Nobel Komitesi, anlaşmanın halk tarafından reddedilmesine rağmen barışın mimarlarından olan Kolombiya Devlet Başkanı Santos'u bu yılki Barış Ödülü'ne layık gördü.
BREAKING NEWS The 2016 #NobelPrize #Peace is awarded to Colombian President Juan Manuel Santos pic.twitter.com/7OhiCruc1o
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2016
Komite, Norveç'in başkenti Oslo'daki törende referandumdan çıkan sonuca rağmen, barış için sarfedilen çabaların takdire şayan olduğunun altını çizdi.
'BU ÖDÜL BARIŞ SÜRECİNE KATKI YAPAN TÜM TARAFLARA BİR ARMAĞAN'
Açıklamada da şu ifadeler kullanıldı: "Bu yılki Barış Ödülü'ne, ülkesinde 50 yıldan uzun süren ve en az 220 bin kişinin yaşamını yitirmesine ve 6 milyon kişinin de yerlerinden olmasına neden olan iç savaşı sona erdirmek için kararlı bir biçimde çaba harcayan Devlet Başkanı Santos layık görüldü. Ödül, aynı zamanda yaşadıkları büyük güçlükler ve suistimallere karşın adil bir barış umudundan vazgeçmeyen Kolombiya halkına, sivil savaşın sayısız kurbanının yakınlarına ve barış sürecine katkıda bulunan tüm taraflara bir armağan olarak görülmelidir" ifadeleri kullanıldı.
"He, as the leader of the government, went all in. " https://t.co/USJXt7vgr8
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2016
Seçmenlerin çoğunluğunun barış anlaşmasına 'Hayır' demesinin barış sürecinin bittiği anlamına gelmediğine dikkat çeken Komite'nin açıklaması şöyle devam etti: "'Hayır' oyu kullananların reddettiği barış değil, belirli bir barış anlaşmasıydı. Norveç Nobel Komitesi, Devlet Başkanı Santos'un tüm tarafları barış sürecinde ilerleme kaydetmek için geniş tabanlı bir ulusal diyaloğa davet etmesinin önemine dikkat çekiyor. Barış anlaşmasına karşı çıkanlar bile bu tür bir diyaloğu memnuniyetle karşıladı. Tüm tarafların barış görüşmelerinde üzerlerine düşen sorumluluğu alacağını ve sürece yapıcı katkıda bulunacaklarını umut ediyoruz."
Does this year's prize encourage a process more than a result, since a slim majority of Colombians voted no? https://t.co/bRsEAMJS49
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2016
MARQUEZ'DEN SONRA NOBEL KAZANAN İKİNCİ KOLOMBİYALI SANTOS OLDU
Santos, 1992 yılında Nobel Barış Ödülü’nü kazanan Guatemalalı yerli hakları savunucusu Rigoberta Menchu’nun ardından bu ödülü alan ilk Latin Amerikalı oldu. Santos ayrıca, 1982’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ünlü edebiyatçı Gabriel Garcia Marquez’den sonra Nobel Komitesi tarafından ödüllendirilen ikinci Kolombiyalı oldu.
Bu arada Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Santos, 8 milyon Norveç kronu (yaklaşık 930 bin Amerikan doları) değerindeki ödülün de sahibi oldu.
SANTOS'UN BARIŞ ÇABALARI
Santos, dışişleri bakanlığı döneminde ABD destekli operasyonlarla zayıflatılan FARC’la görüşmelerin başlaması için büyük çaba göstermişti. Ancak bu çaba, dönemin Kolombiya Devlet Başkanı Alvaro Uribe ile Santos arasındaki iplerin kopmasına neden olmuştu.
Santos’u ‘FARC kurbanlarına ihanet etmekle’ suçlayan Uribe, kurduğu yeni aşırı sağcı parti ile Senato’ya girmiş ve Santos’un barış girişimlerine sert şekilde muhalefet etmişti.
SANTOS'TAN İLK AÇIKLAMA
Santos ise Nobel Barış Ödülü'nü kazanmasının ardından Komite’nin genel sekreteri aracılığı ile yaptığı ilk açıklamada ‘şaşkın ve müteşekkir’ olduğunu söyledi.
Santos daha sonra ise Twitter adresinden bir açıklama yaparak ödülü, 'Bu savaşta mağdur olan Kolombiya halkı adına' kabul ettiğini belirtti.
Esta honrosa distinción no es para mí, es para todas las víctimas del conflicto. Juntos ganaremos el premio más importante de todos: LA PAZ
— Juan Manuel Santos (@JuanManSantos) October 7, 2016
FARC LİDERİ LONDONO'DAN SANTOS'A TEBRİK: ONLAR OLMADAN BARIŞ OLMAZDI
FARC'ın 'Timochenko' adıyla anılan lideri Rodrigo Londono da Twitter hesabından yayınladğı mesajla Santos'u tebrik etti. Londono, "Devlet Başkanı Juan Manuel Santos'u, sürece destek sağlayan Küba'yı ve Norveç'i, süreci destekleyen Venezüella'yı ve Şili'yi tebrik ederim. Onlar olmadan barış imkansız olurdu" diye yazdı.
Felicito al presidente Juan Manuel Santos, a garantes Cuba y Noruega, acompañantes Venezuela y Chile sin los cuales seria imposible la Paz
— Timoleón Jiménez (@Timochenko_FARC) October 7, 2016
NOBEL KOMİTESİ BAŞKANI: BAŞKA ADAYLAR HAKKINDA YORUM YAPMIYORUZ
Öte yandan Nobel Komitesi Başkanı Kaci Kullmann Five, Santos'la birlikte FARC lideri Londono'ya Barış Ödülü verilmediği sorusuna yanıt vermekten kaçındı. Five, "Asla başka adaylar ve başka ihtimaller hakkında yorum yapmıyoruz" dedi.
Five, bir başka röportajında ise Londono’nun ödülün dışında bırakılmasına gerekçe olarak ‘Santos’un sürecin merkezinde olmasını’ gösterdi. Daha önce de benzer girişimler yürütüldüğünü kaydeden Five, “Ama bu kez Santos, hükümetin lideri olarak sonuca ulaşmak için güçlü bir irade ile ilerledi. Bu nedenle de önemi devlet başkanına atfettik” dedi.
Five ayrıca, Londono’nun rolünü göz ardı ettikleri suçlamasını ise reddetti.
LONDONO: NOBEL DEĞİL SADECE BARIŞ İSTİYORUM
Londono ise kendisiyle ilgili başlayan tartışmaya yanıt olarak "Ben sadece barış istiyorum, Nobel değil" dedi.
El único premio al que aspiramos es de la #PazConJusticiaSocial para #Colombia sin pamilitarismo, sin retaliaciones ni mentiras #PazALaCalle
— Timoleón Jiménez (@Timochenko_FARC) October 7, 2016
Londono, kendisi için barışın Barış Ödülü'nden önemli olduğunu söylese de bu, Nobel Komitesi'nin iki taraflı barış süreçlerinde taraflardan sadece birini ödüllendirmesinin ilk örneği değil.
NOBEL KOMİTESİ'NİN TEK TARAFLI BARIŞ ÖDÜLLERİ TARİHİ
1971 yılında Doğu Almanya ile diyalog kurma çabalarından dolayı Batı Almanya Başbakanı Willy Brandt Nobel Barış Ödülü'nün sahibi olmuştu. 1998 yılı paskalyasında imzalanan ve Kuzey İrlanda'da barışın önünü açan anlaşmanın taraflarından Katolik siyasetçi John Hume ve Protestan siyasetçi David Trimble Nobel Komitesi tarafından ödüllendirilirken, IRA Barış Ödülü'nün dışında tutulmuştu. Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki uzlaşı çabalarını da ödüllendiren Komite, 2000'de sadece dönemin Güney Kore Devlet Başkanı Kim Dae-jung'u ödüllendirmişti.
Öte yandan Komite'nin barış görüşmelerinin her iki tarafını da ödüllendirdiği yıllar da oldu.
Bunlardan biri İsrail ile Mısır arasındaki Camp David Anlaşması'na imza atan dönemin Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat ile dönemin İsrail Başbakanı Menahem Begin'e 1978 yılında verilen Barış Ödülü'ydü. 1994 yılında ise İsrail ile Filistin arasındaki müzakereleri sürdüren Filistin'in efsanevi lideri Yaser Arafat ile dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin ve dönemin İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres Nobel Barış Ödülü'nü paylaşmıştı.
'SANTOS'UN ÖDÜLÜ LONDONO İLE PAYLAŞMAMASI TEPKİLERİ AZALTABİLİR'
Öte yandan Santos’un ödülü tek başına almasının, anlaşmayı ‘ulusu satmak’ olarak değerlendiren Kolombiyalıların tepkilerini bir nebze azaltabileceği yorumlarına neden oldu.
Buna ek olarak referandumda ‘Hayır’ cephesi adına kampanya yürüten muhalefetle de yeniden müzakere etmesini sağlayabilir. Zira anlaşmanın imzalanmasının ardından yapılan referandumda sandıktan ‘Hayır’ çıkması Santos için büyük bir hezimet olmuştu.
