Oval Ofis'teki S-400 zirvesinin perde arkası: Trump Türkiye'ye yaptırım için oyaladı, Cumhuriyetçiler bile anlamadı

Rusya’dan Türkiye'ye S-400 sevkiyatının başlaması üzerine ABD’li yetkililer tarafından yapılan toplantıda, Dışişleri Bakanı Pompeo ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton’ın yaptırım konusunda bastırdığı ancak Başkan Donald Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile olan ilişkisini bir şekilde koruyabilmek adına ağırdan aldığı öne sürüldü.

CNN muhabirleri Kevin Liptak ile Nicole Gaouette'nin ABD’nin zirvesinde gerçekleşen toplantının perde arkasına dair haberi, Ulusal Güvenlik Konseyi ve Dışişleri Bakanlığı’nda çalışan konuya yakın kaynaklara dayandırıldı.

Rusya’dan S-400 sistemlerini taşıyan ilk uçağın Türkiye’ye inmesi üzerine ABD Başkanı Donlad Trump, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Ankara için uygulanacak seçenekleri değerlendirmek üzere Oval Ofis’te bir araya geldi.

Bolton ve Pompeo’nun Türkiye'ye yaptırım uygulanması için baskı yaptığı ancak Trump’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilişkisini korumak istediği için ayak sürüdüğü öne sürüldü.

ZİRVENİN ARDINDAN AÇIKLAMA İPTAL EDİLDİ

Dahası, Kongre’de her iki partinin mensupları da Türkiye’ye bir cevap verilmesi konusunda ortak tutum belirledi. Bunun üzerine Cumhuriyetçi üyeler Trump'ı arayarak Türkiye’ye yaptırım uygulanması konusunda ikna etmeye çalıştı. 

CNN, bu toplantıdan sonra yapılması planlanan basın toplantısının iptal edildiğini hatırlattı.

Bir Senato yetkilisi, bunun ‘Trump’ın her şeye sil baştan başlamak istediğine ve yaptırım uygulamak istemediğine işaret’ olarak yorumladı. Yetkili, “Bu hepimiz için kocaman bir sorun” dedi.

‘ERDOĞAN İLE TALİHSİZ BİR YAKINLIĞI VAR’

CNN, Türkiye’nin S-400’leri alması halinde yaptırımlara maruz kalacağına dair aylar boyunca verilen gözdağının bizzat Başkan tarafından ertelendiğine dikkat çekti.

Bir düşünce kuruluşu olan Demokrasileri Savunma Vakfı’ndan (Foundation for Defense of Democracies) John Hannah, “Bu gecikmenin açık nedeni Başkan. Yaptırımlar konusunda tetiği çekmek ve Türkiye’nin F-35 savaş uçakları alımını baltalamak istemedi. Her şeyden önce Erdoğan ile talihsiz bir yakınlığı var” dedi.

Hannah, Japonya'daki G20 Liderler Zirvesi’nde Trump’ın “Erdoğan’ın S-400 geriliminde suçu olmadığını” söyleyerek faturayı selefi Barack Obama’ya kesmesini hatırlattı.

Trump, “Türkiye, Obama yönetimi sırasında bizim Patriot füzelerimizi almak istedi ama satmadılar. Müttefikimiz olmasına rağmen, büyük ordusu olmasına rağmen hiç adil değildi, Patriot almak istedi ama Obama 'hayır' dedi. Sürekli 'hayır' dediler. Ve savunması için ihtiyacı vardı. Sonra Rusya’ya gittiler, S-400 aldılar” demişti.

TOWNSEND: ERDOĞAN MANİPÜLE EDİYOR OLABİLİR

Türkiye ile Patriot pazarlığı yapan eski NATO ve Avrupa'dan Sorumlu ABD Savunma Bakan Yardımcısı James Townsend, Trump’ı ‘bihaber’ olarak niteledi.

“(Trump’ın) Çalışanları ya hiçbir şey bilmiyor ya da ona anlatmaya korkuyorlar” diyen Townsend, üçüncü ihtimali ise ‘Erdoğan tarafından manipüle ediliyor olabileceği’ şeklinde ifade etti.

CUMHURİYETÇİLER BİLE ‘ANLAMAKTA ZORLANIYOR’

Öte yandan CNN, Cumhuriyetçilerin bile Beyaz Saray’ın konuyla ilgili ne düşündüğünü anlamakta zorlandığını vurguladı.

Kongre üyeleri bir eylem görmek için bekliyor ancak bu geciktikçe endişe ediyor.

Bir senatör, “Neler olup bittiğini anlamaya çalışıyoruz. Eğer yasayı çiğnerlerse kıyameti koparırız. Yasa, yasadır” ifadelerini kullandı.

Cumhuriyetçi bir yetkili Donald Trump’ın bir ‘esneklik patı’ bulabileceğini ancak bunun aylar sürebileceğini ve bu esnada S-400 sevkiyatı tamamlanacağını söyledi.

‘GÖNÜLSÜZ’ F-35 YAPTIRIMI

S-400 konusundaki suskunluğunu dört gün kadar sonra bozan Donald Trump, yaptığı ilk açıklamada Türkiye ile iyi ilişkileri olduğunu vurgulamıştı.

Trump, “Türkiye 100'den fazla savaş uçağı (F-35)  sipariş etti, ancak Rusya'dan S-400 aldığı için daha fazla satın alamayacak" demişti.

Trump, bu kararı ‘gönülsüz’ aldığını vurgulamıştı.

Ancak James Townsend, Trump istemese bile F-35’lerin üreticisi olan Lockheed’in ‘teknolojisini riske atmamak’ adına büyük ihtimalle Türkiye’ye satış yapmayı reddedeceğini söyledi.