ABD’nin 'öngörüleri' SSCB’ye yenildi: CIA’in Sovyetler hakkında tutturamadığı 5 tahmin
ABD’nin 'öngörüleri' SSCB’ye yenildi: CIA’in Sovyetler hakkında tutturamadığı 5 tahmin
Sputnik Türkiye
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), kuruluşunun 70. yıldönümünü kutluyor. Sputnik’e değerlendirmede bulunan uzman Vladimir Ardayev, ilk görevlerinden biri... 20.09.2017, Sputnik Türkiye
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), kuruluşunun 70. yıldönümünü kutluyor. Sputnik’e değerlendirmede bulunan uzman Vladimir Ardayev, ilk görevlerinden biri ‘Sovyet tehlikesine karşı koymak’ olan CIA’in Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ile mücadelesindeki en utanç verici başarısızlıklarını anlattı.
Sputnik için, 70. yıldönümünü kutlayan CIA hakkında bir makale kaleme alan Ardayev, teşkilatın SSCB ile mücadelede başarısızlığa uğrayan planlarını anlattı. CIA’in SSCB’nin ilk nükleer bombasını ne zaman yapacağını bilemediğini belirten Ardayev’e göre, CIA ajanlarının 1940’lı yıllarda Sovyetler’in nükleer bombayı 1950 ilâ 1953 yılında üretebileceği ve seri üretimine de 1956 yılında başlayabileceği tahmininde bulundu. Ancak SSCB, ilk nükleer denemesini 29 Ağustos 1949’da yaptı. (Sovyetler Birliği'nin ilk atom bombası RDS-1)
ABD’nin en büyük başarısızlıklarından biri de Sovyetler’in Aralık 1979’da Afganistan’a müdahale edeceğini tahmin edememesi oldu. CIA, ‘böyle bir adım atmaya cüret edemeyeceğini’ düşündüğü SSCB, Afganistan’a girdi ve 9 yıl burada kaldı. (Afganistan'daki Sovyetler Birliği ve Afgan askerleri.)
CIA çalışanı Aldrich Ames de ABD’nin Sovyet istihbarat teşkilatı KGB’ye karşı yürüttüğü oyunlarında başarısız olmasına yol açtı. Ames, SSCB adına açılan bir ajandı ve bu ancak SSCB’nin çöküşünden sonra anlaşılabildi. Ames 1994 yılında ajanlıktan hüküm giydi.
Soğuk Savaş döneminde, CIA, SSCB’nin GSYİH’inin yüzde 55-60’ının ya da yüzde 25-30’unu savunmaya harcadığı tahmininde bulunuyordu. Ancak ikili ilişkilerdeki bozulma şiddetini arttırırken, Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze savunma için yüzde 19’luk bir bütçe ayrıldığını açıkladı. (Sovyet ekonomist İgor Birman)
CIA, Sovyetler Birliği’nin çöküşünü tahmin etmekte de başarısız oldu. Ardayev’e göre 1950’li yıllarda Sovyet ekonomisi Washington’da yoğun bir endişeye neden oldu ve SSCB’nin ekonomide ABD’yi geride bırakabileceği korkusuna kapıldılar. Ancak 1970’li yıllardan itibaren tablo değişti ve CIA raporlarında Sovyetler hakkında yanlış değerlendirmelerde bulundu. 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılması dahi, CIA’e Sovyetler’in istikrarı ve politikası üzerinde etkili olabileceğini düşündürmedi. Nitekim Mayıs 1992’de açıklama yapan eski CIA Başkanı Robert Gates, SSCB’nin 1991’deki çöküşünü tahmin edemediklerini kabul etti. (Sovyetler Birliği'nin son lideri Mihail Gorbaçov)
