Komiser, Türkiye’de yasal sisteme göre sokağa çıkma yasağının OHAL veya sıkıyönetim altında ilan edilebileceğini belirtirken, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Mehmet Girasun ve Ömer Elçi’nin ‘yasak kaldırılsın’ başvurularına verdiği ret kararının yasaklara meşruiyet sağlamadığını vurguladı. Sokağa çıkma yasaklarından 1,6 milyon kişinin etkilendiğini, 355 bin kişinin yerinden edildiğini belirten ve sonuçta 3 bin 566 teröristin etkisiz hale getirildiğini anımsatan Muiznieks, Sur örneğini vererek, öldürülen bir PKK'lı için 440 kişinin yerinden edildiğine dikkat çekti.
Muiznieks sokağa çıkma yasağı nedeniyle yaşanan hak ihlalleri ve bölgedeki durumla ilgili şu saptamalara yer verdi:
’24 SAAT SÜREN YASAKLAR CİDDİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİNE NEDEN OLDU’
- Ağustos’tan bu yana ucu açık, 24 saat süren yasaklar çok ciddi insan hakları ihlallerine neden oldu.
- Güvenlik güçleri tarafından yapıldığı iddia edilen insan hakları ihlalleri çok ciddi ve tutarlı. Bu iddialar dünyayla iletişimi kesilmiş ve tamamen yetkililerin kontrolünde olan bölgeyle ilgili olduğuna göre, ikna edici bir şekilde bunların temelsiz olduğunu kanıtlamak Türk yetkililerin görevidir.
- Türk yetkililer ne insan hakları ihlalleriyle ilgili durumun zorunlu ciddiyetini ele aldı ne de olaylara ışık tutacak, operasyonlar sırasında hayatını kaybedenlerle ilgili cezai soruşturma yürüttü. Öncelik, birkaç olay dışında güvenlik güçlerinin kovuşturmasına güvence veya kalkan olmaktı. Ne yazık ki bu durum Türkiye’nin uluslararası sorumluluklarını yerine getirmediğini gösterir.
- Güneydoğu’da Ağustos 2015’ten bu yana terörle mücadele operasyonlarıyla çok büyük bir nüfusun birçok insan hakkı ihlal edilmiştir.
- Öncelikle kamuoyu önünde yetkililer hatalarını ve insan hakları ihlallerini kabul etmeli. Bunu daha sonra, zarar gören insanlar için maddi ve manevi zararları tazmin edecek çabalar izlemeli çünkü terörizmden ve terörle mücadele operasyonlarının etkilerinden onları korumakta Türk devleti başarısız olmuştur.
‘SUR’DAKİ SİVİL NÜFUSUN YÜZDE 95’İ BÖLGEYİ TERK ETTİ’
- Diyarbakır Valisi, Sur’da 2 bin 100 paket gıda ve 11 bin somun ekmek dağıtıldığını söyledi ancak kesintisiz devam eden SÇY sırasında bölgede 2 bin sivilin bulunduğu düşünülüyor. Operasyon bölgelerinde 39 milyon TL mali yardım, 39 bin 340 gıda paketi, 11 000 somun ekmek, 9750 battaniye, 1 kamyon kıyafet ve 3 bin kişiye iş sağladı.
- Bölgede 115 bin 422 çocuk başka okullara transfer edildi; 12 bin 524’ü telafi eğitimi aldı.
- Cizre, Silopi, İdil, Sur, Nusaybin Yüksekova’daki 590 bin 83 olan nüfusun 280 bin 500’ü yerlerinden edildi.
- Diyarbakır Valisine göre, Sur’daki sivil nüfusun yüzde 95’i, bölgeyi operasyonların bitiminde terk etti.
- STK’ne yönelik yetkililerinin tutumu da dikkate alınmalı. STK’ların görüşme yapmasının önlediğine dair çok sayıda iddia vardır.
‘CİZRE’DE ÖLENLERİN SAYISI ARAŞTIRILMALI’
- Cizre’de ölenlerin sayısı tartışmalı. Güvenlik güçlerinin tank ve havan topu kullandığı iddiaları da var. Cizre’de bodrum katında ölenlerin sayısı ile ilgili tahminler 130 ile 189 arasında.
- Yaşama hakkı ve kişinin güvenliği, özel ve aile hayatı, toplanma özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, din özgürlüğü, bilgi alma ve verme hakkı, mülkiyetin korunması, eğitim hakkı, işkence ve kötü muamelenin önlenmesi, yaşam hakkı, vücut bütünlüğü.
