Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) Ortadoğu uzmanı Ali Semin, Viyana'da gerçekleşen Suriye toplantısı bağlamında, İran gibi bölgesel güçlerin krizin çözümüne sunacağı katkıları ve çıkabilecek sonuçlar değerlendirdi.
RS FM’de yayınlanan Dünya Panorama programına konuk olan Semin, “Rusya'nın Suriye'deki hava operasyonları sonrasında bölgesel ve küresel anlamda bir takım değişiklikler olduğunu görüyoruz. Suriye'deki iç savaşın bitirilmesi artık Rusya'dan ibaret değil. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad aslında koltukta oturuyor ama egemenliğini kaybetmiş durumda. Şam'ı bugün Moskova ve Tahran yönetiyor. Küresel ve bölgesel güçler de bunun farkında” dedi.
'BÖLGESEL GÜÇLER MUTLAKA KATKIDA BULUNMALI'
“Suriye krizi artık sadece Esad'la sınırlandırılmaması gereken bir hal aldı. Yeni bir aşamaya girilmiş gibi görünüyor. Bölgesel anlamda üç temel faktör var: Türkiye, Suudi Arabistan ve İran. Bu üç taraf bir araya gelip bir çözüm bulamazsa bu tür toplantılardan bir sonuç çıkabileceğini düşünmüyorum. Rusya ile ABD bu işin başını çekiyor olabilir fakat bölgesel güçlerin de katkıda bulunması gerekiyor. Taraflar arasından bir görüş birliği olmazsa, Suriye Dostları Grubu’nda olduğu gibi bu görüşmeler de sonuçsuz kalabilir. İran, Suudi Arabistan, Türkiye, ABD ve Rusya görüş birliğine varırsa bu sorun çözülür”
'ESAD TARTIŞMALARI BIRAKILMAZSA UZLAŞMA SAĞLANAMAYACAK'
“Sorun Esad değil. Sorun, ‘Suriye'de rejim değişsin mi, değişmesin mi’ sorusu. Yani Esad gider ve BAAS rejimi kalırsa, bunun da zaman içerisinde akamete uğrama ihtimali yüksek. Öte yandan dışarıda diplomatik temaslar sürerken, muhalif güçlerle rejim arasında ateşkes ilan edilmeden, başka bir ülkede, herhangi bir toplantının sonuç vermesi biraz zor görünüyor.”
Suriye meselesinin önceleri bir ‘iç savaş’ olduğunu, fakat şimdi bir küresel güç savaşına dönüştüğünü savunan Semin, “Buradaki krizin temel aktörü ya da temel karar vericisi Suriye rejimi de, Suriye muhalefeti de değil. Bölgesel ve küresel güçlerin anlaşamaması sebebiyle vekalet savaşı var” ifadelerini kullandı.
'TARAFLARIN TAVİZ VERMESİ LAZIM'
Semin, İran'ın bu tür toplantılara katılmasının, çözüme yaklaşılması anlamına geldiğini düşünüyor:
“Fakat, İran orada, Esad'lı bir çözüm sürecinin dışında hiçbir çözüm önerisini kabul etmezse yine başarısız olunur. Rusya, sadece İran'ı değil, bu süreçte Mısır’ı da masada görmek istiyor. Fakat Türkiye buna karşı çıkıyor. Tarafların karşılıklı taviz vermesi lazım.”
'KRİZ ÇÖZÜLMEZSE, SAVAŞ BÜTÜN BÖLGEYİ KAPLAR'
Semin’e göre Suriye krizi artık bölgesel ve küresel güçleri de etkiliyor:
“Irak, bugün Suriye krizinden dolayı bu kadar kargaşa içerisinde. Türkiye'de de büyük bir yük altında. Hem mülteci, hem de güvenlik sorunu mevcut. IŞİD'in Türkiye'deki faaliyetlerini görüyoruz. Suriye krizi eğer kısa sürede çözülmezse, bu savaş bütün bölgeyi kapsar.”
