Kızıl Meydan'da gerçekleşen 5 sıradışı olay

Geçit törenleri, idam ve panayırlar, günümüzde de buz rinki için bir alan görevi gören Kremlin'in bulunduğu Kızıl Meydan, yüzyıllardır birçok olay ve duruma sahne oldu. RBTH, Kızıl Meydan'a inen uçak, dev Louis Vuitton çantası ve çarpıcı protestoları hatırlattı.

Antik zamanlardan beri Kızıl Meydan çoğunlukla bir ticaret merkezi olarak kullanılıyor. Geçmişte insanlar Çar'ın kararlarının okunduğu, zaman zaman da idamların gerçekleştirildiği Aziz Basil Katedrali yanındaki taş bir platformda, yani Lobnoye Mesto'da toplanırdı.

Sovyet döneminde St. Petersburg'dan sonra Moskova'nın yeniden başkent olmasıyla, Kızıl Meydan tekrar resmi devlet etkinlikleri ve geçit törenleri için ana alan haline geldi. İkinci Dünya Savaşı'nda Nazilere karşı edinilen zaferin yıl dönümü olan 9 Mayıs'ta da Kızıl Meydan'da hâlâ her yıl geçit töreni düzenleniyor.

Kremlin'in bulunduğu Kızıl Meydan, Rusya için stratejik bir yer ve burada insanların belirli kurallara uyması isteniyor. Birçok kamera da mevcut, ancak meydanda beklenmedik olaylar da yaşandı.

1/5

© AFP 2023

Kızıl Meydan’da meydana gelen beklenmedik olaylardan biri Alman uçağının iniş yapması. Soğuk Savaş’ın alacakaranlığındaki günlerde, 1987’de amatör bir uçak meydana iniş yapıp Aziz Basil Katedrali yanında durmuştu. Finlandiya’nın başkenti Helsinki’den hafif bir uçak kiralayan Mathias Rust isimli kişi, radara gözükmeden Sovyet sınırını geçmişti. Sivil uçak sınırı geçtikten sonra fark edilmişti, ancak dikkatli davranılmak istendiği için vurulmamış, sadece izlenmişti. Rust inişin ardından imza vermeye başlamış, ancak yasadışı sınırı geçmek ve holiganlık suçlamasıyla 2 saat sonra da tutuklanmıştı.

2/5

© Anatoly Osmolovsky

ETI (Sanat Alanlarının Kamulaştırılması) isimli bir hareketten genç sanatçılar 1991 yılında Kızıl Meydan’da vücutlarıyla Rusça ‘penis’ anlamına gelen ve küfür amaçlı kullanılan üç harfli bir kelime yazmışlardı. Bir dakika kadar süren eyleme polis müdahale etmiş ve tüm eylemcileri götürmüştü. Eylemin amacı kamuya açık alanlarda küfür etmenin yasaklanmasını protesto etmekti.

3/5

© Kommersant

1995 yılında performans sanatçısı Aleksandr Brener ilk Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’e dövüşmek için meydan okudu. Boks eldivenleriyle şubat ayının soğuğunda Kızıl Meydan’a gelen sanatçı ‘Yeltsin, çık dışarı!’ diye bağırdı.

Yeltsin’in Çeçenistan’a asker göndermesine karşı yapılan protesto ‘İlk eldiven’ ismiyle tarihe geçti. Polisin gözaltına aldığı sanatçı yarım saat sonra serbest bırakıldı.

4/5

© Reuters

Pyotr Pavlenskiy isimli bir başka performans sanatçısı 10 Kasım 2013’teki Polis Günü’nde tamamen çıplak halde Kızıl Meydan’a geldi ve oturduğu bir yerde kendi testislerini yere çiviledi. Daha önce çıplak halde dikenli tele sarılan ve ağzını diken Pavlenskiy bu kez ‘kendini aşmıştı.’ Bir çarşafla Pavlenskiy’i saran polis ambulansın gelmesini beklemişti. Sanatçının amacı ise toplumdaki apolitikliği protesto etmekti.

5/5

© Sputnik / Sergey Pyatakov

Fransız Louis Vuitton markası, 2013’te GUM alışveriş merkezinde bulunmasının yıldönümünde Kızıl Meydan’a 30 metre uzunluğunda ve 9 metre yüksekliğinde dev bir çanta yerleştirmişti. Buradan elde edilen gelirin çocuklara yönelik bir vakfa gönderilmesi planlanıyordu, ancak tepkiler sonucu kaldırılmıştı. Çanta skandalı sonrasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından Kızıl Meydan’da gerçekleştirilebilecek etkinliklere yönelik bir listeyi imzalamıştı. Listede Zafer Geçidi, Spasskaya Tower Uluslararası Askeri Müzik Festivali, yılbaşı panayırı, buz pisti ve kitap fuarı gibi etkinlikler yer alıyor.