Rusya, Arap NATO'suna mı davet edildi?

Suudi Arabistan'ın 2. Veliaht Prensi ve Savunma Bakanı Muhammed Bin Selman, önceki gün Rusya'nın başkenti Moskova'yı ziyaret ederek, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Taraflar, iki ülke arasındaki ilişkilerde önemli ölçüde ilerleme olduğunu kaydetti.

Suudi Prens ile Putin'in görüştüğü başlıca konulardan biri petroldü. Selman'a Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) anlaşması kapsamındaki eylemleri nedeniyle teşekkür eden Putin, "Enerji alanındaki anlaşma, elbette ülkelerimiz için büyük önem taşıyor. Fikirleriniz ve OPEC ile OPEC dışı ülkeler arasındaki eylemlere yönelik ortak çalışma için size minnettarız" ifadelerini kullandı.

PETROL İTTİFAKI

OPEC ile OPEC dışı ülkeler, petrol üretimini kısıtlama anlaşmasının süresinin 2018'in ilk çeyreğinin sonuna kadar uzatma konusunda anlaşma sağladı. Riyad, Moskova'ya petrol üretimini kısıtlama fikrini hayata geçirmesine yardım etti, dünya medyası ise bu işbirliğini ‘petrol ittifakı' olarak tanımladı.

Prens Muhammed Bin Selman'ın Moskova ziyaretindeyse taraflar, söz konusu ittifakı genişletmeye çalıştı. Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, iki ülkenin petrol alanındaki işbirliğinin yeni bir seviyeye ulaşabileceğini açıkladı. Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki yeni anlaşmaların bir kısmının St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF) kapsamında imzalanması bekleniyor.

Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki işbirliğinin daha da derinleşmesi için geniş persperktifler bulunuyor. 2017'nin ilk çeyreğinde iki ülke arasındaki ticari ciro 124 milyon dolar gibi cüzi bir seviyedeyken şimdiyse Moskova, Suudilere, yatırım için birçok proje sunuyor.

SİYASİ İHTİLAFLAR

Ancak ekonomik işbirliğinin, paralelinde siyasi işbirliği geliştirilmeden derinleştirilmesi imkânsız görünüyor. Aynı zamanda Moskova ile Riyad'ın arasında birçok siyasi konuda ihtilaf olduğu ortada. Siyasi ihtilafların başındaysa Suriye konusu var.

Bilindiği üzere Moskova, Suriye krizinin mevcut realiteye (yani Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın askeri ve siyasi zaferine) göre tüm tarafların katılımıyla siyasi yollardan çözülmesini istiyor. İran'ın Suriye'den dışlanacağı bir çözüm isteyen Suudi Arabistan ise ‘Esad'sız Suriye' formülünün uygulanmasını talep ediyor. Şu anda bu formülün uygulanması mümkün olmadığı için de Riyad hem Cenevre sürecini yavaşlatarak, hem de Esad'a karşı savaşan muhalifleri farklı biçimlerde destekleyerek Suriye'deki savaşın uzamasına neden oluyor.

Rusya ile Suudi Arabistan'ın arasındaki ikinci önemli ihtilaf konusuysa İran ile ilgili sürdürülen bölgesel politikalar. İran'a karşı caydırıcı politikalar uygulayan Suudi Arabistan, aslında bu ülkenin Ortadoğu'ya etkisini tamamen ortadan kaldırmak istiyor. Riyad ayrıca Tahran'ı caydırmak amacıyla Arap NATO'su projesini hayata geçirmek istiyor. Prens Muhammed Bin Selman'ın söz konusu projeye Rusya'nın katılımını da görüşmüş olabilir.

Moskova'nın ise Arap NATO'su projesine sıcak bakmadığı biliniyor. Tahran ile ikili ilişkiler konusunda önemli ihtilafı bulunmayan Kremlin, İran'ı karşısına almak istemiyor. Rusya'nın projeye karşı çıkmasının ikinci nedeni ise birçok uzmanın düşüncesine göre Suudilerin pek te güvenilir bir ortak olamayacakları fikrine dayanıyor.

İKİNCİ BİR DENEME Mİ?

Prens Muhammed Bin Selman'dan sonra Suudi Kralı Selman Bin Abdülaziz el Suud da Rusya'yı ziyaret etmeyi planlıyor. Bu şekilde Riyad'ın Moskova'yı ikna etmek üzere bir adım daha atacağı tahmin ediliyor. Moskova şüphesiz bu değerli konuğu kabul edip, kendisiyle görüşmeye hazır. Ancak böyle bir girişimin Rusya'nın Arap NATO'su projesine dâhil olmasını sağlaması ya da Rusya'yı Suriye tutumundan vazgeçirmesi pek te mümkün görünmüyor.