Deli dana ve scrapie hastalığı tazminat kapsamına alındı

Polonya'dan ithal edilen kırmızı ette deli dana, Romanya'dan ithal edilen koyunlarda scrapie hastalığı görüldüğü ileri sürüldü. İddiaları yalanlayan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hastalığı tazminat kapsamına alması ise kuşkuları artırdı. Hastalıkların tespiti halinde hayvanlar itlaf edilerek bedeli sahibine tazminat olarak ödenecek.

Türkiye, bir kez daha ithal canlı hayvan ve kırmızı et nedeniyle hastalıklar riski ile karşı karşıya.

Dünya Gazetesi'nden Ali Ekber Yıldırım'ın aktardığına göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hazırladığı ve 25 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 'Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' ile deli dana hastalığı ve scrapie hastalığı tazminat ödenecek hastalıklar kapsamına alındı. Bu hastalıkların laboratuar testleri ile tespiti halinde hayvanlar itlaf edilerek bedeli sahibine tazminat olarak ödenecek.

TAZMİNAT VERİLECEK HASTALIKLAR

Hayvan Hastalıkları Yönetmeliği, 6 Mart 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmeliğin amacı hangi hastalıklara tazminat ödeneceğini, ödeme yeri ve zamanının belirlenmesi. Söz konusu yönetmeliğin 5. maddesinde tazminat verilecek hastalıklar şöyle sıralanıyor: Ruam, sığır tüberkülozu, sığır brusellozu, koyun ve keçi brusellozu, sığır vebası, Afrika at vebası, kuş gribi, kuduz ve şap hastalıkları.

Yönetmelikte 15 Ocak 2014'te yapılan değişiklikle halk arasında 'Afrika hastalığı' olarak bilinen 'sığırların nodüler ekzantemi' hastalığı da tazminat kapsamına alındı. Bir yıl sonra 4 Şubat 2015'te Resmi Gazete'de yayınlanan değişiklikle tazminat ödemesinin oranıyla ilgili değişiklik yapıldı. Yapılan son değişiklik ise 25 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. Bu değişiklikle, tazminat ödenecek hastalıklar kapsamı genişletildi. Sığırların süngerimsi beyin yani deli dana hastalığı ve scrapie hastalığı ilk kez tazminat kapsamına alındı.

RESMİ LABORATUVAR TESPİTİ ŞART

Tazminat ödemesi için hastalıklardan sığır brusellozu, koyun ve keçi brusellozu, kuduz, sığırların nodüler ekzantemi, scrapie ve BSE hastalıklarının resmi laboratuvarlarca tespiti, diğer hastalıkların ise resmi veteriner hekim, yetkilendirilmiş veteriner hekim ya da resmi laboratuarlarca tespiti tazminat ödemesi için şart olarak kabul ediliyor. Hastalıkların teşhisi için alınan numuneler resmi veteriner hekim tarafından alınması ve resmi yazı ile laboratuarlara gönderilmesi gerekiyor.

Yönetmeliğe göre, ruam, sığır vebası, at vebası, kuş gribi, scrapie, BSE hastalıkları nedeniyle imha edilen hayvansal ürünlerin, yem, madde ve malzemelerin bedelleri ile imha, nakliye ve dezenfeksiyon masrafl arının tamamı devletçe ödeniyor. Yönetmeliğe eklenen yeni madde ile tazminat verilecek hastalıklar nedeniyle ölen, öldürülen veya kestirilen hayvanların Tarım Sigortaları Havuzu tarafından hasarı ödenmiş ise ayrıca tazminat ödemesi yapılmayacağı ifade ediliyor.

DELİ DANA HASTALIĞI VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Kamuoyunda deli dana hastalığı olarak bilinse de bilimsel tanımı deli inek hastalığıdır. Deli inek hastalığı Bovine Spongiform Encephalopaty (BSE) sığırlarda görülen ölümcül bir hastalık. Tedavisi henüz bulunamayan hastalığın en yaygın görüldüğü yer İngiltere olmasına karşın AB ülkelerinin neredeyse tamamında zaman zaman ortaya çıkıyor.

Hastalık, hayvandan insana da geçebiliyor. Uzmanlar, deli inek hastalığına karşı önlem olarak ot yiyen hayvanlara et ve kemik unu karıştırılmış yemlerin verilmemesini öneriyor. Ayrıca insanlar, hastalıktan korunmak için beyin, dalak, omurilik ya da bunları içerebilecek herhangi bir gıdayı tüketmemeli.

SCRAPIE HASTALIĞI NEDİR?

Koyun ve keçilerin merkezi sinir sistemini etkileyen nörodejeneratif ve öldürücü bir hastalık olarak tanımlanıyor. Sığırlarda görülen deli inek hastalığı ile benzerlik gösteren hastalık, sürüde ortaya çıktığında kontrol edilmesi çok zor bir hastalık olarak kabul ediliyor.