'İngiltere'nin AB'den çıkışı Avrupa'da dengeleri değiştirir mi?'

AB uzmanı Mustafa Kutlay, İngiltere'nin AB üyeliğinden çıkışının olası etkilerini değerlendirdi. Kutlay'a göre, İngiltere'nin yokluğu, AB'nin uluslararası sistem içerisindeki gücünde hem askeri, hem siyasi hem de ekonomik olarak azalmaya neden olacak. Bu durum bir domino etkisi yaratarak etnik ayrılıkçı hareketlerin yükselmesini tetikleyebilir.

Avrupa, son günlerde İngiltere'nin AB'den çıkış ihtimalini tartışıyor. İngiltere için kritik tarih 23 Haziran. Ülkenin AB üyeliğiyle ilgili referandum 23 Haziran'da yapılacak. Referandumda halka 'Birleşik Krallık AB'nin üyesi olarak kalmalı mı, yoksa AB'den ayrılmalı mı' sorusu yöneltilecek. İngiltere Başbakanı David Cameron, üyeliğin devamından yana kampanya yürütürken, ülkede bazı siyasiler ve azımsanmayacak bir halk kitlesi 'hayır' demeye hazırlanıyor.

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu AB Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Kutlay, İngiltere'nin AB'den çıkma ihtimali ile bunun ülke ekonomisi ve Birlik içindeki dengeleri nasıl etkileyeceğini değerlendirdi.

'İNGİLİZLER, AB'NİN AKTÖRLÜĞÜNÜ SORGULAR OLDU'

RS FM'de yayınlanan Dünya Panorama'da konuşan Mustafa Kutlay, İngiltere'nin Avrupa Birliği ile ilişkilerinin en başından beri sorunlu bir ilişki modeli olduğunu hatırlattı, ama İngilizlerin birlik içinde olmanın totalde daha büyük fayda getireceğini düşündüğü için her şeye rağmen AB üyesi olarak kalmaya devam ettiğini söyledi.

Ancak 2008'le birlikte Avrupa Birliği'nde çok yapısal bir değişiklik olduğuna dikkati çeken Mustafa Kutlay, Euro krizi sonrasında İngilizlerin gözünde AB'nin artık sorunları çözün bir aktör olmaktan ziyade, sorunların kaynağı olan bir aktöre dönüştüğünü belirtti.

Kutlay, "İngilizler gittikçe artan oranda Avrupa Birliği'nin ne işe yaradığını, kendilerine ne fayda sağladığını sorgulamaya başladılar. Bu noktada İngiltere Başbakanı David Cameron, birlikle müzakere etmeye başladı, bu müzakerelerin sonucunda bir takım tavizler aldığını düşünüyor. Cameron 'evet' yönünde oy kullanacak, ama hem Muhafazakar parti içerisinde azımsanmayacak sayıda milletvekili hem de halkın önemli bir kısmı bu tavizlerin yeterli olmadığını düşünüyor ve 'hayır' demeye hazırlanıyor."

'AB'DEN ÇIKIŞ, İNGİLTERE'DE DRAMATİK BİR EKONOMİK SONUÇ DOĞURMAZ'

Peki İngiltere'nin AB'den olası bir çıkışı ülke ekonomisine nasıl yansıyabilir?

AB uzmanı Mustafa Kutlay, bu noktada İngiltere'nin hangi şartlarda AB'den ayrılacağının belirleyici olacağına vurgu yaptı. Buna karşın Kutlay, her durumda İngiltere'nin Avrupa Birliği ile ekonomik ilişkilerinin zorlaşacağı bir dönem olacağını söyledi.

"Birlikten ayrıldığı durumda bile serbest ticareti devam ettirebilirse, İngiltere ile Avrupa halkları arasında vizesiz seyahat devam edebiliyor ise şirket birleşmeleri ya da Avrupa içerisinde İngiliz şirketlerinin yaptığı yatırımlarda şu anki imtiyazlarını koruyabiliyor ise bunun ekonomik etkisi nispeten daha az olacaktır. Ama onun ötesinde eğer bütün bu anlaşmalar yeniden müzakere edilmeye başlandığında İngiltere şu anda olduğundan daha korumacı politikalarla karşılaşırsa, iş dünyasının kaygıları gerçek olabilir."

Ancak Mustafa Kutlay'a göre; İngiltere'nin AB'den olası bir çıkışı çok dramatik bir etki yaratmayacak; çünkü bu çıkışa karşın serbest ticaret ve ekonomik entegrasyon korunmaya çalışılacak.

'AB'NİN ULUSLARARASI AKTÖRLÜĞÜ ZARAR GÖREBİLİR'

Peki Avrupa'da dengeler nasıl değişebilir?

USAK AB Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Kutlay, İngiltere'nin AB'den çıkışının birlik üzerinde de önemli etkilere yol açacağına dikkat çekti.

Avrupa'nın uluslararası oyuncu olmasında en önemli aktörlerden birinin İngilizler olduğuna vurgu yapan Kutlay, "İngiltere'nin yokluğu AB'nin uluslararası arenadaki gücünde —askeri, siyasi ve ekonomik anlamda-  bir azalmaya yol açar" dedi.

'AVRUPA'NIN KURUMSAL MİMARİSİ DEĞİŞEBİLİR'

İkinci olarak ise Avrupa'nın kurumsal mimarisinde önemli yeniden yapılanmalar olabileceğini söyleyen Kutlay, şöyle devam etti:

"İngiltere'nin kafasındaki Avrupa vizyonu; daha hükümetler arası, daha esnek bütünleşmeyi öngören, üye ülkelerin egemenliklerini koruyan bir model. Ama İngiltere'nin ayrıldığı bir; Almanya-Fransa ekseninin güç kazandığı bir Avrupa, federal bir Avrupa nispeten daha yaklaşabilir."

'AVRUPA'DA AYRILIKÇI HAREKETLER TETİKLENEBİLİR'

AB uzmanı Kutlay'a göre; eğer İngiltere kontrolsüz bir şekilde birlikten çıkarsa ve AB İngiltere'nin çıkışını iyi yönetemezse bu bir domino etkisi yaratabilir.

Kutlay, "Avrupa'nın eski krizlerini tetikleyebilir, yani Euro krizi tekrar ön plana çıkabilir. Mülteci krizinde daha büyük problemler doğabilir. Bunun da ötesinde ayrılıkçı hareketler kuvvetlenme eğilimine girebilir. Sadece birlikten çıkan ülkeler değil ama birlik içerisindeki ülkelerin etnik ayrılıkçı hareketleri de tekrar ortaya çıkabilir. Etnik dalganın Avrupa içerisinde yükselmesine de sebep olabilir" diye konuştu.

'AB'NİN KAPSAMLI BİR YENİDEN YAPILANMAYA İHTİYACI VAR'

Mustafa Kutlay, AB'nin İngiltere'nin birlikten çıkmasından daha önemli sorunları olduğunu savundu. Kutlay'a göre bunlar: Euro krizi, mülteci krizi, artan ırkçılık-yabancı düşmanlığı ve uluslararası sitemdeki güç kayması.

Kutlay, "AB şu anda zor bir dönem yaşıyor. Avrupalıların tartışmayı bu eksende görmesi ve kapsamlı bir yeniden yapılanma, kurumsal stratejilerini yeniden belirleme dönemine girmesi gerekiyor. Aksi takdirde AB'nin uluslararası sistemde önemli bir aktör olarak kalması gittikçe zorlaşacak" dedi.