'Erdoğan, Körfez ülkelerinin Suriye konusundaki rahatsızlıklarını gidermeye çalıştı'

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hakan Güneş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Körfez ülkelerine yaptığı ziyaretlerle, bu ülkelerin Türkiye-Rusya yakınlaşmasından duyduğu rahatsızlığı gidermeye çalıştığını belirtti.

Güneş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn’e yaptığı ziyaretleri Sputnik’e değerlendirdi. Türkiye ekonomisinde şu anda bir durgunluk ve daralma yaşandığını ifade eden Güneş, ziyaretlerin ilk sebebinin ekonomik nedenlere dayandığını ifade ederek, "Ekonomik duruma ilişkin Körfez sermayesi ve Suudi Arabistan önemli bir yerdeler. O bakımdan bu ülkelerle ticari ve ekonomik adımların güçlendirilmesi gereği duyuluyor” diye konuştu.

'RUSYA YAKINLAŞMASI SONRASI YAŞANAN ANLAŞMAZLIKLARI YENİDEN DÜZENE KOYMA ÇABASI'

Türkiye’nin Rusya’yla son altı ayda yoğunlaşan temasları ve Suriye politikasında işbirliği düzeyinin artmış olmasının, özellikle Suudi Arabistan’da bir rahatsızlık yarattığını ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el Cübeyir’in bunu yüksek sesle ifade ettiğini kaydeden Güneş, şöyle konuştu:

“Bu görüşmelerin, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerini de kapsayacak şekilde yaşanan belirli anlaşmazlıkları yeniden düzene koyma çabası olarak değerlendirmek lazım. İkinci anlamı da bu. Yani iktisadi boyutla Rusya yakınlaşması sonrası Suudi Arabistan’da belirli açıların ortaya çıkmış olması ve kapatılmaya çalışılması şeklinde iki boyut görüyorum ben bu ziyarette. Ancak bilmediğimiz ancak tahmin yürütebileceğimiz şey de ABD’nin yeni yönetiminin de bazı mesajları iletmiş olması ve burada yeni bir işbirliği olanağının ortaya çıkmış olması mümkün. Bu da her zaman Türkiye ve Körfez ülkeleri arasında bir koordinasyonu gerektiriyor. Bu da bu gezinin üçüncü bir anlamı olabilir fakat bu sadece tahmin edebildiğimiz bir durum.”

'SURİYE’DE CİHATÇI GRUPLAR ARASINDA TÜRKİYE YANLISI, SUUDİ YANLISI AYRIŞMASI ORTAYA ÇIKTI'

Körfez ülkeleri arasında özellikle dış politikada Katar’la Türkiye’nin daha fazla yakınlığı olduğunu, Suudi Arabistan’la farklılaşmaların bulunduğunu da kaydeden Güneş, “Şunu biliyoruz; Suriye’de sahada son üç-dört ay içerisinde cihatçı gruplar içinde Türkiye yanlısı olanlar, Suudi Arabistan yanlısı olanlar gibi sahada ayrışma izleri ilk defa ortaya çıktı. 2011’den bu yana Suriye’de konuşulmayan olgulardan biri buydu. Mühimmat akışları, finansal kaynaklar ve cephe düzenlenmesi açısından sahadan gelen haberler bu iki ülkeye yakınlık durumuna göre cihatçı grupların ayrışmalar yaşadığını gösteriyordu. Bu ziyaretle bu açıların çok daha uçlara varmadan kapatılmasının da gündemde olduğunu görüyoruz. Bu konuda bir yol alınmış da görünüyor” dedi.

'RUSYA’YLA YAKINLAŞMADAN KAYNAKLI RAHATSIZLIKLAR GİDERİLMEYE ÇALIŞILDI'

Türkiye’nin son dönemde ABD’ye ‘daha sıcak’ sinyaller gönderdiğini, Körfez ülkeleriyle ilişkileri yeniden tanzim etmeye çalıştığını ifade eden Güneş, şöyle konuştu:

“Özellikle 15 Temmuz darbe girişiminden sonra çok iyileşen, bir dereceye kadar hala yüksek düzeyde seyreden Türkiye-Rusya ilişkilerinde küçük çatırdama sinyalleri, daha doğrusu açı farklılıklarının görünmeye başladığını görüyoruz. El Bab’da Suriye yönetimine bağlı güçlerin Türkiye’nin desteklediği güçlerle aşağı yukarı burun buruna gelmeye başlamış olması büyük bir sorun. İkincisi Moskova’daki Kürt konferansı gelişmesi. Üçüncüsü Trump yönetiminin yavaş yavaş kendini göstermesi, ABD’nin ağırlığını hissettirecek adımlar atması, tabii içeriğini henüz tam bilmiyoruz. Bütün bunlar belirli bir yön değişikliğinin sinyallerini veriyor. Yani ABD’ye daha sıcak sinyaller veriliyor. Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle ilişkiler yeniden tanzim edilmeye çalışılıyor. Bunlar bir değişiklik sinyali olabilir. Ama bu da ancak sinyallerini alabildiğimiz konular. Ancak şurası çok kesin; bu ziyaretle Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle son altı ayda Rusya’yla yakınlaşmadan kaynaklı oluşan bazı rahatsızlıklar giderilmeye çalışıldı. İkincisi, Türkiye’nin çok fazla ihtiyaç duyduğu sıcak para girişi, yabancı sermaye girişi açısından önemli temaslar gerçekleştirildi.”