Ukrayna'da sıkıyönetim ilanının sonuçları ne olacak?

Ukrayna, Kerç Boğazı'nda Rusya ile yaşanan gerilimin ardından yarın yerel saatle 09:00'dan itibaren resmen sıkıyönetim altına girecek. Peki, sıkıyönetim kararı, Ukrayna'da yönetimi ve halkı nasıl etkileyecek?

Ukrayna parlamentosu Yüksek Rada, Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko'nun Kerç Boğazı'ndaki olayın ardından ülkenin bazı bölgelerinde 30 günlük sıkıyönetim uygulanmasıyla ilgili kararını dün akşam onayladı.

Sıkıyönetim, Ukrayna'dan tek taraflı bağımsızlık ilan Donbass'taki Donetsk ve Lugansk Halk Cumuriyetlerinin yanı sıra Donetsk, Odessa, Harkov, Vinnitsa, Nikolayev, Zaporojye, Summı, Çernigov, Herson illerinde ve Karadeniz ile Azak Denizi karasularında uygulanacak.

Sıkıyönetim kararının, Ukrayna'da devlet başkanlığı seçimlerine gidilecek Mart 2019'a yakın bir tarihte alınması şüpheyle karşılanıyor. Ülkede seçimler öncesinde yapılan anketlerde Poroşenko'ya desteğin giderek düşmüş olmasının görülmesi bu şüpheleri güçlendiriyor.

MART 2019 SEÇİMLERİ YASAKLANABİLİR

Sıkıyönetim, Ukrayna'da seçimlerin ve kitlesel eylemlerin yasaklanmasına imkan sunuyor.

Ukrayna'daki sıkıyönetim yasasına göre sıkıyönetim süresi boyunca devlet başkanlığı, Yüksek Rada seçimleri ve yerel seçimler yapılamayacak, grev, miting, eylem düzenlenemeyecek, referanduma gidilemeyecek ve Anayasa'da değişiklik yapılamayacak.

Sıkıyönetim süresinin daha sonra uzatılması halinde 31 Mart 2019'daki devlet başkanlığı, Yüksek Rada seçimleri ile yerel seçimler belirsiz süreliğine ertelenecek. Sıkıyönetim seçim tarihine denk gelirse, sıkıyönetimin sona ermesinin ardından parlamentonun 90 gün içinde yeni seçim tarihini belirlemesi gerekiyor.

DEVLET BAŞKANI SIKIYÖNETİM BİTENE KADAR GÖREVDE KALACAK

Ayrıca devlet başkanı, Yüksek Rada ve bakanlar kurulunun yetkilerine kısıtlama getirilemeyecek.

Devlet başkanının görev süresinin sona ermesi halinde, yetkileri, sıkıyönetimin iptalinden sonra yapılacak seçimlerde yeni devlet başkanı seçilene kadar geçerli olacak.

VATANDAŞLARIN ANAYASAL HAKLARI VE ÖZGÜRLÜKLERİ KISITLANACAK

Ukrayna devlet başkanının kararıyla, sıkıyönetim ilan edilen bölgelerde geçici askeri idareler kurulabilecek.

Yasaya göre sıkıyönetim ilan edilen bölgelerdeki askeri idareler, vatandaşların anayasal hakları ve özgürlüklerinin yanı sıra tüzel kişilerin hakları ve yasal çıkarlarına kısıtlama getirebilecek.

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI UYGULANABİLİR

Ayrıca sokağa çıkma yasağı, seyahat kısıtlamaları, kamuya açık alanlarda evrak kontrolü ve üst araması gibi kararlar da uygulanabilecek.

Hükümetin alacağı kararla çalışma saatleri değiştirilebilecek, kurum ve kuruluşların mülkleri askeri savunma amaçlı kullanılabilecek, silah ve alkollü içecek satışlarına kısıtlama getirilebilecek.

SIKIYÖNETİM SÜRESİ UZATILABİLİR

Ukrayna'da sıkıyönetim ilk aşamada 30 gün için geçerli olacak olsa da bu sürecin uzatılabileceği ve kanunlara göre sıkıyönetim varken seçimlerin düzenlenemeyeceği belirtiliyor.

UKRAYNA'YA NOTA VERİLDİ

Diğer taraftan Rus yetkililer, Rus karasularına giren Ukrayna gemilerini alıkoymakla hem Rusya yasaları hem de uluslararası hukuka uygun hareket ettiklerini vurguluyor. Nitekim Rus Dışişleri yetkilileri de Ukrayna'yı Kerç Boğazı'nda planlı bir provokasyon gerçekleştirmekle itham etmişti.

Ukrayna gemilerinin Rus karasularına girmesi yüzünden Rusya, bölgeye savaş uçaklarını göndermişti. Rusya, yaşanan gerilim nedeniyle Ukrayna'ya nota vermişti.