'Türkiye Batı'yla ittifakını sonlandırırsa Şanghay Beşli'sine üye olabilir'

TÜRAM Eş Başkanı Aydın Sezer, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Şanghay Beşlisi'nde daha rahat hareket ederiz" sözlerini değerlendirdi. Sezer AB, NATO ve Şanghay Beşlisi'yle bir arada hareket edilemeyeceğini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir kez daha Türkiye'nin, Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) katılabileceğini belirtti. Erdoğan Avrupa Birliği'nin (AB) alternatifi olarak örgütü işaret ederken "Türkiye'nin Şanghay Beşlisi içinde yer alması, çok daha rahat hareket etmesini sağlar" dedi.

Kuruluşunda 5 ülke yer aldığı için Şanghay Beşlisi olarak da anılan ŞİÖ ile AB birbirine alternatif örgütler mi, Erdoğan "daha rahat hareket ederiz" derken neyi kastediyor?

Türkiye-Rusya Araştırmalar Merkezi (TÜRAM) Eş Başkanı Aydın Sezer, Şanghay Beşlisi ile AB'nin kıyaslanmasının anlamsız olduğunu belirterek, Şanghay Beşlisi'nin AB gibi net kuruluş ilkeleri ve pazar ekonomisiyle ilgili öngörüleri olmadığını vurguluyor. ŞİÖ'nün daha çok güvenlikle ilgilendiğine dikkat çeken Sezer, örgütün sadece AB'ye değil, NATO'ya da alternatif olarak ortaya çıkmadığını kaydediyor.

‘AB'DE BAZEN EGEMENLİKTEN FERAGAT ETMEK GEREKİYOR'

Erdoğan'ın "Şanghay Beşlisi'nde daha rahat hareket ederiz" sözlerini değerlendiren Aydın Sezer şunları söyledi:

"Avrupa Birliği, Avrupa değerlerini ya da Batı medeniyetini oluşturan değerler perspektifinde üye ülkelerin ya da katılım sürecindeki ülkelerin, Batı ittifakında yer alan ülkelerin kendi siyasi iç yapılarında da bir takım düzenlemeler ve Avrupa'yla paralel adımlar atmasını gerektiriyor. Bu yapısal bir dönüşümü de beraberinde getiriyor. Yani bunu kuralları çok sıkı olan bir kulüp olarak

düşünebiliriz. Bu kulübün üyelik şartları arasında o ilkelerle uyumlu, barışık ve o ilkeleri gerçekleştirmeye yönelik adımlar atılması gerekiyor. Şanghay İşbirliği Örgütü'nde bir defa böyle bir beklenti yok. Ülkeler kendi egemenlik konumlarını sürdürebiliyorlar. AB'de böyle değil. AB üyeleri ya da AB ile ilişkide olan ülkelerin egemenlik hakları ortadan kalkıyor anlamında söylemiyoruz ama bazı noktalarda ülkeler kendi egemenlik haklarından feragat ederek, Batı değerleri çerçevesinde adım atmaları gerekiyor. Sanırım Erdoğan'ın bahsetmeye çalıştığı konu bu. Zira bu ülkelerin genel olarak öngörülemeyen ülkeler olması, Erdoğan'a cazip geliyor olabilir. Türkiye'nin de giderek öngörülemez bir ülke haline gelmesi bu açından Türkiye'nin atacağı adımlarda Şanghay İşbirliği Örgütü içerisinde olması durumunda rahat edeceği anlamını çıkartabiliriz."

‘TEKNİK OLARAK MÜMKÜN DEĞİL'

Sezer'e göre Türkiye ancak Batı ile tüm ittifak ilişkilerini sonlandırırsa ŞİÖ'ye dahil olabilir. Hem AB hem NATO hem ŞİÖ'yle birlikte hareket etmenin teknik olarak mümkün olmadığını kaydeden Sezer, 2 yapıyla birden ortaklık yürütmenin, Türkiye açısından çok daha sıkıntılı bir sürece hazırlıklı olmayı gerektirdiğini vurguluyor.