Yaklaşık 850 yıldır ayakta olan ve pek çok badireyi atlatan katedralin alevler tarafından sarılmasını çaresizce izleyen ve Seine'in kıyısında diz çöküp dua eden, 'Ave Maria'yı (Selam Meryem) söyleyen Parislilerin üzüntüsü dünyada yankı buldu.
Seine Nehri'nin kıyısındaki Ille de la Cite Adası'nda bulunan katedral, Meryem Ana’ya ithafen ‘Bizim Hanımımız' diye adlandırıldı.
Katedralin temeli 1163’te atıldı ve tamamlanması tam 182 yıl sürdü.
VICTOR HUGO’NUN ROMANI HAYAT VERDİ
19. yüzyıl başlarında Paris şehir planlamacıları bakımsızlığından ötürü katedrali yıktırmak istedi.
Ünlü Fransız yazar Victor Hugo, halkın ilgisini çekmek için 1831 yılında Notre Dame'ın Kamburu adlı ünlü romanını yazdı. Romanın tamamlanması yaklaşık altı ay sürdü. Dünya klasikleri arasına giren bu roman, katedralin kurtarılması için kampanya başlatılmasını sağlayarak yenilenmesinde de büyük rol oynadı. Katedral, zamanla roman karakterleri Quasimodo ve Esmeralda ile de birlikte anıldı.
"He turned to mankind only with regret. His cathedral was enough for him… The saints were his friends and blessed him; the monsters were his friends and kept watch over him." —Victor Hugo, The Hunchback of Notre Dame | #NotreDameFire pic.twitter.com/L0y73cdB3f
— The Modernists (@ModernistsKC) April 15, 2019
Katedral, aynı zamanda Napolyon'un imparator ilan edilmesi gibi tarihi olaylara da tanıklık etti.
Özellikle Fransız Devrimi döneminde ciddi zarar gören katedralde birçok kez restorasyon çalışması yapıldı.
ÇOK SAYIDA MİMAR FARKLI STİLLER YARATTI
Her yıl 13-14 milyon kişinin ziyaret ettiği katedralde Meryem Ana heykelinin yanı sıra, gül pencereler, çeşitli sanat eserleri, dev çanlar, kalıntılar ve Orta Çağ'dan kalma mobilyalar bulunuyor.
Katedral, 5 bin 500 metrekarelik alanı kapsıyor. Vatikan'ın 'Hristiyanlığın Fransa'daki sembolü' olarak tanımladığı yapı, Paris Başpiskoposluğuna da ev sahipliği yapıyor.
'ÖMRÜMÜZ YENİDEN AÇILDIĞINI GÖRMEYE YETMEYEBİLİR'
Thousands attend Paris vigil, singing hymns and reciting prayers hours after fire engulfs Notre-Dame Cathedral pic.twitter.com/DetAm2MDZN
— Reuters Top News (@Reuters) 16 Nisan 2019
Notre Dame Katedrali'nde dün akşam saatlerinde başlayan yangın bu sabaha kadar devam eden, ünlü yapıyı saran alevler yaklaşık dokuz saatte söndürülebildi.
Yangının nedeni henüz bilinmese de renovasyon çalışmaları sırasında bir ihmal ya da kaza yaşanmış olabileceği düşünülüyor. Gazeteci Fehim Taştekin'in BBC Türkçe için kaleme aldığı yazıda aktardığına göre katedraldeki çalışmalardan sorumlu vakfın direktörü Eric Fischer, Notre Dame'ın çöken çatısı ve merkez kulesinin yeniden inşası onlarca yıl alabileceğini söyledi.
Önde gelen bir mimar ise televizyonda, "Bizim ömrümüz belki yeniden açıldığını görmeye yetmez" dedi.
‘UÇAKLAR YAPININ TAMAMEN ÇÖKMESİNE YOL AÇARDI’
Öte yandan Euronews'un aktardığına göre de Paris itfaiyesi ve güvenlik uzmanları, yangın söndürme çalışmalarında 'Canadair' adı verilen uçakların neden kullanılmadığını da açıkladı.
Buna göre Canadair'ler bu tip yangınları söndürmek için teknik olarak uygun değil, dahası uçak tarafından dökülecek suyun miktarı bu tip bir yapının tamamının çökmesine neden olabilirdi.
Paris bölgesinde böyle bir yangında kullanılacak helikopter olmadığı da kaydedildi. Yapılan açıklamada, “Şehir merkezinde yangını söndürmek için hava araçları kullanamıyoruz, alevlere müdahale edecek helikopterler ancak Paris bölgesinde varsa devreye girebilir. Paris'in 'vitrini' olan bu bölgesinde müdahale imkânları kısıtlı. Yangını kontrol altına alabilmek için çok az seçeneğimiz var” denildi.
ABD Başkanı Donald Trump, yangının başlamasından kısa bir süre sonra Twitter hesabından, "Paris'teki Notre Dame Katedrali'ndeki devasa yangını izlemek korkunç. Belki yangını söndürmek için uçan su tankerleri kullanılabilirdi. Hızlı hareket edilmeli" mesajını paylaşmıştı.
So horrible to watch the massive fire at Notre Dame Cathedral in Paris. Perhaps flying water tankers could be used to put it out. Must act quickly!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 15 Nisan 2019
ESERLERE NE OLDU?
Notre Dame Katedrali; pek çok sanat eserinin yanı sıra, Dikenli Taç ve İsa Peygamber'in gerildiği çarmıhtan bir parçanın da bulunduğu birçok dini sembolü barındırıyordu.
BBC bu eserlerden bazılarını ve akıbetlerini derledi.
Kurtarılan eserler:
-Dikenli taç: Çarmıha gerilmeden önce İsa Peygamber'in başına takıldığı rivayet ediliyor.
-Aziz Louise'nin tüniği: Aziz olan tek Fransız Kralı Louise'nin giydiği 13'ncü yüzyıldan kalma keten tunik.
-Kuzey Gül Penceresi: Vitraylarla süslü pencere 21 metre yüksekliğinde.
La rosace est sauvée! #NotreDame #NotreDameDeParis pic.twitter.com/c85Z9bVE5n
— Bouge ton Église (@bougetoneglise) 16 Nisan 2019
Akıbeti bilinmeyenler:
-Batı ve Güney Gül pencereleri: Katedralin diğer vitray gül pencereleri 1255 ve 1260 yılında inşa edilmişti.
-Gerçek çarmıh ve kutsal çivi: Katedralde, İsa'nın gerildiği çarmıhtan olduğu söylenen bir parçayla çarmıha gerilmesi sırasında kullanıldığı rivayet edilen bir çivi de bulunuyordu.
-Büyük kilise orgu: Notre Dame'ın önemli sembollerinden sekiz bin boruluk büyük orgun bazı boruları Ortaçağ'dan kalma.
-Madonna ve Çocuk heykeli: ‘Notre Dame de Paris’ olarak bilinen ünlü heykel, katedralle aynı ada sahip. Meryem ve İsa'yı tasvir eden 1.8 metre boyundaki heykel, 14'ncü yüzyılda yapıldı ve Notre Dame'a 1818'de getirildi.
-Katedral çanları: Notre Dome Katedrali'nin 10 çanı bulunuyor. En eski çan olan 13 ton ağırlığındaki Emmanuel 15'inci yüzyılda yapıldı, 1681'de yenilendi.
-Aziz Denis heykeli: Nicolas Coustou'nun 18'nci yüzyılda yaptığı bir başka heykel. Paris'in koruyucu azizi olan Denis'i vaaz verirken tasvir eden heykel de katedralde sergileniyordu.
-Aziz Thomas Aquinas'ın tablosu: 17'nci yüzyılda yapılan ve Notre Dame'a 1974'te getirilen tabloda aziz ve bir grup insan erdem çeşmesinden su içerken resmediliyor.
ESERLER LOUVRE MÜZESİ'NE TAŞINACAK
Fransa Kültür Bakanı Franck Riester, yangından kurtarılan eserlerin Louvre Müzesi’ne nakledileceğini açıkladı.
Riester, yangın başladığı anda itfaiye departmanının yanı sıra bakanlık personelleriyle belediyeden yetkililerin de eserleri korumak adıa Notre Dame Katedrali’ne koştuğunu belirtti.
Eserler önce belediye binasına taşındı, burada yapılan incelemenin ardından ise Louvre’a gönderilecek. Dikenli taç ile Aziz Louise'nin tüniğinin ilk taşınan eserler olduğu aktarıldı.
