Türkiye, 2015’te Cumhuriyet tarihinin en büyük saldırısıyla sarsıldı. Ankara’da düzenlenen bombalı saldırılarda 103 kişi hayatını kaybetti. Temmuz ayında Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde meydana gelen bir diğer bombalı saldırıda ise 34 genç yaşamını yitirdi.
Türkiye 5 ay arayla iki kez sandık başına gitti. 7 Haziran seçimlerinde AK Parti tek başına iktidarı ilk kez kaybederken, uzun yıllar sonra ilk kez koalisyon konuşuldu. Partilerin anlaşamaması üzerine 1 Kasım’da yeniden seçim yapıldı. Bu kez AK Parti tarihinin en yüksek oy oranına ulaştı ve yüzde 49.5’la yeniden iktidar oldu.
Yılın sonuna doğru Türk jetleri, terörle mücadele için Suriye’de bulunan Rus uçağını, hava sahası ihlali yaptığı iddiasıyla düşürdü. Türkiye’nin, Rusya’nın özür ve tazminat talebini reddetmesiyle, iki ülke ilişkileri büyük bir krize girdi.
Şanlıurfa’da iki polisin PKK’lılar tarafından öldürülmesi gerekçe gösterilerek, Güneydoğu’da çatışmalar yeniden şiddetlendi. Uzun zamandır susan silahlar tekrar devreye girdi. Olaylarda onlarca güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.
Öte yandan operasyonlar kapsamında pek çok şehirde sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Kent merkezlerinde çıkan çatışmalarda aralarında çocukların da olduğu çok sayıda sivil hayatını kaybetti. Onbinlerce insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.
İşte 1 yılda Türkiye gündeminin öne çıkan başlıkları:
OCAK
ERDOĞAN’IN FAİZ ÇIKIŞI PİYASALARI TEDİRGİN ETTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nın faiz politikasını eleştirerek, “Dünyada herkes inerken bizim Merkez Bankası sağ olsun hala olduğu yerde duruyor. İnmiyor, düşürmüyor. Neyi bekliyorsun sen” sözleriyle tepki gösterdi. Erdoğan’ın yılın ilk günlerinde yaptığı bu çıkışının ardından MB’nin bağımsızlığının tartışmaya açılması piyasaları tedirgin etti.
KOSTÜMLÜ ASKERLER ESPRİ KONUSU OLDU
Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı'nın tören taburuna 16 Türk devleti temsil eden askerler eklendi. 16 asker, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki resmi karşılama törenlerine, Cumhurbaşkanlığı forsunda yıldızlarla simgelenen Türk devletlerinin askerlerinin kıyafetleriyle katılmaya başladı. Kostümlü askerler, ilk kez Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas için yapılan resmi karşılama töreninde yer aldı.
Bu durum sosyal medyada espri konusu oldu. Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Herken, Twitter’da bir askerin kostümü için “Şu bornozla fotoğrafı olan kişi hangi beyliği temsil ediyor?” demişti. Herken’in söz konusu tweetine verilen ‘Duşakabinoğulları’ cevabı fenomen hale gelmiş, konuyla ilgili birçok caps paylaşılmıştı. Herken ise, okulun hedef haline gelmemesi için istifa ettiğini duyurmuştu.
ALİ İSMAİL KORKMAZ DAVASINDAN BERAAT ÇIKTI
Üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz'ın, Eskişehir'deki Gezi eylemlerinde dövülerek öldürülmesiyle ilgili davada yargılanan tutuklu polis memuru Mevlüt Saldoğan'a 10 yıl 10 ay, tutuksuz polis memuru Yalçın Akbulut'a 10 yıl, tutuklu sanıklar Muhammed Vatansever, Ramazan ve İsmail Koyuncu'ya 6'şar yıl 8'er ay, Ebubekir Harlar'a 3 yıl 4 ay hapis cezası verildi, tutuksuz sanıklar polis memurları Hüseyin Engin ve Şaban Gökpınar, beraat etti.
Öldürene kadar tekmeleyeceksin, sopayla vuracaksın.Sonra öldürme kastı yok diyecekler, ağırlaştırılmış yaralamayla kurtulacaksın.
— Metin Feyzioğlu (@metinfeyzioglu) January 21, 2015
Kararla yıkılan Ali İsmail Korkmaz’ın acılı annesi Emel Korkmaz "Ali’nin canı bu kadar ucuz olmamalıydı. Lanet olsun böyle adalete" dedi.
Karar sonrası açıklama yapmakta olan gruba, polis adliye binası dışında biber gazlı müdahalede bulundu. Yoğun gazdan çevrede bulunan vatandaşlar ve basın mensupları da etkilendi. Müdahaleden kaçanların etrafta bulunan binalara sığındı. Müdahale sırasında avukatlar ve Ali İsmail’in annesi Emel Korkmaz’da atılan gazdan fenalaştı.
SUUDİ KRAL İÇİN MİLLİ YAS
Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdulaziz el Suud'un vefatı nedeniyle bir günlük ‘milli yas’ ilan edildi. Cenaze törenine, Afrika gezisini yarıda kesen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Cumhuriyet tarihinin en büyük terör saldırıları arasında yer alan Reyhanlı sonrası bile yas ilan edilmezken, Suudi Kralı için yas ilan edilmesine tepki yağdı. Bazı sosyal medya kullanıcıları ise, “Suudi Kral'ı için ülkesinde yas ilanı yok, Türkiye 1 günlük yas ilan ediyor” sözleriyle durumun absürtlüğünü ortaya koydu.
ŞUBAT
TÜRK ASKERİ ‘SÜLEYMAN ŞAH’ İÇİN SURİYE’DE
Türkiye 21 Şubat sabahına, Türk askerinin Suriye’ye girdiği haberiyle uyandı. Kısa süre sonra operasyonun IŞİD tehditi altında bulunan Süleyman Şah Türbesi için düzenlendiği anlaşıldı. Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak parçası olan Suriye'nin Halep kenti sınırları içerisindeki Karakozak köyünde bulunan Süleyman Şah Türbesi'ndeki kutsal emanetlerin taşınması için düzenlenen operasyon ‘Şah Fırat’ ismi verildi.
ÖZGECAN ASLAN CİNAYET TÜM YURDU AYAĞA KALDIRDI
Mersin'in Tarsus ilçesinde kaybolan 19 yaşındaki üniversite öğrencisi Özgecan Aslan'ın bindiği minübüsün şoförü tarafından kaçırıldığı ortaya çıktı. Özgecan’ın tecavüze direnmesi üzerine elleri kesildikten sonra yakılarak öldürüldüğü belirlendi.
Özgecan’ın öldürülmesi yurdun dört bir yanında protesto edildi.
Birçok kadın da başından geçen taciz hikayelerini Twitter’da #sendeanlat etiketiyle paylaştı. #ÖzgecanAslan ve #sendeanlat hashtag’i dünya TT listesinde 1. sıraya çıktı ve konu hakkında 2 milyondan fazla tweet atıldı. Mahkeme yıl sonuna doğru tutuklu yargılanan üç sanık hakkında müebbet hapis cezası verdi.
Bu masum bakış ömür boyu yakanızı bırakmayacak… #ÖzgecanAslan pic.twitter.com/hvcxzY32uq
— Beren Saat (@berensaat) February 15, 2015
DOLMABAHÇE'DE ÇÖZÜM SÜRECİ TOPLANTISI
Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan ve İçişleri Bakanı Efkan Ala, HDP grup başkanvekilleri Pervin Buldan, İdris Baluken, HDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile Dolmabahçe'deki Başbakanlık Ofisi'nde bir araya geldi. Görüşme sonrası açıklama yapan Sırrı Süreyya Önder, Abdullah Öcalan'ın, PKK'ya ‘silah bırakma kararına ilişkin kongre toplama’ çağrısını okudu.
Dolmabahçe’deki açıklama birçok televizyon kanalı tarafından canlı yayınlarla ‘tarihi gün’ olarak duyuruldu. Erdoğan görüşmeden yaklaşık dört ay sonra ‘Dolmabahçe Mutabakatı’ ifadesini asla kabul etmediğini ifade ederek “O toplantı bir mutabakat toplantısı olamaz. Niye? Çünkü ortada bir hükümet vardır, diğer tarafta grubu olan bir siyasi parti vardır. Burada neyin mutabakatını, kimle, ne için sağlıyorsun? Öyle bir şey olmaz” dedi.
Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın yaptığı bu açıklamaların ertesi gününde, bitme noktasına gelen çözüm sürecine ilişkin, "Selahattin Demirtaş'ın ‘Seni başkan yaptırmayacağız, sözü çözüm sürecinde gerilimi başlattı’ dedi. Akdoğan, Erdoğan'ın karşı çıktığı Dolmabahçe görüşmesiyle ilgili "Dolmabahçe'de ortak bir metin okunmadı, mutabakat söz konusu değildir. Erdoğan ile o gün hiçbir irtibatımız olmadı" ifadesini kullandı. Böylece silahların susması için bir ‘milat’ olduğu belirtilen 28 Şubat Dolmabahçe Mutabakatı’nın kendisi tarihin tozlu sayfaları arasında yerini aldı.
YAŞAR KEMAL'E VEDA
Türk edebiyatı, büyük usta yazar Yaşar Kemal'i kaybetti. Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazar Yaşar Kemal, Çukurova'da başlayan edebiyat hayatına 28 roman, 11 deneme, 2 öykü, 1 şiir, ulusal ve uluslararası alanda 38 ödül sığdırdı.
MART
SAVCI KİRAZ’IN ADLİYEDE ÖLDÜRÜLMESİ TÜRKİYE’Yİ SARSTI
Savcı Mehmet Selim Kiraz, İstanbul Adliyesi'ndeki odasında iki terörist tarafından rehin alındı. 8 saat boyunca süren müzakere girişimleri yanıt vermedi. Rehine krizi, özel harekat polislerinin operasyonuyla sona erdi. Operasyon sonucu 2 terörist öldü. Ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılan Savcı Mehmet Selim Kiraz, 46 yaşında hayatını kaybetti. Teröristlerin Kiraz’ın başına dayadıkları silahla çektikleri fotoğrafın gazetelerde yayınlanması hükümetin tepkisini çekti.
DEMİRTAŞ'TAN BAŞKANLIK ÇIKIŞI
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, milletvekili genel seçimi öncesinde gündeme gelen başkanlık sistemi tartışmalarına ilişkin, yaptığı “Seni başkan yaptırmayacağız” sloganıyla seçim kampanyalarına hız verdi.
DİYARBAKIR'DA NEVRUZ: PKK'NIN KONGREYİ TOPLAMASI GEREKİR
Diyarbakır'daki Nevruz kutlamalarında Abdullah Öcalan'ın mesajı okundu. Kürtçe ve Türkçe okunan mesajda, "PKK'nın, Türkiye'ye karşı yürüttüğü 40 yıllık silahlı mücadeleyi sonlandırması için, zamanın ruhuna uygun olarak kongreyi toplaması gereklidir. Tarihi Dolmabahçe Sarayı'nda hepimizce resmen ilan edilen on maddelik deklarasyon temelinde yeni bir süreci başlatma göreviyle karşı karşıyayız" ifadeleri yer aldı.
ARINÇ-GÖKÇEK KAVGASI: ANKARA'YI PARSEL PARSEL SATTI
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in istifa çağrısına Bakanlar Kurulu sonrası yanıt verdi.
BÜLENT ARINÇ'IN AÇIKLAMALARINI DİNLEDİM…İŞTE CEVABIM… pic.twitter.com/yUzqto2vJX
— İbrahim Melih Gökçek (@06melihgokcek) March 23, 2015
Kendisini ‘cemaatçi’ olmakla suçlayan Gökçek’e Arınç “Ankara’yı parsel parsel sattı” sözleriyle yolsuzluk suçlamasında bulundu.
ERDOĞAN: 400 VEKİL VERİN BU İŞ HUZUR İÇİNDE ÇÖZÜLSÜN
Gaziantep'teki toplu açılış töreninde konuşan Erdoğan, başkanlık sistemi ile ilgili olarak, “400 milletvekilini verin ve bu iş huzur içinde çözülsün” diye konuştu. Erdoğan’ın tarafsızlığını yitirmesine örnek olarak gösterilen bu demeç, muhalefet kanadından yoğun eleştiri aldı. MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, “Bu kadar şehidimiz var, 400 vekilden bahsediliyor. Bu millet sana yüz verdi, astarını istiyorsun. Bizi tehdit ediyor. Ya oy ya ölüm, oyu vermezsen ölüm. Başkanlık sevdan için daha ne kadar şehit vereceğiz” diyerek tepki gösterdi.
7 Haziran seçimleri öncesi mizahi yanıtlarıyla çok konuşulan HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ise, Erdoğan’ın 400 milletvekilini istediği partinin ismini vermediğini anımsatarak, “Sayın Cumhurbaşkanı parti ismi vermiyor, Türkiye'yi düzlüğe çıkaracak partiden bahsediyor. O herhalde HDP'den başkası olamaz” dedi.
TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK ELEKTRİK KESİNTİSİ
Nakil hatlarındaki sorun nedeniyle Türkiye tarihinin en büyük elektrik kesintisi yaşandı. 79 il genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler oldu. Enerji Bakanlığı’nda kriz masası kuruldu. Konuya ilişkin detaylı bir açıklama yapılmadı. Davutoğlu, yaptığı açıklamada ‘Terör saldırıları ihtimalini araştırıyoruz’ dedi. Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürü Kemal Yıldır'ın istifa ettiğini açıkladı. Tüm Türkiye’de elektriğin nasıl kesilmiş olduğu ise hâlâ netleşmiş değil.
NİSAN
1915’İN 100. YILI SOYKIRIM TARTIŞMALARIYLA GEÇTİ
Katolik aleminin ruhani lideri Papa Francis, 1915 olaylarının 100. yılında tarihi bir çıkış yaparak yaşanaları soykırım olarak niteledi. Ayrıca Avrupa Parlamentosu da 1915’i soykırım olarak tanıdı. 24 Nisan'da Ermeni Patrikhanesi'nce düzenlenen anma törenine Türkiye tarihinde ilk defa hükümet düzeyinde katılım oldu. Davutoğlu da, 1915'te ölen Ermeniler için bir taziye mesajı yayınladı. Davutoğlu bu mesajında “Tehcir sırasında hayatını kaybeden Osmanlı Ermenilerini bir kez daha saygıyla anıyor, çocuklarının ve torunlarının acılarını paylaşıyoruz” ifadelerine yer verdi.
ÇANAKKALER KARA SAVAŞLARI'NIN 100. YILI İÇİN İÇİN DEV TÖREN
Çanakkale Kara Savaşları'nın 100. yılı anma etkinlikleri Çanakkale'de yapıldı. Törende, 16 devlet başkanının yanı sıra parlamento başkanı, cumhurbaşkanı yardımcısı, başbakan, bakan, büyükelçi düzeyinde birçok ülkeden temsilci yer aldı. Törenin, 1915 olaylarının başlangıç günü kabul edilen 24 Nisan'da yapılıyor olması tartışma yarattı.
FENERBAHÇE KAFİLESİNE SİLAHLI SALDIRI
Çaykur Rizespor ile oynadıkları maç sonrasında Fenerbahçe kafilesini Trabzon Havalimanı'na götüren otobüs, silahlı saldırıya uğradı. Otobüsün şoförü olayda ağır yaralandı. Bu olaydan birkaç ay sonra Fenerbahçeli futbolcu Mehmet Topal'ın aracına silahla ateş açıldı. Topal, saldırıdan yara almadan kurtulurken, Fenerbahçe resmi sitesinden yapılan açıklamada “Tüm devlet birimlerini, yaşadığımız terör saldırılarının aydınlatılması konusunda tekrar göreve davet ediyoruz” dendi.
MAYIS
SURİYE ‘HELİKOPTERİ’ SINIR İHLALİ GEREKÇESİYLE VURULDU
Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Suriye’ye ait bir helikopterin Türk hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle F-16’lar tarafından düşürüldüğünü açıkladı. Suriye ise düşürülenin bir helikopter değil, ‘uzaktan kumandalı küçük bir keşif uçağı’ olduğunu duyurdu. Davutoğlu, Hangi gerekçeyle kim, ister karadan ister havadan Türk sınırlarını ihlal ederse mukabelede bulunulur ve ihlal eden kim olursa olsun mutlaka cezalandırılır. Bu da ümit ederim bu mesaj alınmıştır ve bir daha sınırlarımızı ihlal etme gibi bir cürete kimse kalkışmaz" dedi. Olay kamoyunda gerginlik yarattı, Türkiye’nin Suriye ile bir savaşa girmesinden endişe edildi.
ERDOĞAN'DAN NEW YORK TIMES'A: PAÇAVRA
AK Parti’yi yıllarca öve öve bitiremeyen Batı medyası ile Erdoğan’ın arası 2015 yılında da açılmaya devam etti. Erdoğan, ABD’nin en ünlü gazetelerinden New York Times’ta hükümeti eleştiren bir yazı çıkması üzerine, tepkisini şöyle dile getirdi: “New York Times diye paçavra var. Bu gazete daha önce de defalarca yaptığı gibi geçtiğimiz günlerde bizimle ilgili bir yazı yayımladı. Neymiş? Türkiye'nin üzerinde kara bulutlar varmış. Ülkemizde şu anda her türlü fitnenin başını çeken iki yayın organı üzerinden bizi eleştirmeye kalkmışlar.”
HAZİRAN
AK PARTİ, İKTİDARI İLK KEZ KAYBETTİ
Türkiye, 25. dönem parlamentosunu belirlemek için sandık başına gitti. Seçim sonucunda AK Parti 258, CHP 132, MHP ve HDP 80'er milletvekili çıkardı. 13 yıldır tek başına iktidar olan AK Parti'nin, hükümeti tek başına kurmak için yeterli vekil sayısına ulaşamaması nedeniyle koalisyon senaryoları gündeme geldi. AK Parti’nin ‘istikşafi’ adını verdiği koalisyon görüşmeleri zaten belirsiz olan ortamı halk nezdinde de kavram olarak belirsiz kıldı. Türkiye’de ‘tarih’ denince akla ilk gelen isimlerden İlber Ortaylı katıldığı bir programda bu kavramla alay etti. MHP ve HDP koalisyona kapalı olduğunu belirttiği için ‘istikşafi’ görüşmeler CHP ve AK Parti arasında yapıldı.
Ankara kulislerinde Ahmet Davutoğlu’nun CHP ile koalisyon yapmak istediği ama Erdoğan’ın buna yanaşmadığı ve erken seçim istediği iddiaları dillendirildi. Cumhurbaşkanı’nın görevlendirme yapmasından 45 gün sonra hükümet kurulamaması üzerine erken seçim kararı alındı.
HDP DİYARBAKIR MİTİNGİNE SALDIRI: 4 ÖLÜ
Suruç ve Ankara saldırılarının aksine Diyarbakır’daki bombalı saldırı daha az kayıpla atlatıldı. İstasyon Meydanı'nda HDP'nin mitingi sırasında 2 ayrı patlama meydana geldi. Olayda 4 kişi hayatını kaybetti, 100'ün üzerinde kişi yaralandı.
ANGELİNA JOLİE MARDİN'DE
Hollywood yıldızı ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Özel Temsilcisi Angelina Jolie, ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan ve Midyat ilçesindeki barınma merkezine yerleştirilen Suriyeli ve Iraklı sığınmacıları ziyaret için Mardin'e geldi.
ÇİNLİ SANILAN KORELİ TURİSTLERE DAYAK
Yurdun çeşitli yerlerinde, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki oruç yasağına uymadığı gerekçesiyle öldürüldüğü belirtilen Uygur Türklerine destek için protestolar düzenlendi. İstanbul’daki protestolarda Ülkücü olduğu iddia edilen kişiler tarafında Çinli zannedilen Koreli turistler dövüldü. Tophane’de bulunan Happy China isimli Çin yemekleri yapan bir restoran taşlı, sopalı saldırıya uğradı. Sonradan işletmecisinin Türk olduğu öğrenilen lokantanın Uygur Türkü aşçısı darp edildi. Bu olaylara ilişkin Hürriyet gazetesinden Ahmet Hakan’a konuşan MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin “Koreli ile Çinliyi ayırt edecek özellik nedir? Çekik göz… Baktı ki ikisi de çekik göz… Fark eder mi efendim?” şeklindeki ‘espri’si kamuoyunda tepki çekti.
AHMET ŞAHBAZ'A VERİLEN HAPİS CEZASI BOZULDU
Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, Gezi olayları sırasında Ankara’da başından vurulan Ethem Sarısülük'ün ölümüne ilişkin polis memuru Ahmet Şahbaz'a verilen hapis cezasına ilişkin kararı usulden bozdu.
TEMMUZ
SURUÇ’TA CANLI BOMBA SALDIRISI: 34 ÖLÜ
Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde, Kobani'ye yardım götürecek grubun belediyeye ait kültür merkezi bahçesinde toplandığı sırada patlama meydana geldi.
Derhal ulusal yas ilan edilmeli. #SuruçtaKatliamVar
— Ahmet Ümit (@baskomsernevzat) 20 Temmuz 2015
Patlamada çoğu genç 34 kişi hayatını kaybetti, 104 kişi yaralandı. Suruç'taki saldırı, yurdun çeşitli illerinde protesto edildi. Davutoğlu, saldırının IŞİD’in canlı bombası tarafında gerçekleştiğini açıkladı.
ŞANLIURFA'DA İKİ POLİS EVLERİNDE ÖLDÜRÜLDÜ
Şanlıurfa Ceylanpınar'da iki polisin, PKK mensuplarınca evlerinde öldürülmesi çatışmasızlık sürecini bitiren olay olarak değerlendirildi. Polislerin evlerinde uyurken sabaha karşı saldırıya uğradığının ortaya çıkması infial yarattı.
Fırat Haber Ajansı'nın haberine göre, HPG Basın İrtibat Merkezi’nden yapılan açıklamada “22 Temmuz günü bir Apocu fedai timi, Suruç katliamına misilleme olarak bugün sabah 06.00 sularında Ceylanpınar’da IŞİD çeteleriyle işbirliği içinde olan iki polise karşı bir cezalandırma eylemi gerçekleştirmiştir” dendi. Daha sonra ise bazı PKK yöneticileri eylemin emrini kendilerinin vermediğini belirterek reddetti. Güvenlik güçleri ile PKK arasındaki çatışmaların şiddetlenmesi üzerine, bu olayın kanlı süreci yeniden başlattığına ilişkin yorumlar kamuoyunda sık sık belirtildi.
AĞUSTOS
KOALİSYON KURULAMADI, ERKEN SEÇİM KARARI ALINDI
Hükümetin kurulması için anayasadaki 45 günlük süre doldu. Davutoğlu'nun, 63. Hükümet'i kurma görevini Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, anayasal sürenin dolmasına 5 gün kala iade etmesinin ardından, Cumhurbaşkanı'nın
hükümeti kurma görevini, bir sonraki en çok oyu alan partinin genel başkanına verip vermeyeceği tartışması gündeme geldi ancak Erdoğan, herhangi bir görevlendirmede bulunmadı.
Erdoğan, Davutoğlu'nu geçici Bakanlar Kurulu kurmak üzere başbakan olarak atadı.
Geçici Bakanlar Kurulu'nu kurmak üzere Başbakan olarak atanan Ahmet Davutoğlu'na, TBMM'den seçim hükümetinde yer alacak partilerin dağılımıyla ilgili çizelge ulaştı. Buna göre, Başbakan ve 3 bağımsız dışında AK Parti'ye 11, CHP'ye 5, MHP'ye ve HDP'ye 3'er bakanlık düştü.
Yüksek Seçim Kurulu, seçimin 1 Kasım 2015 tarihinde yapılacağını açıkladı.
YABANCI GAZETECİLER DİYARBAKIR'DA TUTUKLANDI
ABD merkezli haber sitesi Vice News için Diyarbakır'da haber yapmak için bulunan iki İngiliz gazeteci ile tercümanlarının tutuklanması hem Türkiye'de hem uluslararası alanda tepkilere neden oldu. Adana'daki cezaevi konulan ve daha sonra serbest bırakılan Philip Gingell Hanrahan ile Philip John Pendlebury sınırdışı edildi. İngiliz gazeteciler tepkiler üzerine serbest bırakılırken Iraklı tercüman Muhammed İsmail Resul’un tutukluk halinde bir değişiklik olmadı.
Sınırdışı edilip ülkesine döndükten sonra BBC'nin bir radyo programına konuk olan Hanrahan, tercümanları Resul serbest bırakılıncaya kadar tam anlamıyla sevinemeyeceklerini söyledi. "Bu travmatik bir deneyimdi, ama şimdi en büyük sorun, arkadaşım ve meslektaşım Muhammed İsmail Resul'un hâlâ cezaevinde olmasıdır" dedi.
EYLÜL
AYLAN’IN FOTOĞRAFI DÜNYAYI AYAĞA KALDIRDI
Muğla'nın Bodrum ilçesinde sığınmacıları taşıyan bot battı. Bodrum'dan Yunanistan'ın İstanköy adasına şişme botla geçmeye çalışanlardan 12'sinin cesedine ulaşıldı. Olayda, annesi ve kardeşiyle boğularak hayatını kaybeden 3 yaşındaki Aylan Kurdi'nin kıyıya vuran cesedi, Doğan Haber Ajansı muhabiri Nilüfer Demir tarafından fotoğraflandı. Türkiye ve uluslararası kamuoyunda yankı uyandıran fotoğraf, dünyanın göçmen krizine bakışını değiştirdi.
CEMAATÇİ ŞİRKETLERE KAYYUM
‘Fetullahçı Terör Örgtü’ne yönelik devam eden soruşturma kapsamında, söz konusu örgüte finans desteği sağladığı ve örgütün propagandasını yaptığı gerekçesiyle, Koza İpek Holding’in çeşitli alanlarda faaliyet gösteren 23 şirketinde arama yaptı. Aramalarda, şirketlerdeki evrak ve bilgisayarlara el konuldu. Koza İpek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın İpek hakkında, ‘terörizmin finansmanı, zimmet, terör örgütünün propagandasını yapmak suçlarından soruşturma başlatıldı. Aralarında medya organlarının da bulunduğu çok sayıda şirkete kayyum atandı.
HÜRRİYET'E TAŞLI SOPALI SALDIRI
Hürriyet gazetesi, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bir televizyon programında yaptığı 400 milletvekili ile ilgili açıklamaları internet sitesinde farklı kullandığı” iddiasıyla saldırıya uğradı. Saldırıda AK Parti Milletvekili Abdurrahim Boynukalın grup adına açıklama yaptı.
Sn Davutoğlu'nu ve İçişleri Bakanı'nı göreve davet ediyorum. Basın özgürlüğünün ötesinde insan can güvenliğini tehdit eder bir boyuta çıktı.
— Gürsel Tekin (@gurseltekin34) September 8, 2015
EKİM
ANKARA’DA CUMHURİYET TARİHİNİN EN BÜYÜK TERÖR SALDIRISI: 103 ÖLÜ
Ankara Sıhhiye Meydanı'nda yapılacağı duyurulan ‘Emek, Barış Demokrasi Mitingi’ için çeşitli illerden gelen vatandaşların sabah saatlerinde Ankara Garı önünde toplanması sırasında, iki bomba üç saniye arayla patlatıldı. Saldırı sonucunda 103 kişi öldü, 246 kişi yaralandı. Yaralılara ilk müdahaleyi, patlamadan kurtulan göstericiler yaptı. Patlamanın ardından polis, gruba tazyikli su ve biber gazı ile müdahale etti.
#Rusya Devlet Başkanı #Putin #Türkiye Cumhurbaşkanı'na #Ankara 'daki saldırı ile başsağlığını iletti http://t.co/orhaXj8igK @tcbestepe
— RusEmbTurkey (@RusEmbTurkey) 10 Ekim 2015
Olayın ardından 3 gün süreyle milli yas ilan edildiğini açıklandı. Bazı çevrelerden gelen tepkiler üzerine yas kararının PKK saldırılarında hayatını kaybeden güvenlik güçlerini de kapsadığı belirtildi. Saldırının arkasında kim olduğu belli olan aleni bir güç var. Ankara saldırısının failine ilişkin de sert tartışmalar yaşandı. Ankara’daki Milli İstihbarat Teşkilatı’na birkaç kilometre mesafede olan patlamalar için Selahattin Demirtaş, “Mafyalaşmış bir devlet anlayışıyla karşı karşıyayız. İstihbaratın bu kadar güçlü olduğu bir devlette bunun bilinmemesinin imkânı var mı?” sözleriyle saldırının arkasında devletin olduğunu söylemişti.
#Ankaradayız Emek, Barış ve Demokrasi Mitingindeki patlama anı videosu #dokuz8 / @meliketmbk pic.twitter.com/it3dodESKz
— dokuz8 (@dokuz8haber) 10 Ekim 2015
Erdoğan saldırıyı PKK, IŞİD, El Muhaberat ve PYD’nin ortak planladığını öne sürdü. Erdoğan, Hak-İş Genel Kurulu'nda yaptığı açıklamada, "Ankara garında yaşanan olay, terörün nasıl kolektif olduğunu gösteren bir olaydır. Burada DAİŞ var, PKK var, El Muhaberat var, PYD var" dedi.
"Ankara’daki Saldırıyı Gerçekleştirenlerin Amacı, Farklı Toplum Kesimlerini Birbirine Düşürebilmektir” http://t.co/PVHE4e1ogq
— T.C.Cumhurbaşkanlığı (@tcbestepe) October 10, 2015
Ankara saldırısında patlamanın hemen ardından yaralıların olduğu yerde gaz bombalı müdahalenin yanı sıra tepki çeken bir başka olaysa Bakan Kenan İpek’in açıklama yaparken gülmesiydi. İçişleri Bakanı Selami Altınok ve Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu ile açıklama yapan dönemin Adalet Bakanı Kenan İpek, bir gazetecinin İçişleri Bakanı'na "İstifa edecek misiniz?" diye sorduğu sırada gülerek tepki verdi.
Gazeteci İçişleri Bakanı'na istifa etmeyi düşünüyor musunuz diye sorduğu anda Adalet Bakanı'nın yüz ifadesi… pic.twitter.com/VBh92YS1sZ
— Ahmet Yakar (@fireonahmet) 10 Ekim 2015
AZİZ SANCAR'A NOBEL KİMYA ÖDÜLÜ
Orhan Pamuk’un ardından ikinci defa bir Türk, Nobel ödülünü aldı. Bilim insanı Aziz Sancar, Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Fakat Sancar’ın yaptığı bilimsel çalışmadan çok etnik kimliği ve siyasi görüşleri kamuoyunda daha çok yankılandı. Ödül aldığının açıklanmasının ardından BBC'nin telefon ettiğini aktaran Sancar, "İlk soru. 'Arap mısınız, kısmen mi Türk'sünüz' diye sorarak saygısızlık yaptılar. BBC'ye söyledim, 'Arapça konuşmuyorum, Kürtçe konuşmuyorum, ben Türküm' dedim. Ben Türküm, o kadar" ifadelerini kullandı.
2015 Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi Prof. Dr. Aziz Sancar ve ailesini Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde ağırladık. pic.twitter.com/9nSfv77ECO
— Recep Tayyip Erdoğan (@RT_Erdogan) December 15, 2015
Peki, HDP Mardin Milletvekili Prof. Mithat Sancar’ın akrabası olan Aziz Sancar’a İsveç Kralı 16. Carl Gustaf'ın takdim ettiği Nobel’i hangi çalışmasıyla aldı? İnsan vücudunun yapıtaşı bilindiği gibi hücreler. DNA, hem hücreler bölünüp yenilenirken hem de güneş ışınları veya radyasyon gibi dışarıdan gelen sebeplerle zarar görüyor. Ama hücreler bir şekilde DNA'yı tamir edip yoluna devam ediyor. İşte Sancar'a Nobel ödülü kazandıran çalışması da o tamirle ilgili. Sancar tüm alanı değiştiren çalışmasında, güneşte de bulunan ultraviyole, yani morötesi ışınların zarar verdiği DNA'nın hücre tarafından nasıl tamir edildiğini haritalandırdı.
ŞİKE DAVASINA BERAAT
Futbolda şike davasına bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, aralarında Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı Aziz Yıldırım'ın da bulunduğu 36 sanığın ‘şike’ ve ‘örgüt’ suçundan beraatine karar verdi.
KKTC-TÜRKİYE ARASINDA SU KRİZİ
Asrın Projesi olarak ifade edilen KKTC'nin 50 yıllık su ihtiyacını karşılayacak ‘KKTC Su Temin Projesi’nin açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Başbakan Ahmet Davutoğlu ile KKTC Başbakanı Ömer Kalyoncu'nun katılımıyla Mersin'in Anamur ilçesinde yapıldı. Türkler ve Rumlar arasında barışa çok yakın olduğu belirtilen şu günlerde ise açılıştan kısa süre sonra suyun yönetimi konusunda fikir ayrılığına düşen Türkiye ve KKTC, tartışmaları restleşme noktasına kadar taşıdı. 2 aydır yönetim krizi çözülemediği için denize boşaltılıyor…
KASIM
TÜRKİYE TERÖRİSTLERİ BOMBALAYAN RUS UÇAĞINI VURDU
Kasım ayında Türkiye-Rusya ilişkileri, Türk F-16’larının Suriye’de terörle mücadele görevini sürdüren Su-24 Rus uçağını düşürmesiyle büyük bir krize sürüklendi. 1950’lerden bu yana ilk kez NATO üyesi bir ülke, Rus veya Sovyetler Birliği yapımı bir uçağı düşürdü. Ankara’nın olayın hemen ardından NATO’yu devreye sokması ise Türkiye’ye dost ve stratejik ortak olarak bakan Moskova’nın büyük tepkisini çekti. Moskova’nın özür ve tazminat talebinin Ankara tarafından yanıtsız kalması krizi daha da derinleştirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıya tepkisini “Sırtımızdan bıçaklandık” sözleriyle dile getirdi. Putin’in bu açıklaması Rusya’da hashtag oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan ise, uçağın milliyetinin düşürülmeden önce bilinmediğini yönünde açıklamalar geldi. Rusya ise, bu açıklamayı gerçekçi bulmadığın defaatle dile getirdi. Daha sonra ise Erdoğan, Rusya’yla ‘hesapta olmayan’ gerginliğin sorumlusunun 'yönetici değil uyarılara kulak asmayan pilotlar' olduğunu savundu. Moskova, Ankara’nın çözüme yönelik adım atmaması üzerine Türkiye’ye ekonomik yaptırım kararı uygulama ve vize serbestisini kaldırma kararı aldı.
#СИРИЯ Нач.ГОУ ГШ С.#Рудской сделал заявление по факту атаки турецкими ВВС российского Су-24 https://t.co/qJ83cuzG6p pic.twitter.com/GWZ3zUZVqO
— Минобороны России (@mod_russia) November 24, 2015
Uçağın düşürüldüğü 24 Kasım’dan sonra iki ülke arasındaki ilk en yüksek düzeyli temas 3 Aralık’ta Sırbistan’da gerçekleşti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Belgrad'da düzenlenen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) çerçevesinde bir araya geldi. Görüşme sonrası Lavrov, "Çavuşoğlu ile onun ısrarı üzerine bir araya geldik. Kendisinden yeni bir şey duymadık" dedi.
Putin ise, krize ilişkin en kapsamlı açıklamalarını 17 Aralık’ta rekor sayıda gazetecinin katıldığı yılsonu basın toplantısında yaptı.
“Türkiye'nin Rus savaş jetini düşürmesini düşmanca bir adım olarak değerlendiriyoruz” diyen Putin, “Mevcut Türkiye yönetimiyle krizi aşma imkânı göremiyorum” ifadelerini kullandı. Putin, "Türkiye'nin uçağımızı neden düşürdüğünü anlayamıyoruz" dedi. Rus lider, Ankara'nın eylemini açıklamaya çalışmak yerine acilen NATO'dan yardım istemesinin kendisini şaşırttığını da söyledi. Putin "Bazı ekonomik yaptırımlar almaya mecbur bırakıldık" diye konuştu. Putin, 'iyi ve çalışkan' Türk halkını Türk yönetimiyle aynı kefeye koymadıklarını da sözlerine ekledi.
TÜRKİYE YENİDEN SANDIK BAŞINDA: AK PARTİ İKTİDAR
Türkiye, 7 Haziran seçiminin üzerinden geçen beş ayın ardından yeniden sandık başına gitti. AK Parti, 317 milletvekili çıkararak tek başına hükümet kurma çoğunluğunu elde etti. Meclis'te CHP 134, HDP 59, MHP 40 sandalye kazandı. AK Parti, 1 Kasım 2015 Milletvekili Genel Seçimi'nde birinci olarak, üst üste girdiği 5 genel seçimden de birinci çıkma başarısını gösterdi.
Sandıkta ortaya koyduğu irade ile Türkiye’nin geleceğine, 2023 hedeflerine sahip çıkan milletimizin her bir ferdine teşekkür ediyorum. RTE
— Recep Tayyip Erdoğan (@RT_Erdogan) November 2, 2015
DÜNYA LİDERLERİ TÜRKİYE'DE
G20 liderlerinin onuncu toplantısı, Türkiye'nin ev sahipliğinde, 15-16 Kasım tarihlerinde Antalya'da düzenlendi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Barack Obama başta olmak üzere 20 dünya lideri ağırlandı.Zirvede kalkınma ve iklim değişikliğinden küresel ekonomide büyüme stratejilerine, IMF reformundan enerjiye, terörden sığınmacı krizine kadar dünya ekonomisine yön veren birçok sorun konuşuldu. Davutoğlu'nun, Türkiye ile Çin arasında yürütülen uzun menzilli füze sistemi ihalesini iptal kararını onayladığı bildirildi.
DÜNDAR VE GÜL'E TUTUKLAMA
Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül, gazetede, MİT'e ait yardım tırlarının durdurulmasıyla ilgili gerçeğe aykırı bazı görüntü ve bilgiye yer verdikleri iddiasıyla tutuklandı.
Erdoğan, MİT tırlarının Suriye’ye silah taşıdığına ilişkin fotoğrafların Cumhuriyet’te yayınması üzerine, gazetenin genel yayın yönetmeni Can Dündar’ı hedef alarak, “Bunların bütün derdi Tükiye'nin imajına gölge düşürmek. Bu haberi özel haber olarak yapan kişi de öyle zannediyorum ki bunun bedelini ağır ödeyecek. Öyle bırakmam onu” demişti.
Tutuklandık
— Can Dündar (@candundaradasi) November 26, 2015
TAHİR ELÇİ DİYARBAKIR'DA ÖLDÜRÜLDÜ
Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi, CNN Türk’te “PKK terör örgütü değildir” deyince hedefe kondu. Elçi, hakkında soruşturma açıldı, sosyal medyadan ölüm tehditleri yağdı.
Diyarbakır Barosu üyesi avukat meslektaşlarımdan GURUR duyuyorum. Onları temsil etmekten de ONUR duyuyorum… pic.twitter.com/4N5HAiO6Df
— Tahir Elçi (@tahirelci) October 21, 2015
Diyarbakır’ın bugün neredeyse yerle bir olan Sur ilçesinde kentin en önemli tarihi eserlerinden biri olan dört ayaklı minarenin yanında sokağa çıkma yasakları ve çatışmaların şehre taşınmasına karşı basın açıklaması yaparken 28 Kasım’da bir anda silahlar patlamaya başladı ve Elçi kafasına isabet eden mermiyle 49 yaşında hayatını kaybetti.
Hoşçakalın dostlar. İyilikle kalın. pic.twitter.com/IcRmFQ7DpZ
— Tahir Elçi (@tahirelci) November 28, 2015
Tahir Elçi, olaydan kısa süre önce paylaştığı Twitter mesajında minarenin çatışmalarda hasar görmesini ‘suikast’ olarak nitelemişti. Tahir Elçi’yi sonsuzluğa binlerce vatandaş, 80 ilin baro başkanı, CHP ve HDP milletvekilleri uğurladı. Avukatlar yürüyüşte Elçi'nin fotoğraflarını ve üzerinde Türkçe ve Kürtçe olarak ‘Seni unutmayacağız’ yazan pankartlar taşıdı.
ARALIK
DİPLOMATİK KRİZ BU KEZ IRAK’LA
Muhalefet çevrelerinde Türkiye’nin hiç dostu kalmadığı yönünde eleştiriler gelirken Başbakanlık yetkilileri, Türkiye ve İsrail arasında bir süreden beri görüşmelerin yapıldığını belirtti. 2010 yılında İsrail’in Mavi Marmara baskının ardından bozulan ilişkiler yeniden canlanmaya başladı. Türkiye’nin İsrail’den istedikleri arasına, İsrail’in özür dilemesi, Mavi Marmara için tazminat ödemesi ve Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılması vardı. Özür talebi daha önceden yerine geldiği ve tazminat konusuna İsrail sıcak baktığı için geriye kalan en önemli madde Gazze’ye ablukası kaldı.
TÜRKİYE — İSRAİL ARASINDA SÜRPRİZ YAKINLAŞMA
Eski Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın İsrail’le ilişkilerin düzelmesine ilişkin yorumunun ise Vatan Partisi Lideri Doğu Perinçek’inkiyle benzerliği dikkat çekti. Perinçek’in, “Rusya'nın uçağını düşürürseniz, İsrail'in kucağına düşersiniz” şeklinde yorumladığı İsrail-Türkiye müzakereleri için Bülent Arınç ise, "Rusya ile geldiğimiz noktayı biliyorsunuz. Bizim ittifaklara ve dostluklara ve kendimizi koruyacak tedbirlere ihtiyacımız var" dedi.
GÜNEYDOĞU'DA KÖYLER DEĞİL, ŞEHİRLER BOŞALTILIYOR
Güneydoğu’da güvenlik güçleri ile PKK arasında çatışma şehirlere taşındı. Son altı ayda 7 ilin 21 ilçesinde toplam 196 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Hakkari, Elazığ, Muş, Batman’ın ilçelerinde yasak ve operasyonlar sürdü.
7 Haziran seçimlerinden bu yana sürekli ilan edilen sokağa çıkma yasakları halen Diyarbakır’ın Sur, Mardin’in Nusaybin ve Dargeçit, Şırnak’ın Cizre ve Silopi ilçelerinde sürüyor.
İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezleri’nin verilerine göre 1 Ocak-5 Aralık 2015 tarihleri arasında çatışmalar nedeniyle 171’i asker, polis, korucu, 195’i PKK’lı, 157’si sivil olmak üzere toplam 523 kişi yaşamını yitirdi.
Turkey security forces are killing Kurdish civilians in SE. @HRW report details 15 cases. https://t.co/R3hgC04Gcx pic.twitter.com/hgE94sQkzv
— Kenneth Roth (@KenRoth) December 22, 2015
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), son raporunda Güneydoğu’da süren operasyonlar ve çatışmalarda çok sayıda sivilin öldüğüne dikkat çekti. Bazı şehirlerde uygulanan sokağa çıkma yasağına da değinilen raporda, sivil ölümlerin artmasından endişe edildiği belirtildi.
