'Türkiye öngörülemez ülke oldu'

Kadir Has Üniversitesi'nden Prof. Ahmet Kasım Han, "Türkiye'nin karmaşık mesajların ortasında nereye gittiğinin kestirilmesi güç bir ülke haline geldiği" görüşünde. Han, bu durumun dış muhataplarda da Türkiye'nin 'öngörülemez ve karmaşa yaratan' ülke imajını pekiştirdiğini söyledi.

Türkiye'de Suriye başta olmak üzere dış politikadaki hatalarının iç güvenliğe derin etkileri en son İstanbul Vezneciler’deki saldırıyla bir kez daha tartışılıyor. Uzmanlara göre dış politikanın iç siyasette güç kazanmak için 'araç kılınması', yeni anayasa tartışmaları ve seçim atmosferiyle birleşince, ortaya, hükümetin farklı yetkililerinden farklı açıklamaların gölgelediği bir açmaz çıkıyor. Bu durum da ABD, AB ve Rusya ile realist düzlemde yeni başlangıçların olasılığının daha fazla sorgulanmasına yol açıyor.

Türkiye'de iç siyaset ve güvenlik meselelerini giderek daha fazla etkileyen iklimi Kadir Has Üniversitesi'nden Prof. Ahmet Kasım Han, RS FM'de Ceyda Karan'ın hazırlayıp sunduğu 'Eksen' programında değerlendirdi.

'KARGAŞA VE GÜVENSİZLİK YARATIYOR'

Kasım Han, "Türkiye’nin karmaşık mesajların ortasında nereye gittiğinin kestirilmesinin güç bir ülke halini aldığı" görüşünde. Epeydir farklı tondaki açıklamaların öngörülemezlik yarattığına dikkat çeken Kadir Han, durumu, "Eğer pragmatizm adına yapılıyorsa karmaşıklığa yol açtığını da bu açıklamaları yapanların anlaması gerekir. Türkiye’nin tutumunun ne olacağına dair kargaşa ve güvensizliğe yol açıyor. Bizi izleyenler, müttefiklerimiz hatta düşmanlarımız açısından..” sözleriyle değerlendirdi. Türkiye’nin ne yapacağı belli olmadığı için ‘rakiplerinin sürekli gücü test etme’ ve ‘kendileri için risk alma eğilimine’ girdiğini anlatan Kadir Han, “Bu da Türkiye’nin zaten karmaşık olan güvenlik ortamını çok ciddi meydan okumaların çıkmasına neden olacaktır” vurgusu yaptı.

Türkiye’deki iktidarın mevcut dış politikanın getirdiği popülist destekden vazgeçemezken, bunun yürütülemez olduğunun da farkında olduğunu söyleyen Han, buna karşılık sağduyuyla adım atılamaz halde olunduğunu ekledi.

'SAĞDUYU GÖSTERME ZARURETİ'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen hafta Rus uçağının düşürülmesini ‘pilotaj hatasına’ bağlamışken, Pazartesi akşamı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “İstemediğimiz bir olay oldu, telafi edebiliriz. Putin ve Rusya’nın bir karar vermesi gerekiyor, Türkiye’yi kaybetmek mi istiyorlar” çıkışı yaptı.

Han ise “Bu tarz beyanların Rusya’yı tatmin etmeyeceği son derece açık” derken, ekledi, “Zaten Rus Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu tarz beyanatların ardından ‘herhalde kendi pilotlarından bahsediyorlar’ diyerek Türkiye’yi pek hoş olmayan bir duruma düşürdü” tespiti yaptı. Türkiye’nin dış politika anlamında elinin oldukça kısıtlı olduğu bir dönemden geçtiğini anımsatan Kadir Han, “Sağduyu gösterme zarureti” olduğuna işaret etti.

'MUHATAPLARIMIZ DAHA DERİN KATILAŞMAYA GİDİYOR'

Ancak Han’a göre meselenin iç siyasetteki etkileri ve seçim atmosferi yaşanmakta olması nedeniyle 'iç politikada cari retoriğin getirdiği ciddi bir popülarite var'.

"(Yeni) anayasayla beraber bir sistem değişikliği ve makamın sahibini seçmemiz istenecek bizden. Böyle bir sürece girdik ve bu süreç siyasette popülaritenin getirdiği oy ve gücü gözardı ederek devlet adamlığının gerektirdiği uzun vadeli kavrayış ve bakışla karar almayı güçleştiriyor” diyen Han, diğer yandan özellikle Avrupalıların ve Türkiye’nin dış muhataplarının daha derin bir ‘katılaşmaya’ gittikleri gözlemini aktardı.

'GELECEĞE DAİR UMUT GÖRÜNMÜYOR'

Kasım Han şöyle dedi: "Doğrusu Alman Parlamentosu’nun aldığı kararların siyasi nitelikli ve bugüne ilişkin siyasi mesajlar vermekle alakalı. Tarihle ilgili olmaktan ziyade Türkiye’yi hiç de hak etmediği pozisyonlara düşüyor. Fakat neden bu tepkiyi veriyorlar derseniz, o belirsizlik pragmatizm adına yapılan Türkiye’ye manevra vermek adına yapılan çelişkili açıklamalarla olan belirsizlik.” Ahmet Han’a göre bu durum da gelecekte dış politikada manzaranın daha iyi olacağına dair umut vaat etmiyor.

'PKK TÜRKİYE İLE SAVAŞACAK KALİBREDE DEĞİLDİR'

PKK’nın ‘şiddeti tırmandırma’ riskinin güvenlik meselesine maliyetleri de dikkat çekerken, Ahmet Kadir Han, “PKK’nın şiddeti tırmandırma riski elbette var. Bu gerçekçilik dediğimiz şey bütün tarafları bağlar. PKK, Türkiye Cumhuriyeti ile savaşacak kalibrede bir örgüt değildir. Ancak bunu terör eylemleri ile sürdürebilir” değerlendirmesini yaptı.