'İstanbul’un ulaşımı için farklı finansman modelleri olmalı'

İDO’nun İstanbul içi deniz ulaşımından çekilmesinin ardından alternatifler tartışılıyor. RSFM yayınına katılan İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim üyesi ve eski AK Parti Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı ve Sözcü Gazetesi yazarı Murat Muratoğlu, ulaşım finansmanı ve vergilere etkisini değerlendirdi.

"Şehir Hatları deniz yolu taşımacılığının yüzde 48'ini İDO'nun payı yüzde 6, yüzde 20 ile Türyol, yüzde 26 ile Dentur faaliyet gösteriyor. İDO bir karar almış ama resmi bir bildirim de yok. Yani 1 Aralık'tan sonra o hatların ne olacağı konusun henüz netleşmiş değil" diyen Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, "En olumsuz durumda bile İBB gerekli önlemi alır ve vatandaşın mağdur olmamasını sağlar" diye konuştu.

'SEÇİM ÖNCESİ KAFALARI KARIŞTIRMAMAK LAZIM'

Başkan Mevlut Uysal'ın diğer yatırımların finansmanı için tünel geçişlerinden birer lira artırıma gitme önerisini ve köprü geçişlerinin iki yönlü de ödemeli hale gelmesi ihtimalini de yorumlayan Ilıcalı, "Toplu taşımada büyük yatırımlar var, metro hatlarında önemli işler, bunları bitireceğiz ama bitirirken, vatandaştan para alalım, gidiş dönüşten para alalım dersek bu kafa karıştırır. Bunlar resmi düzenleme isteyen işler, Meclis'te çalıştığım dönem bunu gördüm, bu o kadar kolay değil. Vatandaşlarımız rahat olsun, bugün ben İstanbul'daki tünellerden para alacağım diyerek bu olmaz" diye konuştu.

'GEÇİŞ GARANTİSİ ŞART'

İBB'nin yeni metro hatları için uygulamaya sokacağı yap-kirala-devret modelini de yorumlayan Prof. Dr. Ilıcalı, "Köprü ve otoyollarda geçiş garantisi verilmesi normaldir. Bunlar büyük yatırımlar, devletin bütçesiyle yapılamaz bunlar. Onun için özel şirketlerin finansman bulabilmesi için şart. Ama İstanbul gibi bir şehrin ulaşımı için farklı finansman modelleri de aramalıyız" dedi.

'VERGİLER NEREYE GİDİYOR?'

Sözcü Gazetesi yazarı Murat Muratoğlu ise İDO'nun altına girdiği yükümlülüğün ve anlaşmanın kötü bir anlaşma olduğun söyledi ve "Şirketi çok da suçlamamak lazım. Büyük para ödediler ama en karlı hatlarından biri olan Eskihisar Topcular hattına Osmangazi Köprüsü yapıldı. İDO'nun fiyatının üçte birine köprü geçişi verdi devlet. Tabii şirket zarar ederken biz de vergilerimizle köprüyü sübvanse etmek zorunda kaldık. Orada başka bir şirkete de vapur hakkı verildi. Şirket başka hatlarda da rekabet edemedi. Ama, İstanbul'da deniz ulaşımı çok önemli. Sen kafana göre Beşiktaş — Adalar hattını kaldırdım diyemezsin bu bir kamu görevidir" diye konuştu.

Muratoğlu, büyük projelerde özelleştirmenin maliyetinin vergi ödeyen vatandaşa çıktığına dikkat çekti ve "Bu şirketler parayı yüksek faizle yurtdışından ya da bankalardan buluyor. Onu ödemek için de vatandaştan köprü, yol parası diye tahsilat yapıyor. Devlet de geçiş garantisi, araç garantisi vermek zorunda kalıyor. Oysa biz zaten bu metro, yol, köprü yapılsın diye vergi veriyoruz. Bizim verdiğimiz vergiler nereye gidiyor diye sormak lazım" dedi.

'İŞSİZLİKTE FIRTINA DAHA YENİ BAŞLIYOR'

İşsizlik rakamlarını da yorumlayan Murat Muratoğlu, Türkiye'de gerçek anlamda çalışan nüfusun sadece 30 milyon civarında olduğunu vurguladı. "Çalışabilir nüfus 61 milyon ama bunun yarısı çalışmak istemediği için işsiz kabul edilmiyor. 80 milyonun 51 milyon kişisinin çalışmadığı, kendisine bakılmasını beklediği bir ortamda 30 milyon kişi çalışıyorsa bu ülke nereye gider? Bu ülkenin kalkınması mümkün mü? Geçici işçiliğin süresi uzatıldı, bunlar çalışıyor gösterildi. Bu da işin makyajı. Pek çok büyük şirket önümüzdeki aylarda insan çıkarmaya başlayacak. Bankalarda krediler konkordato furyası yüzünden donuyor. Durum daha da kronik hale gelecek" uyarısı yaptı.