Danimarkalı 'Stop Wasting Food' (Gıda İsrafını Durdur) isimli bir sivil toplum kuruluşunun ise, Rema 1000 süpermarketler zinciri ve Alfred Pedersen & Søn ApS and Gartneriet Østervang Sjælland isimli üreticilerle bir anlaşma imzaladığı öğrenildi.
Bu anlaşmaya göre, bugüne kadar raflarda kendine yer bulamayan 'tipsiz' meyve ve sebzeler bu haftadan itibaren seçilmiş Rema 1000 marketlerinde satılmaya başlanacak. Ürünlerin indirimli satılacağı bildirilirken, süpermarketler zinciri ve iki üreticiyle yapılan anlaşmaya göre, Danimarkalı sivil toplum kuruluşu satılan bu ürünlerden ürün başına 3 sent pay alacak.
'PARÇASI OLMAKTAN MUTLULUK DUYUYORUM'
Konuyla ilgili konuşan, Rema 1000 marketlerinin satın alma ve pazarlama direktörü Anders R. Jensen, yapılan anlaşmadan memnuniyet duyduğunu belirterek "Üreticilerin, perakendecilerin ve müşterilerin sorumluluklarını paylaştıkları ve gıda atıklarını azaltmaya odaklanan işbirliği, en büyük sonuçları vermektedir. Değer zincirindeki tüm bağlantılar gıda atıklarının azaltılmasına öncelik vermeyi tercih ettiğinde, en iyi sonuçları elde edebiliriz. İşte bu yüzden bu ortaklığın bir parçası olmaktan mutluluk duyuyorum" ifadelerini kullandı.
Alfred Pedersen & Søn ApS ile satış müdürü Claus Duedal Jakobsen ise "Çeşitli şekillerdeki sebzelerimizin en az güzel görünenler kadar taze ve lezzetli olduğunu göstermek istiyoruz" dedi.
'SEKTÖRDE BÜYÜME YARATACAK'
Stop Wasting Food'ın kurucusu Selina Juul ise bozuk şekilli sebze ve meyvelerin Danimarkalı süpermarketlerle satılmasına ilişkin uzun yıllardır görüşüldüğünü belirtti ve "Bu durum, birincil üretim sırasında atıkların azaltılmasına yardımcı olacak ve gıda perakende sektöründe büyüme yaratacak. Danimarkalı tüketicilerin düzensiz şekilli sebzeleri süpermarket raflarına kabul etmeye hazır olduklarından eminim" ifadelerini kullandı.
Yapılan anlaşma sonucunda bozuk şekilli sebze ve meyvelerin yaz boyunca süpermarket raflarında yerini alacağı bildirildi.
BM'DEN 'ÇİRKİN SEBZE VE MEYVE' AÇIKLAMASI
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) de geçen günlerde çirkin meyve ve sebzeleri tercih etmenin, hem çevre, hem ekonomi hem de #SıfırAçlık (#ZeroHunger) dünyası için iyi olduğunu açıkladı.
FAO'nun 'Asıl güzellik (ve tat!) içtedir' başlıklı açıklamasında meyve ve sebzelerin üçte birinin market raflarına bile gelmediği çünkü çiftlikten markete giderken şekilleri nedeniyle reddedildiklerine dikkat çekildi ve şu değerlendirmeler yapıldı:
"Süpermarketler bunda bir rol oynasa da kendi vicdanlarımıza da bakmalıyız. Oval şekilli ve mat renkli elmayı mı yoksa mükemmel yuvarlak parlak olanı mı seçerdik? Bunlardan biri kesinlikle diğerinden daha güzel bir Instagram fotoğrafı olurdu ama sonunda her ikisi de eşit derecede iyi tatlar ve açlığınızı giderirdi.
DÜNYADA NE ÜRETİLİRSE ÜÇTE BİRİ İSRAF
Dünyada ne üretilirse üçte biri kayıp veya atık olarak israf olurken her gün 815 milyon insan açlık yaşıyor. Meyve ve sebzelerin ise neredeyse yarısı (yüzde 45) israf edilir. Aşırı hava olayları ve iklim değişiklikleriyle dolu dünyamızda çirkin meyveyi kurtarmak sadece bir etik meselesi değil, bir kaynak sorunudur. Değerli doğal kaynaklar attığımız yiyecekleri üretmek için kullanılır.
Bir domatesi üretmek için 13, portakalı üretmek için ise 50 litre su kullanılır. Aynı zamanda tohumlar, toprak, çiftçilerin emeği ve hatta yiyeceklerin taşınması için yakıt da kullanılır. Tüm bu kaynaklar bu emeklerin meyveleri kaybolduğunda kaybolur.
Atık, birçok yönden ve değer zincirinin birçok farklı sürecinde meydana gelebilir. Bir havuç, muz ve patatesin hikayelerine kulak verelim.
HAVUCUN HİKAYESİ
Bir havuç çoğu zaman bir süpermarkete bile gitmeden önce birçok engelle karşılaşır. Süpermarketin meyve ve sebzeler için sahip olduğu katı gereksinimleri geçmelidir. Havuçlar bazen de estetik kusurlar için onları analiz eden fotoğrafik sensör makinelerinden geçmelidir. Hafifçe bükülmüşlerse, parlak turuncu değillerse, lekeli veya kırıksalar insan tüketimine hala uygun olmalarına rağmen hayvanların beslenmesi için ayrılan yığına taşınırlar.
Havuçların yaklaşık yüzde 25-30'u fiziksel veya estetik kusurlardan dolayı marketlere gitmez. Çiftçi pazarlarında veya çiftlik dükkanlarında havuçların satışı süpermarketin sahip olduğu sıkı estetik standartların bazılarını atlayabilir ama siz geleneksel görünmeyen bir havucu satın alır mıydınız?
Muzlar özellikle kırılgan bir meyvedir. Manavlara veya marketlere gelseler bile istifleme veya paketleme biçimleri yumuşaklıklarına zarar verebilir. Muzların kabaca işlenmesi görünümlerini olumsuz etkileyebilir ve meyvenin daha çabuk bozulmasına neden olabilir.Tüketiciler normalde aşırı olgun, yumuşak, renksiz veya hasarlı ürünler satın almak istemezler. İşte size bir ipucu: Eğer aynı gün meyve yemeyi düşünüyorsanız zaten olgun olanları satın alın. Eğer kimse onları seçmezse birilerinin midesi yerine çöpe gidecektir.
PATATESİN HİKAYESİ
Patates gibi bazı gıdalar başka tür yiyecekler için işlendiğinde israf olurlar. Örneğin, patatesler kızartma için dilimler halinde kesilirken israf olabilir. Bu dilimler işleme ve paketleme aşamalarında kolayca kırılır. Kırılan parçalar daha sonra dışarı atılır çünkü genellikle onları yeniden kullanmak yerine onları atmak daha ucuzdur. Yükleme ya da nakliye aşamasında hasar gören diğer patatesler ise paketleme fabrikasına dahi varmadan dışarı atılır. Tüketiciler için hala güvenli, besleyici ve tadı iyi olan kırık patates gibi ‘alt standart' üretim ve ürünler için pazarlar geliştirmek; işleme, paketleme veya taşımadaki hatalardan kaynaklanan gıda atıklarını veya kayıplarını azaltmanın bir yolu olacaktır."
