Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 27 Ağustos’ta Rusya Federasyonu’na günübirlik bir çalışma ziyaretinde bulunacak. Erdoğan, ziyaret kapsamında Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya gelecek, iki lider heyetlerarası görüşmelere başkanlık edecekler. Türkiye Cumhurbaşkanlığı, görüşmelerde başta Suriye başta olmak üzere, bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunulacağını açıkladı. Görüşme öncesi Moskova’dan da art arda açıklamalar geldi. Kremlin basın dairesi, iki liderin Jukovskiy Havalimanı’nda düzenlenen MAKS-2019 Fuarı kapsamında askeri-teknik işbirliğini ve bölgesel konuları görüşeceklerini bildirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov görüşmelerde Suriye’deki gelişmelerin ana odak noktalarından biri olacağını belirterek, “Putin, Türkiye’nin İdlib konusundaki endişelerini anladığını çok defa söyledi ancak terörist unsurların faaliyetlerinden endişe duymaya da devam ediyor" dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'dan da “Suriye hükümeti İdlib'deki saldırısının, Türkiye ile herhangi bir anlaşmayı ihlal etmiyor” vurgusu geldi.
Söz konusu açıklamalar ve İdlib’deki son gelişmeler ışığında, görüşmeden beklentileri, Yörünge Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ceyhun Bozkurt, Sputnik’e değerlendirdi.
‘ABD UZUN SÜREDİR ASTANA İLE DERİNLEŞEN TÜRK-RUS İLİŞKİLERİNİ SABOTE ETMEYE UĞRAŞIYOR’
ABD’nin uzun süredir, Astana süreciyle derinlik kazanan Türk-Rus ilişkilerini sabote etmek için “yoğun mesai” harcadığına işaret eden Bozkurt “İdlib meselesi özelde Türkiye-Rusya, genelde de İran’ın katılımıyla Astana sürecine yönelik etkileri büyük. Hatırlayın, Astana süreci başladığında ve Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ilişkilerin derinleşmeye başlamasıyla ABD’nin en yoğun mesai harcadığı konuların başında bu ilişkileri sabote etmek geliyordu. Bir taraftan kendi politikalarından taviz vermiyor, yani terör örgütüne destek vermeye devam ediyor, öbür yandan da sözünü ettiğimiz süreci bozmaya çalışıyor. Çünkü Türkiye’nin ağırlığını Rusya ve İran’la iletişime, işbirliğine vermesi durumunda kendi politikalarını gerçekleştiremeyeceğini analiz ediyor. Bunda haklı da. Yani ABD kendi ulusal çıkarlarına göre politika uyguluyor. Yine Rusya’nın politikalarını da bu çerçevede değerlendirmek mümkün” dedi.
‘SURİYE’NİN GELECEĞİNİ ETKİLEYECEK İKİ ÖNEMLİ BÖLGE KALDI; İDLİB VE FIRAT’IN DOĞUSU’
Süreçte gelinen noktada Türkiye’nin atacağı hamlelerin önemine değinen Bozkurt “Burada Türkiye’nin pozisyonu önemli. Yıllardır uygulanan NATO eksenli bazı politikalar Türkiye’ye çok zarar verdi. Şimdi Ankara, NATO’dan çıkmadan bir denge politikası izlemeye çalışıyor. Hem Moskova hem Washington ilişkilerinde bir denge oturtmaya çalışıyor. Ancak bu kolay olmuyor, olmayacak da…”diye konuştu.
Bozkurt “Gelelim İdlib eksenli bir kırılma olur mu sorusuna… İdlib meselesinin bu duruma geleceğini tahmin ediyorduk. Yani Soçi mutabakatı deklare edildiğinde hiç kimsenin ‘Tamam bu iş çözüldü, İdlib’te radikal unsurlar temizlenir, orada halk rahat eder’ dediğini zannetmiyorum. Meselenin buraya gelmesi kaçınılmazdı. Çünkü henüz Suriye’de bir çözüm yok. Zaten bu ülkede çözümün önünde iki tane bariyer kaldı. Birincisi İdlib, ikincisi de Münbiç’i de eklersek ABD destekli PYD/YPG terör örgütünün işgal ettiği Fırat’ın doğusu. Buralar Suriye’nin geleceğini de, masayı da etkileyecek bölgeler. Bugün yaşadığımız budur” diye devam etti.
‘PUTİN-ERDOĞAN ZİRVESİ’NDE ABD İLE VARILAN MUTABAKAT VE İDLİB ANA GÜNDEM MADDESİ OLACAK’
Suriye’de sahadaki gelişmelerin, Astana müzakerelerine doğrudan etki edeceğini savunan Bozkurt “Sahada yapılan her hamle masayı etkileyecektir. Mayıs ayından itibaren bu bölgede yaşanan hareketlilik, masayı etkilemeye yöneliktir. Örneğin başta Ağustos ayı olarak belirtilen Astana liderler zirvesi önümüzdeki ay toplanacak. Masadaki en önemli gündem maddesi büyük ihtimalle İdlib olacak. Fırat’ın doğusu da konuşulacak. Rusya masada elini güçlü tutmak istiyor. Bu nedenle Şam yönetiminin bu bölgedeki hamlelerinin arkasında duruyor. Hatta Haziran ayı sonunda, Türkiye ile S-400 üzerinden bir işbirliği rüzgarı esiyordu. Zaten kısa bir süre sonra da S-400’lerin ilk partisi Türkiye’ye gönderildi. Aynı dönemde İdlib’te Türk gözlem noktasına saldırı oldu ve şehit verdik. Yani ilişkiler iyiyken bile bu bölgede karşılıklı hamleler vardı. Ankara’nın Fırat’ın doğusu ile ilgili ABD ile Müşterek Harekat Merkezi kurması, işbirliğine gitmesi de etkili olmuştur. Bu işbirliğinin ABD’nin oradaki varlığını meşrulaştırdığı endişesi var. Rusya İdlib üzerinden bu işbirliğine de bir mesaj vermiş olabilir. Özetle Recep Tayyip Erdoğan ve Vladimir Putin arasındaki görüşmenin merkezinde İdlib ve ABD ile varılan mutabakat olacaktır. Bu görüşmeden çıkacak sonuç da, Astana Liderler Zirvesi’ni etkileyecektir” diye ekledi.
