CIA destekli Afgan güçlerinin gece baskınları hayatı kabusa çeviriyor: Hükümet 'savaş suçları'nı inceleyecek

Afganistan'da, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) desteklediği Afgan istihbaratına bağlı özel kuvvetlerin düzenlediği gece baskınları, sivillerin hayatını kabusa çeviriyor.

Meydan Vardak eyaletine bağlı bir köyde yaşayan Masehur Rahman, sevdiklerini bu saldırılarda kaybeden binlerce Afgan'dan sadece biri. Rahman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çalışmak için gittiği komşu ülke İran'dan temmuz ayının ilk günlerinde döndüğünü, 8 Temmuz gecesinde Taliban'a yönelik hava saldırısında tüm ailesini kaybettiğini anlattı.

"Tüm hayatımı, ailemi, eşimi, kız ve erkek çocuklarımı, yeğenlerimi hava saldırısında kaybettim." diyen Rahman, köylülerin o gece saldırısını halen akıllarından çıkaramadıklarını söyledi. Adalet arayışını sürdüreceğini vurgulayan Rahman, saldırıda ölenlerin hepsinin 18 yaşından küçük olduğunu dile getirdi.

Bir sonraki ay Paktia eyaletinin Zurma bölgesinde düzenlenen benzer bir saldırıda da 11 sivil hayatını kaybetti.

İstihbarat Başkanı istifa etmişti

Nanganhar eyaletinde de 5 Eylül'de düzenlenen bir saldırıda aynı aileden 4 erkek kardeş yaşamını yitirdi.  Sivillerin öldüğü söz konusu saldırıların ardından, Afganistan İstihbarat Başkanı Mohammad Masoum Stanekzai eylül ayında, Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin başkanlığındaki acil güvenlik toplantısının ardından istifa etti.

Afgan hükümeti, aldığı kararla, gece baskınları sırasında sivillerin ölümünün soruşturulması talimatını verdi. Hükümete bağlı güvenlik güçlerinin karadan ve havadan düzenlediği operasyonlarda, çok sayıda sivilin yaşamını yitirmesi ülke çapında tepkilere neden oldu.

Tepkilerin merkezinde, bölgesel özel timler ile CIA tarafından seçilerek eğitilen, donatılan ve denetlenen Khost Koruma Kuvvetleri bulunuyor. Bu güvenlik birimlerinin Taliban'a yönelik operasyonları sırasında genelde ABD özel güçleri de yanlarında bulunuyor.

Trump stratejisi ürünü operasyonlar

Emekli komutan ve güvenlik analisti Mohammad Arif, artan gece baskınlarını AA muhabirine değerlendirdi. ABD Başkanı Donald Trump'ın 2017'de Güney Asya stratejisini açıklamasının hemen ardından şiddetin arttığını belirtenArif, "Bu strateji ABD ve Afgan güçlerinin Taliban'ı müzakere masasına oturmaya zorlamak için hava operasyonları düzenlemesine dayanıyordu." dedi.

3 ayda 150'si çocuk 581 kişi öldü

Kunduz, Paktika, Meydan Vardak, Gazni, Kunar ve Nangarhar eyaletlerinde saldırılardan etkilenen binlerce Afgan, çok sayıda protesto gösterisi düzenledi. Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu'nun verilerine göre, bu yılın ilk 3 ayında ülkedeki saldırılarda 150'si çocuk 581 sivil ölürken, 432'si çocuk bin 192 sivil yaralandı. Bu ölümlerin, 228'inden hükümet yanlısı güçler sorumlu tutuldu.

Cumhurbaşkanı Gani dahil, üst düzey Afgan yetkilileri gece saldırılarındaki sivil kayıplarını kabul ettikleri halde, bu baskınların Taliban'a karşı kendilerine avantaj sağladığını belirtse de uluslararası sivil toplum tarafından gündeme getirilen "gece baskınları sırasında savaş suçları işlendiği" iddialarını araştıracağını taahhüt etti.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, 'savaş suçu' vurgusu yaptı

İnsan Hakları İzleme Örgütü, geçen hafta açıkladığı "Bunun Gibi Birçoğunu Yaptılar: CIA'in Desteklediği Afgan Özel Kuvvetlerinin İstismarcı Gece Baskınları" başlıklı 53 sayfalık raporda CIA'in desteklediği Afgan güçlerinin, "hesap verme zorunluluğu olmadan yargısız infaz yaptığı, cebri kaybolmalar ve sağlık tesislerine saldırılar dahil diğer vahim ihlallerde" bulunduğu, bu eylemlerin 'savaş suçlarına' vardığını belirtmişti.

Örgüt, Afgan hükümetine tüm yönetim yanlısı silahlı grupları ve istihbarata bağlı özel kuvvetlerini derhal yasaklaması, iddiaları etraflıca soruşturması, sağlık tesislerine yönelik saldırıları sonlandırması ve sivil kurbanlara tazminat vermesi çağrısında bulunmuştu.