May'in pimini çektiği Brexit anlaşması elinde patlayabilir

Avrupa Birliği'nden çıkış (Brexit) anlaşmasına bakanlar kurulundan onay almasına karşın, kabineden istifa dalgasıyla karşılaşan İngiltere Başbakanı Theresa May, parlamentoda da alay konusu oldu. Kendi partisinde güvensizlik oylaması için imza toplanıyor.

AB ile vardığı Brexit anlaşması taslağını bakanlar kuruluna kabul ettirmesinin ardından 2 bakan ve 3 bakan yardımcısının istifasıyla karşılaşan İngiltere Başbakanı Theresa May'in başının üzerindeki kara bulutlar büyüyor.

Anlaşma İngiltere'yi süresiz şekilde AB'nin yörüngesine hapsedip AB içinde söz hakkı vermeyen maddeleri olduğu için hem Brexit hem de AB'de kalma yanlılarının şimşeklerini çekerken, May, iktidardaki Muhafazakar Parti'de çalan isyan çanlarının eşliğinde parlamentonun karşısına geçti. 

'BU ANLAŞMA OLMAZSA HİÇ ANLAŞMA OLMAZ'

Başbakan, vardığı anlaşmanın, 'İngiltere'nin AB'den doğru düzgün ve sorunsuz şekilde ayrılmasını sağlayacağından' söz edince, milletvekillerinin kahkahalarıyla karşılandı.

AB ile nihai anlaşmaya vardığında tekrar parlamentoya geleceğini ve ulusal çıkarlar adına milletvekillerinin onayını isteyeceğini belirten May, AB'den hiçbir anlaşmaya varmadan çıkmak veya Brexit'in hiç gerçekleşmemesi riskine girmektense kendisinin vardığı anlaşmanın tercih edilmesini tavsiye etti.

Break out the popcorn! We pulled together the juiciest parts of the heated debate around #Brexit in UK parliament today pic.twitter.com/EZSvUxhAG2

— RT (@RT_com) November 15, 2018

CORBYN: 2099'A KADAR SÜRECEK Mİ?

Anamuhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Jeremy Corbyn ise May'in baştan savma bir anlaşmayla işleri yüzüne gözüne bulaştırdığını, taslağın bizzat başbakanın kırmızı çizgilerini ihlal ettiğini ve kendilerinin 6 maddeli sınavını da geçemediğini söyledi.

Anlaşma taslağında geçiş sürecinin  '20XX' tarihine dek uzatılmış gözüktüğüne dikkat çeken Corbyn, "Bu, 2099'a dek süreceği anlamına mı geliyor" diye dalga geçti.

Kimsenin onayını alamayan bu 'yarı pişmiş' anlaşmanın hükümet tarafından geri çekilmesi gerektiğini belirten İşçi Partisi lideri, hükümetin kaos içinde olduğunun altını çizdi. 

“The government is in chaos.” — @jeremycorbyn unleashed a lengthy list of criticisms following @theresa_may’s statement on her “half-baked” #Brexit deal.

MORE: https://t.co/MI6JszbCvI pic.twitter.com/ClfyijesTo

— RT UK (@RTUKnews) November 15, 2018

KUZEY İRLANDALI ORTAK DA TERK EDİYOR

Anlaşmayı suda boğulup yüzen bir cesete benzeten İskoçya Ulusal Partisi milletvekili Ian Blackford, May'in AB'den kontrolü geri almaktan söz ettiğini, ama kendi kabinesini bile kontrol edemediğini dile getirdi.

May'in azınlık hükümetine dışardan destek veren Kuzey İrlanda'nın Protestan partisi DUP'un liderlerinden Nigel Dodds, başbakanı Kuzey İrlanda ile ilgili sözlerini tutmamak ve Birleşik Krallık'ı parçalayan bir palnı desteklemekle suçladı. Dodds, May'in tutmadığı vaatleri burada tek tek sıralamayacağını, nasılsa kimseyi dinlemediğini dile getirdi.

Parlamentodaki soru-cevap seansında kahkahalarla karşılanan "Bir dahaki seçim ne zaman" sorusunu, May'in "2020" diye yanıtlaması üzerine milletvekilleri yine makaraları koyverdi.

Muhafazakar Parti'nin 'sert Brexit' yanlısı vekillerinden Jacob Rees-Mogg, May'e söyledikleriyle yaptıklarının artık birbirini tutmadığı eleştirisini getirdi. Rees-Mogg, partisinin liderine karşı güvensizlik oylaması süreci başlattı.

MAYday?https://t.co/juzWvu5vVz

— RT (@RT_com) November 15, 2018

İLK ETAPTA 14 MUHAFAZAKAR VEKİL GÜVENSİZLİK OYLAMASI İSTEDİ

Muhafazakar Parti'nin AB karşıtı kanadının lideri olan Rees-Mogg, güvensizlik oylaması talep eden mektubunu teslim etmesinin ardından 13 vekil daha aynı yola başvurdu. Ama güvensizlik oylamasına gidilebilmesi için Muhafazakar Parti'den 48 vekilin mektup teslim etmesi lazım. 315 Muhafazakar vekilden 158'inin aleyhte oy kullanması halinde de May devrilir.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

BBC Türkçe'nin haberine göre yazılı bir anayasası olmayan İngiltere'de başbakanın görevden alınma süreci, hangi partinin iktidarda olduğuna bağlı.

Başbakan Theresa May, iktidardaki Muhafazakar Parti'nin de lideri. Muhafazakar Parti liderini değiştirmek istiyorsa, öncelikle milletvekilleri arasında güvenoylaması yapılmak zorunda.

VEKİLLERİN YÜZDE 15'İNİN TALEBİ GEREKİYOR

Muhafazakar Parti'de liderlik oylama yapılması için, partinin milletvekillerinin yüzde 15'i bu yönde talepte bulunmalı.

Parlamentonun şu anki durumuna bakıldığında, Muhafazakar Parti'den en az 48 milletvekilinin partinin Avam Kamarası'ndaki parlamento grubunun (1922 Komitesi) başkanına mektup göndermesi gerekiyor.

GÜVENOYU ALIRSA BİR YILI GARANTİLİYOR

Eğer oylama yapılır ve Muhafazakar Partili başbakan partisinin milletvekillerinden güvenoyu alırsa, 1 yıl boyunca bu şekilde başka bir oylama yapılamıyor.

GÜVENOYU ALAMAZSA İSTİFA

Ama Muhafazakar Partili başbakan oylamayı kaybederse istifa etmek zorunda.

YENİ LİDERİ SEÇMEK UZUN ZAMAN ALABİLİR

İstifa durumunda Muhafazakar Parti'de genel başkanlık seçimi başlıyor. İstifa eden başbakan ise bu kez seçime katılamıyor. Muhafazakar Parti'nin meclis grubu adayların sayısını ikiye indiriyor. Partinin liderini ise ülke çapında yapılacak oylama ile üyeler seçiyor. Ancak bu süreç haftalar sürebilir.

BİR SEÇENEK DE ERKEN SEÇİM

Elbette İngiltere'de başbakan yeni bir genel seçimle de değişebilir. Ama o da dolambaçlı bir süreç.

Oysa İngiltere 29 Mart 2019'da AB'den çıkacak.