'Olağanüstü yetkilere sahip başkan'

Türkiye halkı yarın tarihi bir karar alacak. Rus gazetesi Kommersant Türkiye'deki referandumu değerlendirdi. Gazete "Halk, anayasa değişikliğine 'Evet' derse, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, şimdiye kadar örneğine rastlanmamış yetkilere sahip olacak ve teorik olarak 10 yıl daha koltuğunda kalabilecek" yorumunu yaptı.

Gazetenin yorumu şöyle:

"Son anketler, anayasa değişikliklerinin büyük bir ihtimalle ancak çok az bir farkla kabul edileceğini gösteriyor. Bu durum, Türk toplumundaki bölünmenin ileride daha da derinleşebileceğini gösteriyor.

BELİRSİZLİK ORTAMI

Yarın halk oylamasına sunulan anayasa değişiklikleri, parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesini öngörüyor. Eğer değişiklikler kabul edilirse Cumhurbaşkanının yetkileri oldukça genişleyecek.

Cumhurbaşkanı bakanları ve ayrıca Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'ndan (HSYK) bazı üyelerini tayin edebilecek. Bunun dışında 2014'te seçilen Erdoğan'ın başkanlık süresi dikkate alınmayacak ve kendisine peş peşe iki kez daha başkanlığa seçilme hakkı tanınacak.

Oylama sonuçları ile ilgili belirsizlik son ana kadar korunacak. ANAR araştırma şirketi, halkın yüzde 52'sinin referandumda 'Evet,' yüzde 48'inin de 'Hayır' oyu kullanacağı açıkladı. Bir diğer araştırma ve danışmanlık şirketi KONDA ise seçmenlerin yüzde 8'inin hala kararsız olduğunu, ancak bu durumda da değişiklikleri kabul edeceklerinin oranının yüzde 46 ile karşı çıkanlara göre (yüzde 44.1) daha fazla olduğunu açıkladı.

Eski Dışişleri Bakanı ve Valday Kulübü uzmanı Yaşar Yakış, Rus Kommersant gazetesine verdiği mülakatta, 'Hayır' diyenlerin oranının başta 'Evet' yanlılarının oranından fazla olduğunu, ancak hükümetin kamuoyunu etkilemek için, 'kontrolündeki medya dâhil' daha çok imkâna sahip olduğunu belirtti.

Muhalefeti oluşturan partilerin arasındaki bölünme de engelleyici bir unsur. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve HDP değişikliklere karşı çıkıyor, ancak her ikisi de birbirinden ayrı kampanyalar yürüttü.

KARŞILIKLI SUÇLAMALARIN DOZU ARTTI

Son haftalarda özellikle kararsız kalanların oylarını çekebilmek için kampanyalarda kullanılan suçlama retoriğinin dozu iyice arttı. Hükümet de, muhalefet de siyasi rakiplerine karşı çeşitli suçlamalar yöneltmeye başladı. Bu ayın başında CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'de 15 Temmuz'da yaşanan darbe girişiminden önceden haberi olduğunu açıkladı. Erdoğan ise Kılıçdaroğlu'nu darbe girişimi ile ilgisi olan subaylarla temasla suçladı.

Türkiye yönetimi, darbelerin önlenmesini anayasa değişikliklerinin lehine argüman olarak kullanıyor. Kommersant'a konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başdanışmanı İlnur Çevik, Türkiye'de parlamenter sistemin işlemediğini, askeri darbeleri doğurduğunu ve buna bir son vermek için ülkeye gerçek istikrar getirilmeye çalışıldığını söyledi. Çevik, hükümetin referandumdan çıkacak her sonucu kabul etmeye hazır olduğunu da sözlerine ekledi.

YURTDIŞINDAKİ DİASPORA FAKTÖRÜ

Türkiye yönetimi, girişimin başarısız olacağından pek de endişeli değil. Yurtdışındaki Türkiye temsilciliklerinde 9 Nisan'da tamamlanan oylama sonuçları, oy kullanma sandıklarına yaklaşık 1 milyon 420 bin kişinin geldiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı memnun etti. Mak Danışmanlık şirketinin verilerine göre yurtdışında oy kullananların yüzde 62'si değişikliklere 'Evet' dedi.

Yurtdışı seçmenlerin desteği Cumhurbaşkanı Erdoğan için büyük önem taşıyor. Erdoğan, Alman Bild gazetesinin "Atatürk olsa hayır derdi" manşetinin hatırlatılması üzerine, "Atatürk şu anda kalksa o da bizim hazırladığımız bu düzenlemeye kendisi de böyle yaşadığı için 'evet' derdi" dedi."