'Tillerson, Suudilerin Katar'ı işgal etmesini engellediği için koltuğundan oldu'

The Intercept haber sitesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk Dışişleri Bakanı olan Rex Tillerson'ın, Suudi Arabistan ile BAE'nin 2017 yazında Katar'ı işgal ve hatta fethetme planını durdurduğunu yazdı. Sonrasında Tillerson'ın bu iki ülkenin lobi faaliyetleri sonucu görevden alındığını aktardı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın 13 Mart 2018'de Twitter'dan yaptığı açıklamayla eski Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ı görevden alması, başlangıçta, Tillerson'ın İngiltere'deki sinir gazından zehirlenme vakasından Rusya'nın sorumlu olduğu suçlamasına tam destek vermesine bağlanıyordu.

'BAE ÜÇ AY ÖNCESİNDEN BİLİYORDU'

Ama sonrasında Tillerson'ın kovulması için Trump nezdinde en sıkı lobi yapan ülkelerin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğu basına yansıdı. Hatta New York Times gazetesine göre BAE'nin Washington Büyükelçisi, Tillerson'ın kovulacağını Trump'ın mart ayında açıklamasından üç ay önce biliyordu.

Suudi Arabistan liderliğindeki Sünni Arap ülkelerin Haziran 2017'den beri Katar'a uyguladığı ilişkileri kesme, yaptırım ve ablukanın kalkması için arabuluculuk yapmaya çalıştığı bilinen Tillerson'ın kovulma nedeniyle ilgili The Intercept haber sitesi yeni bir iddiaya yer verdi.

Amerikan istihbaratında halen görevli bir yetkili ile ABD Dışişleri'nin iki eski yetkilisinden edindiği bilgileri aktaran The Intercept, 2017 yazında Suudi kraliyetinin BAE'nin de desteğini alarak Katar'ı işgal ve hatta fethetmeye yönelik gizli bir plan yaptığını, ancak Tillerson'ın müdahele ederek Katar'ın işgalini önlediğini yazdı.

'KATARLI AJANLAR ÖĞRENDİ'

Buna göre Suudi bloğunun ilişkileri kesip sınırları kapattığı sırada ya da hemen sonrasında Suudi Arabistan'daki Katarlı ajanlar işgal planını öğrendi. Doha'daki hükümet, Exxon Mobil CEO'suyken yakın ilişki içinde olduğu Tillerson'ı derhal durumdan haberdar etti.

'SUUDİ-BAE VELİAHTLARININ İŞİ'

Plan, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MbS) ile BAE'nin de facto lideri kabul edilen Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed el Nahyan'ın eseriydi. Suudi kara kuvvetlerinin kara sınırını geçip Katar'a girmesini, BAE'nin de askeri desteğiyle Katar'ın başkenti Doha'yı almasını öngörüyordu.

'AMERİKAN ÜSSÜ VAR, YANDAN GEÇ'

İşgal kuvvetleri, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın karargahının bulunduğu, 10 bin Amerikan askerinin üslendiği El Udeyd Hava Üssü'nün ise etrafından dolaşacaktı.

Plandan haberdar olur olmaz çok yoğun bir telefon diplomasisine girişen Tillerson, MbS ve Suudi Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr'den Katar'a askeri müdahalede bulunmamalarını talep etti.

'MATTIS DE DEVREYE GİRDİ'

Tillerson, ABD Savunma Bakanı Jim Mattis'i olası Katar işgalinin tehlikeleri konusunda Suudi muhataplarını uyarması için devreye soktu.

'NAHYAN'IN GAZABI'

Bu baskı karşısında MbS, ABD ile ilişkileri bozmamak için geri adım attı. Ama BAE tarafında Zayed el Nahyan, Tillerson'ın müdahalesine öfkelendi.

'İSTİHBARAT SERVİSLERİ AYLAR SONRA TEYİT ETTİ'

ABD yetkilileri, Haziran 2017'deki yoğun telefon görüşmelerini, bakanın Körfez krizine diplomatik çözüm bulma çabası olarak nitelemişti.

Haberde Tillerson'ın jet hızıyla harekete geçip girişimi durdurduğu, Amerikan ve İngiliz istihbarat servislerinin ise Katar'ı işgal planını ancak aylar sonra teyit ettiği aktarıldı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD Savunma Bakanlığı ve Suudi, BAE, Katar makamlarını arayarak işgal planını teyit ettirme girişimlerinden sonuç alamayan The Intercept, Tillerson'ın bu planını durdurmasının bakanlık koltuğuna mal olduğu yorumunu yaptı.