Svetlana Savitskaya, 35 sene önce bugün uzayda yürüyen ilk kadın oldu

Uzay yolculuğu yapan ikinci kadın olan Svetlana Savitskaya, 25 Temmuz 1984 tarihinde katıldığı Salyut-7 uçuşu esnasında uzayda 3 saat 35 dakika yürüyerek, uzayda yürüyüşü yapan ilk kadın kozmonot oldu.

Svetlana Savitskaya, 8 Ağustos 1948 tarihinde dünyaya geldi. Havacılık Enstitüsü’nden mezun olmasının ardından uçuş eğitmeni olarak çalışan Savitskaya, 1970 yılında uçuş sporları alanında 18 dünya rekoru kırdı. Bu süreçte 20 farklı uçakla çalışan pilot, gökyüzünde 1500 saatten fazla vakit geçirdi.

19 Ağustos 1982 tarihinde Aleksandır Serebrov ve Leonid Popov ile birlikte Soyuz T-7 uzay aracıyla Salyut 7 uzay istasyonuna uçan Savitskaya, Valentina Tereşkova’dan sonra uzay yolculuğu yapan ikinci kadın oldu.

#OnThisDay 35 years ago Svetlana Savitskaya became the first woman ever to perform a spacewalk (and also first woman to fly to space twice). Back in 1970, she won World Aerobatic Championship in Hullavington, UK and signed the cover below. #ThursdayMotivation pic.twitter.com/X9NOY3GYi4

— Русское наследие (@RusHeritageUK) July 25, 2019

Savitskaya o günleri “Her daim uzay yolculuğu yapmayı hayal etmiştim. Evet, aslında ben de uçuş sporlarıyla ilgileniyordum. Ancak yine de bu hayalimi kimseyle paylaşmadım. Kozmonot olmanın kadınların işi olmadığı düşünülen zamanlardı. Uzay yolculuğu yapan ilk kadın bizim vatandaşımızdı. Belli ki bu herkes için yeterliydi, daha fazlasına gerek yoktu” sözleriyle hatırlıyor.

İkinci uzay uçuşuna ise bundan 2 yıl sonra Soyuz T-12 uzay aracıyla katılan Savitskaya, uzay aracından çıktı ve Vladimir Janibekov ile birlikte açık uzayda metalleri kesmeye ve kaynak yapmaya yarayan bir aleti denedi. Böylece uzay aracı dışında 3 saat 35 dakika kalan Savitskaya, uzay yürüyüşü yapan ilk kadın oldu. Bu başarısının üzerine Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını alan ilk kozmonot olarak, Lenin Nişanı’yla da ödüllendirildi. Aynı zamanda kendisinin adını taşıyan ‘4118 Sveta’ isimli bir asteroid de bulunmaktadır. 

Uzayda yürümesi ile ilgili konuşan Savitskaya, “İkinci uçuşumun en kilit noktası buydu. Nitekim uzay alanında ülkemizin önde bir konumda olmasını sağlanması, açık uzayda bulunan ilk kadının Sovyet bir kadın olması söz konusuydu. Bu daha gergin bir işti ve daha tehlikeliydi. Çok daha eğitimli, çok daha tedbirli, çok daha dakik ve çok daha dikkatli olmam, kendimi çok iyi kontrol etmem gerekiyordu. Ancak korku ve kaygıya yer yoktu.”

Savitskaya’nın uzaydaki kendinden emin başarısı, uzay bilimleri ve kozmonotluğun erkek işi olmadığını da tüm dünyaya göstermiş oldu. Savitskaya’nın ardından pek çok kadın kozmonot daha uzay yolculuğu yaptı.

Savitskaya’nın ilk uçuşundan sonra Dünya Kadınlar Günü nedeniyle sadece kadın kozmonotlardan oluşan bir Soyuz ekibin Salyut-7 istasyonuna gitmesi planlanmıştı. Ancak Savitskaya’nın komuta etmesi planlanan uçuş, bazı sorunlardan dolayı 1985 yılında iptal edilmişti.

Ünlü kozmonot bugün, Rusya parlamentosunun alt kanadına bağlı Savunma Komitesi'nin üyesi ve Sovyetler Birliği Kahramanları Derneği Başkan Yardımcısı olarak aktif olarak siyasetle uğraşıyor.