Gazeteci Kaplan: Ücretsiz okul varken neden krediyle çocuklar özel okula gönderiliyor bakmak lazım

Eğitim konularında uzman gazeteci Pervin Kaplan, Seyr-i Sabah programında eğitim ücretlerinin nasıl belirlendiğini ve olası artışları anlattı. Kaplan, ara sınıflarda devletin artış oranlarını belirleyebildiğini ancak 1, 5 ve 9. sınıflarda okulların istediği ücreti koyabildiğini söyledi.

Özel okullar yıllık fiyatlarını ve artış oranlarını açıklamaya başladı. Özel okul fiyatları yıllık 30 ila 70 bin TL arasında değişiyor. Eğitim konularında uzman gazeteci Pervin Kaplan, Seyr-i Sabah programında eğitim ücretlerinin enflasyon artı 5 puan olarak belirlendiğini söyledi. Kaplan, ancak başlangıç sınıflarında okulların istediği fiyatı koyabildiğini, devletin buna bir alt veya üst sınır koymadığını dile getirdi. Bu yüzden 30 ila 70 bin TL arasında değişen okul fiyatları ortaya çıkıyor. Pervin Kaplan, ücretsiz devlet okulları varken ailelerin kredi alıp çocuğunu neden bu kadar yüksek ücretlerle okullara gönderdiğine bakılmasının gerektiğini söyledi:

‘ERKEN KAYITLARDA AİLELER ÇİFT TAKSİT VERİYOR'

"Ara sınıflar için okulların ne kadar ücret alabileceği yönetmeliğe göre belli. Ara sınıflarda okuyan öğrenciler için yasal olarak uygulanan bir hesap yöntemi var: Enflasyon artı 5 puan. Veliyle yapılan sözleşmede belirlenen ücret üstünden yapılıyor. Veli ile okulun sözleşmesi çok önemli. Ancak yeni başlayanlar, 1, 5 ve 9'da başlayan öğrenciler için sınırlama yok. Orada okullar serbest. Erken kayıt bu sene ocak öncesinde başladı. Özel okullar erken kayıtta yüzde 12-13, ortalamada da 17-18 oranında zam yapıldı diyor. Erken kayıtta şöyle bir sorun var: Şimdi kayıt yaptınız, bu sefer de bir önceki senenin taksiti bitmeden yeni taksitleri vermeye başlıyorsunuz. Birçok okul bu ücreti ötelemiyor. Ara sınıflar için enflasyon oranında zam yapabilirler ama yeniler için sınırlama yok.

Okullar yeni başlarken burs verdiğini söylüyor sonra da bursun kaybedildiğini söyleyip ücreti iki üç katına çıkarıyor. Burada bir önce söylediğimiz konuya geliyoruz. Veli okul sözleşmesi önemli. Okulla yaptığınız sözleşmenin her maddesini iyi inceleyin. Burs hangi koşullarda verilecek, bir öğretim yılı için mi, bir kademe için mi? Bunları net bir biçimde öğrenmek gerekiyor. Bazı burslar akademik başarıya bağlı. Öğrencinin notunda değişiklik olunca burs da düşüyor. Okulla yaptığınız sözleşme hangi koşullara sona erecek ücret nedir bunun net bir biçimde belirlenmesi gerekiyor. Okullar kendi içlerinde kurs düzenleyip bunun için ekstra para alabiliyorlar. Bazıları öğretim ücretleri içinde kabul ediyor, bazıları ayrı alıyor. Bunların hepsinin sözleşmede yazıyor olması gerekiyor. Okul ben dışarıdan öğretmen tuttum bunun için para alırım diyor.

30 binin altında okul bulmak çok zor. Anaokullarında yarım gün için 40-45 bini bulan ücret var. 30 bin ila 70 bin arasında değişiyor ücretler. Okulların tümü daha öğretim ücretlerini açıklamadılar. Mayıs ayının sonuna kadar öğretim ücretleri belirlenmiş olur. Mayıs ayına kadar açıklamamış olan okul bir önceki yılın ücretleriyle ilerleyeceğini söyler. Yemek ücreti ayrı ki 6-7 bin lira arasında değişiyor. Buna ek olarak servis ücreti var. Okullar öğretim ücreti dışında yemekten servisten kılık kıyafetten servisten kar etmemesi gerekiyor. Yemekte 7 bin lira gerçekten çok yüksek.

‘ÖZEL OKULLAR İÇİN DEĞERLENDİRME KURULUŞU YOK'

Üniversiteler için uluslararası değerlendirme kuruluşları var, yapılan yayınlara öğrenci başına düşen akademisyenlere bakılıyor. Çatı örgütleri var lise için ama onlar da fiyat belirleme için öneride bile bulunamaz çünkü Rekabet Kurumu buna izin vermiyor soruşturmaya uğruyorlar direkt olarak. Değerlendirme, derecelendirme kuruluşları yok. Bu tür kriterlere bakan kurumlar bulunmuyor. Özel okullarda hesaplama nasıl yapılır? Öğretmen harcamalarının tüm giderleri tüm yıla yayılıp öğrenci sayısına bölünür. Bir okulun yaklaşık maliyeti bulunur. Bunun üstüne diğer giderler dile bir kalem yapılır. Bahçe, havuz ve spor salonu gibi giderler eklenir, okulun maliyeti bulunur. Özel okullarda maaşlar çok yüksek değil. Bir öğretmenin İstanbul için maliyeti 5 bin TL civarında. Maliyeti artıran etkenlerden birisi yabancı öğretmenlerin maaşı olabilir. Ama bütün okullarda yabancı öğretmen bulunmuyor zaten. Devlet ara sınıflar için artış fiyatını belirliyor ama diğer sınıflar için bir alt veya üst sınıf bulunmuyor. Çocuğunuz ikiden üçe geçiyorsa ne kadar artacağını yaklaşık biliyorsunuz. Ama 1, 5, 9 gibi sınıflara yeni başlayacaksa bir üst sınır yok. Özel okullar tabi ki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ama sen 70 bin lira alırken verdiğin eğitim buna bağlı mı diye bir değerlendirme sistemi yok.

Üniversiteler için YÖK birkaç yıldır tercih kılavuzunda üniversitelerin karşısında akademisyen sayısı, profesör sayısı yardımcı doçent sayısını, sınav bilgilerini veriyordu. Bu kriterleri artıracak, patent sayısı, makale sayısına da dikkat edecek. Dünya ve bölgesel makalelere, endüstriyle ilgili projelerde ne kadar ilerlenmiş onlara bakacak. Üniversiteleri sıralayan uluslararası kuruluşlar var, bunu YÖK de yapacak. Bu doğru olacak mı? Tartışılır. YÖK'ün görevi bu olmamalı. Çünkü bunlar zaten var. Kriterleri ağır olduğu için eleştirilen sıralama kuruluşları var. Türkiye'de ODTÜ içinde kurulan bir ulusal ve uluslararası derecelendirme kuruluşu var. Zaten bunların kriterleri biliniyor. YÖK'ün sıralama yapmış olması bu sefer sıralama kriterlerini tartışmaya açacak. Sıralama yerine özelliklerini kılavuzda karşılarına yazsa bu yeter. Bir de bakmak gerekiyor aileler özel okullar neden çocuklarını gönderiyor. Özel okullara gidenlerin sayısı bir milyon 300 bini aştı. Ücretsiz eğitim varken aileler kredi çekip çocuklarını özel okullara gönderiyor."