Abdüllatif Şener: Erdoğan, Suriye devletini desteklemeli ve İsrail'le anlaşmaları iptal etmeli

Eski Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, "Emperyalizmle işbirliği yaparak Suriye devletini çökertmeye çalışmak, doğrudan İsrail stratejilerine hizmet etti" dedi. 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Cahit Armağan Dilek ise hükümeti, atacağı adımları İsrail karşıtı söylemlere uygun hale getirmeye çağırdı.

ABD'nin büyükelçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşımasının ardından İsrail güvenlik güçlerinin Gazzelilerin tepkisini onlarca kişinin ölüp binlercesinin yaralanmasıyla sonuçlanan bir katliamla bastırma girişimi, İsrail ve Türkiye arasında sert söz düellolarına sebep oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter üzerinden kendisi için "Erdoğan öldürmeyi çok iyi bilir" diyen İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'ya yine aynı mecradan yanıt verdi. Erdoğan, "Ellerinde Filistinlilerin kanı var, Netanyahu, suçlarını Türkiye'ye saldırarak saklayamaz" yanıtını verdi.

Gazze'de yaşananların diplomatik yansımaları da oldu. İsrail'in Ankara Büyükelçisi Eitan Naeh'in, Türk Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak 'bir süre ülkesine dönmesinin uygun olacağının' iletilmesinin ardından İsrail Dışişleri Bakanlığı da Türkiye'nin Kudüs Konsolosu'nun İsrail'i terk etmesini talep etti. Türkiye de, İsrail Ankara Büyükelçisi Naeh'in ardından, bugün de İstanbul Başkonsolosu Yossi Levi Sfari'nin ülkesine dönmesi istedi. Naeh ülkesine dönerken; daha önce Türkiye'nin Ankara'ya çağırdığı Tel Aviv Büyükelçisi Kemal Ökem de Ankara'ya ulaştı. Tarafların birbirini takip eden bu diplomatik hamleleri, İsrailli büyükelçinin 2011'deki gibi Türkiye'den süresiz gönderilmiş olma ve diplomatik ilişkilerin tamamen kopma ihtimallerini gündeme getirdi.

Ancak öte yandan Salı akşamı, bu gergin politik iklime tezat sayılabilecek bir gelişme yaşandı. Türkiye'nin İsrail'le yaptığı anlaşmaların iptalini isteyen önergenin, AK Parti oylarıyla reddedildiği bildirildi. CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ile siyasi ve ekonomik bütün anlaşmaların iptal edilmesi için TBMM Genel Kurulu'na sunulan önergenin AK Parti oylarıyla reddedildiğini söyledi.

Son birkaç gün içinde yaşanan bütün bu gelişmeleri, 6 yıl önce CNN Türk televizyonunda sarf ettiği, "Bunu bir kenara yazın, Kudüs'ü İsrail'in başkenti yapacaklar. İsrail'in Kudüs'ü başkent yapmasına yönelik gelişmeleri ortaya çıkaran, bu yolu açan ve destekleyen sayın Erdoğan'dır. Aynı Erdoğan, İsrail Kudüs'ü işgal ettiğinde bağıracaktır, kızacaktır" sözleriyle gündeme gelen eski Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Sputnik'e değerlendirdi.

‘YAŞANANLAR, TAMAMEN İSRAİL'İN 1980'LERDEN BU YANA TARTIŞILAN POLİTİKALARINA UYGUN İLERLİYOR'

Bugün yaşananların, Arap Baharı'nın başlangıcından bu yana 'öngörülebilir' olduğunu ve sürecin tamamen İsrail politikalarına hizmet ettiğine işaret eden Şener, "Bildiğiniz gibi, bu Arap Kara Kışı (Arap Baharı) 2010 yılının sonlarında başlamıştı. Suriye'deyse 2011 yılından itibaren gösteriler başladı. Benim CNN (Türk) televizyonunda yaptığım konuşma, Suriye'de olayların başlamasından bir yıl sonrasına denk geliyor. O konuşmayı, Ağustos 2012 tarihinde yapmıştım. Olayların başlangıcından aşağı yukarı 15 ay sonra işin nereye evrildiği görülmeye başlamıştı. Her ne kadar o dönem de demokrasi nutukları atmaya başlamış; bölgede demokratikleşme rüzgarı estirmekten söz etmiş olsalar da, bunun aslı astarı yoktu. Zira bütün yaşananlar bölgede yaşananlar istikrarsızlık meydana getirmeyi amaçlayan emperyalizm kurgusundan ibaretti" diye konuştu.

Şener "Bu Arap Baharı, benim deyimimle ‘Arap Kara Kışı' denilen dalga, daha önceki Büyük Ortadoğu ve Kuzey Afrika Projesi'ne (BOP) dayanmaktadır. Bu proje, ilk kez 2004 yılında ABD'nin Sea Island kasabasında gerçekleştirilen G-8 toplantısında dünyaya duyurulmuştur. Bu toplantıda Türkiye de projenin eş başkanı ilan edilmiştir. Ama BOP denen proje 1980'lerde basına yansıyan ve dünyada büyük tepkiler uyandıran İsrail stratejilerine dayanmaktadır. Bu stratejiler, o dönem ‘Oded Yinon Planı' olarak gündeme gelmiş ve dünyada tartışılmıştır. İsrail stratejilerinin özünde, İsrail'e komşu ülkelerin küçük parçalara ayrılması, İsrail'in emperyalist politikalar izlemesi ve parçalara ayrılan ülkeler üzerinde dominant haline gelmesi var" şeklinde konuştu.

‘KUDÜS, BAŞINDAN BERİ İSRAİL'İN STRATEJİK HEDEFİYDİ'

İsrail'in 1980'lerden bu yana tartışılan projelerinin zamanla "Büyük Ortadoğu Projesi'ne çevrilmiş ve Arap Baharı olarak da araziye sürülmüş olduğuna" işaret eden Şener, "Bu projenin planlaması kapsamında dünyanın dört bir yanında üretilen Kaide bağlantılı seyyar teröristler bölgeye taşınmış, onlara lojistik destek ve finansal destek sağlanmıştır. Bu çeteler, başta Suriye olmak üzere bölgeyi yağmalamaya başlamış, devletin egemenliğini ortadan kaldırmaya ve ülkeleri parçalamaya yönelmişlerdir. Bu parçalanmışlık ikliminin sonunda İsrail'in genişlemesine yol açacak olan ve sonunda İsrail'in genişlemesine yol açacak olan İsrail stratejileriyle bağlantılı olduğunu ben ilk günden beri söylüyordum" ifadelerini kullandı.

Kudüs'ün o dönemden bu yana İsrail'in 'stratejik hedefi' olduğuna işaret eden Şener, "İsrail'in ilk stratejik hedefinin Kudüs olduğu belliydi. Bir yılı geçmiş olan ‘Arap Kışı' döneminin ardından gelişmelerin İsrail'in stratejilerine uygun olarak devam ettiğini gören biri olarak, daha o dönemden bugünkü gelişmelerin yaşanacağını ilan etmiştim. İsrail, öteden beri Kudüs'ün kendisinin başkenti olduğunu söylüyor ama ülkelerin büyükelçileri Kudüs'e taşınmadığı takdirde, orayı başkent saymak mümkün olmadığı için ABD'nin diğer ülkelere de referans olacak şekilde büyükelçiliğini oraya taşıması, Kudüs'ü fiili olarak İsrail'in başkentine dönüştürecek bir durumdu. Ben bunu o günden öngörmüş ve ilan etmiştim" dedi.

‘ERDOĞAN VE DAVUTOĞLU, KUDÜS'TE YAŞANANLARIN BİR NUMARALI SORUMLULARIDIR'

Kudüs'ün İsrail için nihai hedef olmadığına, İsrail'in hamlelerini gerekli zemini hazırlayarak aşamalı şekilde attığına işaret eden Eski Başbakan Yardımcısı Şener "İsrail'i, dünya dengeleri ve dünyanın kendisinin yapacaklarını hazmetme kapasitesinin taşındığı noktaya uygun adımlar atan bir ülke olarak değerlendirmek lazım. İsrail yapacağı hamleler için önce zemin hazırlıyor. Ancak bugün Kudüs'ün fiilen İsrail'in başkentine dönüşmesinin bir numaraları sorumlularından biri Sayın Erdoğan'dır. Başbakanlığı döneminde Sayın (eski dışişleri bakanı ve başbakan Ahmet) Davutoğlu'yla birlikte izlemiş oldukları Suriye politikası, bugün Kudüs'ü İsrail'in başkentine dönüştüren en önemli etkenlerden biridir. Emperyalizmle, yani ABD, Fransa, İngiltere, Suudi Arabistan ve Katar'la işbirliği yaparak Suriye devletini çökertmeye çalışmak, söylendiği gibi rejim değişikliği veya demokrasi arayışı değil; doğrudan doğruya İsrail stratejilerine uygun olarak Suriye'nin parçalanmasına yönelik çabalardır. Bu hedefi uygulayan ülkeler ittifakına, Sayın Erdoğan ve Davutoğlu da politikalarıyla dahil olarak bugün Kudüs'ün bu noktaya gelmesinin bir numaralı sorumluları olmuştur. Kudüs'de yaşananlar, Erdoğan ve Davutoğlu'nun ABD, Katar ve Suud ile Suriye'nin parçalanması stratejilerine dayanıyor" diye konuştu.

‘ASTANA SÜRECİ OLUMLU ANCAK ABD'Yİ STRATEJİK ORTAK GÖRMEK BÜYÜK HATA'

Türkiye'nin Astana'ya dahil olmasının olumlu bir gelişme olduğunu ancak ABD ile ortaklık sürdürme 'hatasının' devam ettiğini vurgulayan, Şener "Sayın Erdoğan, başlangıçtaki tamamen yüzde 100 hata olan Suriye politikasından son iki yıldır farklı bir noktaya doğru gelişme göstermiştir. O da Rusya ve İran'la birlikte Astana sürecine dahil olmasıdır. Bu olumlu bir gelişmedir. Ancak halen ABD'yle stratejik ortaklığa vurgu yaparak yoluna devam ediyor olması, hatasını sürdürdüğü anlamına geliyor. Bir taraftan doğru şeyler yapılsa da, başlangıçtaki hataların devam ettiğini önemli ipuçları da var" dedi.

Şener "Biliyorsunuz, ABD'nin PYD ile birlikte sınır güvenlik gücü oluşturacağını açıklamasıyla birlikte ABD aleyhine yüksek perdeden üst üste demeçler verildi. Ama arkasından ABD'nin hiç olmadığı Afrin'e girildi. Afrin Harekatı sırasında da, Trump'ın o dönemki dışişleri bakanı Tillerson Türkiye'ye geldi. Tillerson'la başbaşa 3,5 saat görüştüler. Ve o ana kadarki Amerika aleyhtarlığı birden değişti ve Amerika'yı yeniden ‘stratejik ortak' olarak ilan etmeye başladılar. Yani Sayın Erdoğan veya Türk hükümeti ABD'yi Ortadoğu'da stratejik ortak olarak görüyorsa, burada bir problem var demektir. Basit bir mantık kuralı vardır. A, B'den büyükse, C de B'den küçükse A, C'den büyük demektir. Mantık derslerindeki temel kural bu. Sayın Erdoğan, Ortadoğu'da ABD'yi ‘stratejik ortak' olarak görüyorsa; bu demektir ki, aslında ABD'nin stratejik ortağı olan İsrail'le de Erdoğan politikaları arasında stratejik ortaklık var demektir" ifadelerini kullandı.

‘ERDOĞAN'IN YAPMASI GEREKEN 3 ŞEY VAR'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı sert bir şekilde eleştiren Şener, Erdoğan'ın bölgedeki durumu değiştirmek adına atması gerektiğini düşündüğünü hamleleri aktardı:

"Bu noktadan sonra Sayın Erdoğan, İsrail'in genişleme politikalarından rahatsızsa ve İsrail'in Kudüs'ü ABD ile birlikte kurduğu stratejik ortaklığın sonucu olarak başkentine dönüştürmesine karşıysa somut bazı hamlelerde bulunmalı. Çünkü o artık muhalefet değil, iktidardır. Bu iş demeç vermekle, miting yapmakla olmaz. Ne yapması lazım? Madde 1: Suriye devletinin egemenliğinin sağlanması için Suriye devletini destekleyen ve devletle iş birliği yapacağım politik dönüşümü kararlı bir şekilde uygulamalı. Zira bir taraftan Suriye'nin parçalanmasını yol haritası olarak görüp oradaki çetelere hakimiyet alanı açacak politikalar sürdürerek bu iş yürümez. Orada birliği ve beraberliğini tesis edebilecek tek güç Suriye devletidir. Türkiye'nin Suriye devletine destek olması şart. Suriye'deki herhangi bir parçalı yapı planı, İsrail'e hizmet eder" dedi. Şener şöyle devam etti:

"İkincisi, (Erdoğan'ın) özellikle kendisinin İsrail'le yaptığı anlaşmaları iptal etmesi gerekir. (Erdoğan'ın) Mavi Marmara nedeniyle imzaladığı anlaşma, İsrail'in tezlerini kağıda dökmekten ibarettir. İç kamuoyunu yanıltmak ile bir yere varılamaz. Anlaşmayla İsrail uluslararası sularda işlediği cinayetlerden dolayı hem yerel hem uluslararası mahkemelerden kurtulmuştur. Yapılan anlaşma İsrail'in Gazze ablukasını tescillenmiştir. Türkiye'nin bu anlaşmadan vazgeçmesi, bu anlaşmaları tek taraflı olarak feshetmesi lazım. Üçüncüsü de, eğer yapabilecekse ‘Kudüs, Filistin'in başkenti olacak' sözlerine uygun olarak davranmalı. Hadi, Türk büyükelçiliğini Kudüs'e taşısın, bakalım. Üç somut adımdan bahsediyorum. Bunların en az ikisini uygulamaya koymadığı takdirde, ben Sayın Erdoğan'ın stratejilerinin ABD'yle ortaklık politikaları olduğunu söylerim ki, bu da Sayın Erdoğan'ın politikalarının ABD ile stratejik ortak olan İsrail politikalarına uygun olduğunu gösteriyor. İsrail'e çok kızması, Netanyahu'ya ağzının payını veriyor gibi söylemler sadece kamuoyunu yanıltmaktan ibarettir. Artık iç kamuoyuna değil dışarıya konuşması lazım."

‘BÖLÜNEN İSLAM DÜNYASI KUDÜS'E TEPKİ ORTAK BİR TEPKİ BİLE VEREMİYOR'

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Cahit Armağan Dilek de Türkiye'nin Ortadoğu politikalarıyla Kudüs'te yaşananlar arasında ilişki olduğuna vurgu yaptı.

ABD destekli Ortadoğu projelerinin, bölgedeki birliğe zarar vermek ve İsrail'e hizmet etmeyi amaçladığına işaret eden Dilek, şöyle devam etti:

"Bölgemizde Arap Baharı'yla başlayan süreçteki tüm gelişmeler birbiriyle ilintili. Arap Baharı'nın bölgenin yeniden dizayn sürecinin son safhası olan Suriye'deki iç savaşın başlamasıyla birlikte belki de Batılı aktörler, en uygun aktörü yakaladılar. Bu aktör de mezhepsel farklılığı sebebiyle Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad oldu. Esad'a karşı bölge ülkelerini yanlarına alan Batı'nın terör örgütlerini de işin içine dahil etmesi, süreç farklı boyuta taşıdı, kırılganlık iyice arttı. Amerika'nın arkasında olduğunu ve İsrail'in desteklediğini bildiğiniz bir ‘İslam Ordusu' varlığı, bunun bir örneği. Katar krizi çıktığında da İslam ülkeleri kamplaştırıldı. Her gelişmede, bölge ülkeleri arasında bir bölünme yaratıldığını görüyoruz. İran'ın bertaraf edilmesi ve bölgedeki etkinliğinin sona erdirilmesi için İran'a karşı ittifak oluşturulma süreci başlatıldı. Bunun da Esad rejimini düşürülmesiyle bağlantılı olduğunu da çok iyi şekilde biliyoruz. Dolayısıyla İran'a karşı ittifak da bir şekilde İslam ülkelerini böldü. Bütün bu gelişmeler, İslam ülkelerinin herhangi bir konuda ortak tepki gösterme ihtimalini ortadan kaldırdı. Bunu Kudüs örneğinde gördük. Kudüs'te yaşananlar önemli çünkü İsrail ve ABD tarafından bakıldığında, büyükelçiliğin Kudüs'e taşınması için uygun zamanın geldiğini ortaya koyuyor."

‘TÜRKİYE'NİN SURİYE DEVLETİYLE İŞ BİRLİĞİ YAPMASI HEM KENDİSİNİN HEM DE BÖLGENİN BEKASI İÇİN ŞART'

ABD ve İsrail'in Kudüs planlarını aşamalı bir biçimde ve bölge ülkelerini alıştırarak hayata geçirdiklerine değinen Dilek, "Aralık 2017'de Trump büyükelçiliği taşıma kararı aldığını açıkladıktan sonra, tepkileri bertaraf etmek için önce ‘4 sene sonra taşıyacağız' sonra ‘2 sene sonra taşıyacağız' dediler. Ama bölgede İran'a karşı ittifak oluşturulması ve İran'la olan nükleer anlaşmadan çekilmesi ve IŞİD'le mücadelenin sonuna yaklaşılmasıyla birlikte büyükelçiliği 14 Mayıs 2018'de İsrail'in kuruluşunun 70. yıldönümünde taşıma kararı aldılar. Gördük ki, İslam ülkelerinin bölünmüşlüğü çerçevesinde, İslam ülkelerinden rutin açıklamaların dışında bir tepki gelmiyor. En sert tepki veren Türk hükümetinin sözlerinden bile bir sonuç çıkması mümkün görünmüyor. Seçime giden Türk hükümeti, bu konuyu iç politika malzemesi olarak kullanacaktır. Protestolar ve Filistin'e yardım sürecinin Ramazan ayına yayılması da zaten yaklaşan seçime yöneliktir" dedi.

Türkiye'nin Suriye'yle iş birliği yapmasının bölgede yaşananların önüne geçeceğini söyleyen Dilek, "İslam ülkelerinin ayrışması ve Suriye'nin 5-6 parçaya bölünmesi hedefleri birbiriyle bağlantılıdır. Bu plan da Suriye'nin batısıyla İran arasındaki iletişimi kesmeye yöneliktir. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesini önleyecek olan en temel hamle başta Suriye olmak üzere İran ve Irak da dahil olmak üzere bölge ülkeleriyle iş birliği yapılmasıdır. Çünkü Suriye'nin kaybedilmesi, bölgedeki diğer ülkelerin de güvenliğini etkilemektedir. Suriye bölündüğü zaman Türkiye ve İslam ülkeleri Kudüs'te de kaybedecektir, bölge genelinde de kaybedecektir, kendi bekaları da tehdit altına girecektir. Bu yüzden işin başlangıç noktası, 2011'de başlayan Suriye'yi bölme politikalarını engellemekten geçmektedir" ifadelerini kullandı.

'HÜKÜMETİN YAPTIKLARI, İSRAİL KARŞITI SÖYLEMLERİYLE UYMUYOR'

Dilek, "Hükümet takıntılı bir şekilde Suriye'ye yönelik söylemlerini sürdürmektedir. Yani siz Afrin'i Esad'a vermeyeceğiz dediğiniz zaman Suriye'nin bölünmesine katkı sağlıyorsunuz dermektir. Bu da hem ABD hem de İsrail'in politikalarına hizmet eden söylemdir. Burada Türkiye'nin bekasını esas alan bir politika uygulanmalıdır. Siz ‘Afrin'i Esad'a vermeyeceğiz' derseniz, ABD de çıkıp ‘Fırat'ın doğusunu vermeyeceğim' der; İsrail de Golan Tepeleri'ndeki işgaline devam eder. Bu da Suriye'yi kalıcı olarak böler ve bu da İsrail'in politikasına hizmet eder. Bu yüzden görünürde İsrail'le çatışır gibi görünmenin bir hükmü kalmaz. Böyle yapmak, topluma sunduğunuz amaçla uyuşmaz. İsrail'i hedefe koyan, düşman gösteren açıklamalarla uymuyor sayın başbakan yardımcısının yaptığı açıklamalar" diye ekledi.