Seçimden sonra gözler yeni tabloda: ‘AK Parti’nin süreci nasıl yöneteceği önemli’

Araştırma şirketlerine göre seçim sonucunda en belirleyici faktör, seçmen tercihi üzerinden başlatılan tartışma. ANAR Genel Müdürü Uslu önümüzdeki süreçte “AK Parti’nin atacağı adımlar siyasetin şekillenmesindeki önemli faktör olacak” derken GENAR Başkanı Aktaş da yeni parti kurulma ihtimalinin AK Parti’nin ‘reformculuğunu’ zedelediği görüşünde.

Yenilenen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerini Millet İttifakı’nın adayı Ekrem İmamoğlu’nun kazanması, Türkiye siyasetinde farklı bir tablo oluşturdu. Süreci yakından takip eden kamuoyu araştırma şirketleri de seçmen tercihini, verdiği mesajı, yeni siyasi resmi Sputnik’e değerlendirdi.

Ankara Sosyal Araştırmalar Merkezi (ANAR) Genel Müdürü İbrahim Uslu’ya göre bu sonucun ortaya çıkmasındaki birinci etken, seçmen tercihi üzerinden tartışma başlatılması. Uslu, “Seçmen 31 Mart’ta birini seçti fakat seçmenin tercihi yok sayılıp yeniden seçime gidildi. Seçmen bu tercihine saygı gösterilmemesine tepki duydu” dedi. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararının ardından yaptıkları araştırmalarda da, seçmenin ancak yüzde 30’unun seçimde şaibe olduğunu düşündüğünü gördüklerini ifade eden Uslu, seçmenin kurul kararını adil bulmayışının sonucu etkilediği görüşünde.

Cumhur İttifakı açısından kampanya sürecinde de bazı hatalar yapıldığını belirten Uslu, Kürtlerle ilgili olumsuz bir dil kullanılmasının ve Karadenizli seçmenler bakımından da İmamoğlu üzerinden yürütülen “Pontus” tartışmasının rahatsızlık yarattığını kaydetti.

‘ÖCALAN’IN ÇAĞRISI HDP SEÇMENİNİ ETKİLEMEDİ’

HDP oyları üzerinde oluşturulan strateji bakımından Öcalan’ın mektubunun da beklenen etkiyi yaratmadığını belirten Uslu, “Seçim sonuçlarına bakıldığında bunu görmek mümkün. Öcalan’ın tarafsız kalın demesi ‘sandığa gitmeyin’ demekti. Fakat HDP’nin yüksek oy aldığı ilçelere bakıldığında buralarda sandığa gitme oranlarında düşüş gözlemlenmiyor. İkincisi İmamoğlu’nun bu ilçelerde oyunun azalması gerekirdi ama İmamoğlu oralarda oy da kaybetmedi. Dolayısıyla Öcalan’ın çağrısının HDP seçmenini etkilemediğini değerlendirebiliriz. HDP de kendi seçmeni üzerinde rüştünü ispat etmiş oldu” dedi. Ekonomideki olumsuz gelişmeşlerin de sonuca etkisine değinen Uslu, “Bunların tamamı toplanınca ortaya böyle bir tablo çıktı” dedi.

‘MUHALAFETİN KOALİSYONU DAHA KIRILGAN ANCAK BAŞKA ŞANSLARI YOKTU’

Sonucun Millet İttifakı lehine olmasında, CHP Genel Başkanı’nın pozisyonun da etkili olduğunu kaydeden Uslu, “Muhalefetin koalisyonu daha kırılgan. AK Parti ve MHP hem ideolojik hem sosyolojik olarak birbirine çok benzeyen iki parti. Oysa ki muhalafet öyle değil; İYİ Parti ile HDP, Saadet Partisi ve CHP arasındaki benzerlikler çok az, buna rağmen daha zor bir koalisyonu sürdürmeyi başardılar. Burada rakibin oluşturduğu süper güç karşısında başka şansları yoktu. Ya böyle davranacaklardı ya da bütün yarışları kaybedeceklerdi. Onlar da yarışları kaybetmemek adına ittifaklarını sürdürdüler” yorumunda bulundu.

‘SÜREÇ KOMPLİKASYONLAR DOĞURABİLİR, ATILACAK ADIMLAR ÖNEMLİ’

Uslu, yeni siyasi resme ilişkin ise AK Parti’nin süreci nasıl yöneteceğinin önemli olduğunu kaydederek, Cumhur İttifakı’nın devamı açısından bir sorunun görünmediğini ancak bir süredir kurulacağı belirtilen yeni partilerin AK Parti için potonsiyel sorun kaynağı olduğunu kaydetti. AK Parti’nin uygulayabileceği belli kurumsal müeyyidelerin de o kişiler açısından küskünlük ve kırgınlıklara neden olabileceğini ifade den Uslu, “Bu süreçler komplikasyonlar doğurabilir bu nedenle AK Parti’nin süreci nasıl yorumlayacağı ve nasıl yöneteceği bundan sonra yaşanacak gelişmeleri belirleyecektir ama AK Parti hala siyasal sistem içindeki en dominant en belirleyici aktör. Bu yüzden AK Parti’nin vereceği tepki, alacağı tedbirler, atacağı adımlar Türkiye’de siyasetin bundan sonraki döneminin şekillenmesinde en önemli faktör olacaktır. Ak Parti’nin tepkilerini beklemekte fayda var” diye konuştu.

‘İKİ SEÇİM ARASINDAKİ TEMEL AYRIM KİMİN MAĞDUR OLDUĞUNA DAİR KANAAT’    

GENAR Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Aktaş’a göre de iki seçim arasındaki temel ayrım, kimin mağdur olduğuna dair vatandaşın zihninde oluşan kanaat. “31 Mart’ın ardından her iki ittiffak da mağdur olduğunu anlattı ve görünen o ki geniş bir kitle İmamoğlu’nun mağdur olduğuna daha çok inandı” diyen Aktaş, bir önceki seçimde İmamoğlu’nun kesin kazanacağına kanaat getirmeyen CHP’lilerin bunu  gördükten sonra kendi adayları lehine daha motive olarak işe sarılmalarının etkili olduğunu da belirtti.

‘BU SEÇİMDE DEĞİŞİMİ TEMSİL EDEN SEÇMENDE BİR ESNEKLİK GÖRÜYORUZ’

İktidar partisi seçmenini sandığa götürmenin her zaman zor olduğunu da belirten Aktaş, şunları kaydetti:

“Her zaman iktidar partisi seçmenini sandığa götürmek zordur, o süreç daha sıradanlaşmıştır onlar için. Dolayısıyla ekonomik durgunluktan, Suriyelilerin varlığından, değişim talebinden her konudan yarım puan, bir puan bir refleks ortaya çıktığı zaman bu da arayı açıyor.

Türkiye’de değişimi sağ seçmen temsil eder; zaman içerisinde şartlara göre, ekonomiye göre, beklentilerine göre karar değiştirecek sağ seçmenin yüzde 10’luk oranı vardır. Bu İYİ Parti’dedir, AK Parti’dedir, MHP’dedir. Türkiye’de sol seçmen daha sadık; CHP’nin yüzde 25 oyu var, on yıldır bu değişmedi. HDP’nin oyu 10 ile 12 arasında hiç değişmedi. Dolayısıyla biz değişimi temsil eden seçmende de bir esneklik görüyoruz, bu seçimde.”

‘KONGRE KARARI ALINABİLİR, PROBLEMLİ ALAN YENİ PARTİ İHTİMALİ’

Aktaş, AK Parti’nin bu değişime ayak uydurulabilen, şartlara göre kendini yenileyebilen bir siyasi yapı olduğunu ifade ederken, önmüzdeki sürece ilişkin de şu değerlendirmede bulundu:

“Ülkede şöyle bir algı vardı, muhaleffette bir değişim olmadığından dolayı AK Parti bu değişimi kendisi elinde tutuyordu. Şimdi şartlara bakıp durumunu gözden geçirecek. Bu bir kabine değişikliği olabilir, kongre kararı alınabilir. Burada tek bir problemli alan var; dışarıda parti kurulma ihtimali AK Parti’nin reformcu kimliğini zedeleyen bir şey çünkü siz bir yeniliğe kalktığınız zaman değiştireceğiz bazı insanların karşı tarafta yani yeni kurulacak partide yol alma ihtimali olabilir. Yani şu anda AK Parti’nin değişimcilik ve reformculuğunun önünde tek engel dışarıda kurulma ihtimali olan bir parti görünüyor.”