘sessizlik' sona erecek. Ancak tarafların birçok konuda derin görüş ayrılıkları yaşaması nedeniyle görüşmeden ‘ilişkilerde ısınmaya' yol açacak bir sonuç beklenmiyor.

Rusya lideri Putin ve ABD Başkanı Obama'nın bugün New York'ta gerçekleştireceği görüşmeye yaklaşık bir saatlik zaman ayrıldı. Putin ve Obama'nın iki yıldır resmi formatta ikili görüşme yapmaması nedeniyle temas kritik önem taşırken liderlerin ele alması gereken konuların sayısı da artmış durumda. Tarafların bir saatlik görüşmede, özellikle terör örgütü IŞİD ile mücadele ve Ukrayna krizinin barışçıl çözümü için imzalanan Minsk Anlaşması'nın hayata geçirilmesi gibi önemli konularda görüş alışverişinde bulunması bekleniyor.

‘TEK GÖRÜŞMEYLE BİR ŞEYLER ÇÖZÜLMEZ'

Uzmanlar ise görüşmenin ikili ilişkilere olası etkileri konusunda pek iyimser değil. RIA Novosti'ye konuşan Rus politika uzmanı Aleksey Martınov, görüşmeden ‘ilişkilerde ısınmaya' yol açabilecek bir sonuç beklenmemesi gerektiğini belirtti: "Tek görüşmeyle bir şeylerin çözülebileceğini düşünmüyorum. Ama ilişkilerimize yeni kötü şeylerin eklenmesi, ne ülkelerimize ne dünyaya yarar. Bence sadece Putin değil Obama da bu görüşte. Umarım buluşma sırasında yanlış anlaşmalar ortadan kaldırılır."

‘BULUŞMA, RUSYA'NIN İMAJI İÇİN ÖNEMLİ'

MGIMO Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mihail Troitsky ise görüşmenin tarafların Suriye ve Ukrayna tutumlarında yakınlaşma yaratma ihtimalinin düşük olmasına karşın Rusya için büyük önem taşıdığını vurguladı: "Görüşme, Rusya için her halükarda önemli bir imaj etkisi yaratacak. Rusya lideri, ABD Başkanı ile görüşüp ona Moskova'nın pozisyonunu aktaracak."

GERİLİM ARTTIKÇA PUTİN-OBAMA GÖRÜŞMELERİNİN SÜRESİ KISALDI

Putin, Obama ile ilk resmi görüşmesini, 2009 yılında Rusya Başbakanlığı koltuğundayken gerçekleştirdi. Liderler, iki saatlik görüşme sonrasında basına da ilk kez yan yana poz verdi. Beklenenden daha olumlu bir havada gerçekleşen buluşma sonrasında Putin'in icraatlarına iltifatlar yağdıran Obama, "Sadece başkan olarak değil başbakan olarak da Rusya halkı için yaptığınız olağanüstü işlerin farkındayım. Rusya-ABD ilişkilerini daha sağlam bir zemine oturtmak için harika bir fırsata sahibiz" demişti.

Putin'in, Rusya Devlet Başkanı sıfatıyla Obama ile gerçekleştirdiği ilk görüşme ise 2012'de Meksika'da yapılan G20 zirvesinde yaşandı. İki saat süren görüşmeye damgasını vuran konu, Suriye kriziydi. İki lider Suriye'de siyasi çözüm sağlanması gerektiği konusunda hemfikir olurken, bugün de devam eden ‘Esad'ın istifası' konusunda görüş ayrılığı ön plana çıktı. Putin ve Obama'nın bu temasının ardından iki ülke arasındaki ilişkiler, uluslararası konjonktüre bağlı olarak giderek gergin bir sürece girdi.

Bir yıl sonra liderler, bu kez Kuzey İrlanda'da düzenlenen G8 zirvesi kapsamında görüştü. Suriye krizinin ilişkilerde yol açtığı gerilim ve kapanması kolay gözükmeyen derin görüş ayrılığı, iki liderin basına verdiği karelere de yansımıştı.

Summary of Obama & Putin's meeting. #G8 #syria pic.twitter.com/b7gmYAAukK

— Mohamed Khalifa (@mmkhalifaa) June 18, 2013

Putin ve Obama, Eylül 2013'te ise St. Petersburg'da düzenlenen G20 zirvesi kapsamında bir kez daha ikili görüşme yaptı. ABD'nin Suriye'ye olası bir müdahalesinin gündemde olduğu sırada gerçekleşen buluşmada, taraflar arasında sert restleşmeler yaşandı. Rusya lideri, ABD'nin muhtemel müdahalesine gerekçe olarak sunulan kimyasal saldırının muhaliflerin provokasyonu olduğuna inandıklarını vurgulayarak, Suriye'yi yalnız bırakmayacaklarını ifade etti.

Photo: Obama greets Putin at St. Petersburg G20 via @RT_russian pic.twitter.com/G2IYmhrtgI

— Student Politics (@News4Students) September 5, 2013

Liderler, birkaç ay sonra da Normandiya Çıkarması'nın yıldönümünde Fransa'da düzenlenen tören kapsamında bir araya geldi. İki ülke ilişkilerindeki görüş ayrılıkları arasına Ukrayna krizi de eklenmişti. Liderlerin gerilimli bir dönemde yaptığı ‘ayaküstü' görüşme sadece 15 dakika sürerken, tören sırasında göz göze geldikleri ilginç anlar kameralara şöyle yansıdı:

Rusya ve ABD başkanlarının son ikili teması ise Kasım 2014'te Çin'in başkenti Pekin'de yapılan APEC Liderler Zirvesi kapsamında oldu. Putin ve Obama bu kez sadece 7-8 dakikalık kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Zirveden en akılda kalan görüntü ise, Putin'in Obama'nın omzuna ellerini koyduğu an, ABD Başkanının kayıtsız davranmasıydı.

What is to make of #Obama's monosyllabic reply to #Putin's pat on the back @Apec? http://t.co/GFrr0LprIo pic.twitter.com/Fe9xzrNsQR

— ST Opinion (@STopinion) November 18, 2014

İki yıldır resmi formatta görüşme gerçekleştirmeyip sadece uluslararası zirve ve forumlar çerçevesinde ‘ayaküstü' buluşan Putin ve Obama, bu yıl hiçbir araya gelmedi. İki lider, yıl içinde 11 Şubat, 26 Haziran ve 15 Temmuz tarihlerinde olmak üzere sadece üç kez telefon görüşmesi yaptı.