Moskova ile Ankara arasında bu alanda devam eden müzakereler artık pratik ve somut bir aşamaya geçmiş durumda. Buna karşılık Washington ise F-35 programı ile ilgili Türkiye karşıtı tutumundan vazgeçmemektedir.Bu koşullarda Türkiye’nin havacılık alanında Rusya ve Amerika ile ilişkileri bundan sonra nasıl gelişecektir?
Konuyla ilgili olarak Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu üyesi, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Hava Harp Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, şunları söyledi.
Türkiye şu anda çok ciddi bir karar verme aşamasında. Buna sebep olan faktörlerden bir tanesi, ABD’nin, Türkiye’nin parasını ödediği halde uçaklarını teslim etmemesi. Bu, Türk kamuoyunu rencide etmektedir. Bütün bu olaylar S-400 füzelerinin alımına bağlanıyor. Halbuki bu, uluslararası hukuka aykırı. Çünkü bir tanesi savunma füzesi, öteki ise savaş uçağı. Kaldı ki Türkiye, hukuken F-35 uçaklarının üreticilerinden biri.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova’daki münasebetleri sırasında iki önemli konu üzerinde durdu. Bunlardan bir tanesi Su-35’in alımı, ötekisi Su-57 beşinci nesil uçağı ile ilgili ortak üretim projeleri. Bunlar, Türkiye tarafından Hava Kuvvetleri, Dışişler ve ilgili makamların uzmanlarınca inceleniyor.
Türkiye aynı zamanda F-35’le ilgili haklarını korumak durumunda. Türkiye bu uçakları almakta kararlı. Parasını vermiş çünkü. Türkiye bu konuyu Amerika ile görüşmeye devam edecek. Eğer ABD, uçakları vermeme konusunda ısrar ederse Türkiye kesin karar alacaktır. Su-35 uçağının hazır alımı ve Su-57’nin ortak yapımı karara bağlanacaktır.
Dün İstanbul’da çok büyük bir havacılık festivali başladı. Festivalde Türk havacılık uzmanları Su-35 uçağının manevra kabiliyetini çok beğendi. Ayrıca Türkiye tarafından Be-200 amfibi yangın söndürme uçağı da satın alınabilir. Çünkü Türkiye özellikle son PKK’nın çıkardığı yangınlarda büyük bir zarar gördü. Tarım Bakanı bu uçağı bizzat gidip test etti.
Bu bakımdan Türkiye ile Rusya arasında gerek muharip uçaklar konusunda, gerekse yangın söndürme uçağı ve ilk yardım helikopterleri konusunda ve ayrıca ortak yapım konusunda ciddi bir görüş birliğinin mevcut olduğunu görüyoruz. Bir havacılık uzmanı olarak, altı gün sürecek olan İstanbul havacılık festivalinde Rusya’nın hem savaş hem de sivil uçaklarına hem Türk kamuoyu hem Türk uzmanları tarafından büyük ilgi gösterildiğini söyleyebilirim.
Tabi burada ABD’ye verilen son mesaj da var. Cuma günü İstanbul festivalini Cumhurbaşkanı da ziyaret edecektir. Eğer ABD, F-35 uçaklarını Türkiye’ye teslim etmezse bundan böyle Türkiye Amerika’dan uçak almayacaktır. Nitekim aynı şekilde Birinci Dünya Savaşı’nda İngiltere, Türkiye’nin Sultan Reşat ve Sultan Osman savaş gemilerine el koyunca Türkiye, İngiltere’den bir daha ne bir gemi, ne bir uçak, ne bir savaş aleti almıştır. İstanbul Havacılık Festivalinin ben bu bakımdan Amerika’da çok tartışılacağını düşünüyorum. Ama her halükarda Türkiye-Rusya arasındaki ekonomik, havacılık ve uzay işbirliğinin artık yeni bir basamağa geçmiş olduğunu söyleyebiliriz.
