Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un "NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti" çıkışının en çok yankı yarattığı ülkelerden Polonya'dan bu kez "Rus ayısının sıcak nefesini ensesinde hisseden o değil" tepkisi geldi.
Macron’un 'ABD'nin artık liderlik etmemesi nedeniyle NATO’nun beyin ölümüne tanıklık ettiklerine' dair değerlendirmesini 'tehlikeli' diye niteleyen Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, "Mesele özgürlük ve barışı korumaya geldiğinde dünyadaki en önemli ittifak NATO'dur" dedi.
Macron'un NATO'nun işleyebilirliğiyle ilgili şüpheleri yüzünden terk etmekle asıl ilgilenenin Fransa olup olmadığına dair diğer müttefiklerde merak uyanacağını dile getiren Morawiecki, Fransa'nın yükümlülüklerini yerine getireceğine hala güvenebilmeyi umduğunu söyledi.
Poland’s prime minister brands Macron ‘irresponsible’ on Nato https://t.co/Eig6p3ql3J
— Financial Times (@FT) November 10, 2019
ABD'nin Avrupa'ya 'kalıcı' desteğini överek "ABD'nin yardımı olmasaydı Avrupa kendini Nazi Almanya'sının işgalinden kurtaramazdı" iddiasında bulunan sağcı-muhafazakar siyasetçi, NATO'yu 'Polonya'nın en temel güvenlik kaynağı' olarak betimledi.
Fransa Cumhurbaşkanı'nın Rusya ile yakınlaşma önerisini de reddederek "Barışçı ve demokratik bir Rusya ile işbirliğinden son derece yana oluruz, ama Rusya barışçı değil ve dört koldan oldukça saldırgan" iddiasını öne sürerek şu yorumda bulundu:
"Cumhurbaşkanı Macron'un konumu farklı, zira kendisi Rus ayısının sıcak nefesini ensesinde hissetmiyor. Bence AB dayanışması tüm AB liderleri için o kadar önemli olmalı ki, Rusya karşısında diğer AB ortaklarının çekinceleri görmezden gelinmemeli."
'Karar alma süreçlerinde hiçbir koordinasyon yok'
Macron, bu ay The Economist dergisine verdiği röportajda, Türkiye'yi de ilgilendiren açıklamalarda bulunmuştu. "Şu anda yaşadığımız NATO'nun beyin ölümüdür" diyerek ABD'nin NATO'ya danışmadan Suriye'den askerlerini çekmesine tepkisini dile getiren Fransa Cumhurbaşkanı, şu eleştirileri sıralamıştı:
"ABD ile NATO müttefikleri arasında stratejik karar alma süreçlerinde hiçbir şekilde koordinasyon yok. Hiç. Aynı zamanda bir diğer NATO üyesi Türkiye'nin, çıkarlarımızın söz konusu olduğu bir bölgede, koordinasyonsuz saldırgan eylemleri var."
NATO Antlaşması'nın bir üyeye yapılan saldırıyı tüm üyelere yapılmış sayan ve kolektif savunma öngören 5'inci maddesine inancının sürüp sürmediği sorusuna "Bilmiyorum" yanıtını verem Macron, "Ama 5'inci madde yarın ne ifade edecek? Eğer Beşar Esad rejimi Türkiye'ye misilleme yapmaya kalkarsa buna dahil olacak mıyız? Bu kritik bir soru" uyarısında bulunmuştu.
“Some countries, including Poland and the Baltic states, would be alarmed at the idea of parting with US and pursuing detente with Russia. Others, including Germany, Italy and Spain, are too embroiled in domestic woes to entertain a grand global vision”. https://t.co/mt4D4HG8Yo
— Lluís Bassets (@lbassets) November 8, 2019
ABD'nin Ortadoğu'ya ilgisini kaybederek Asya'ya yöneldiğini söyleyerek "Trump'ın ABD'nin Suriye'deki Kürt müttefiklerini terk etmesi bunu güçlendirmekle kalmadı, aynı zamanda NATO'yu zayıflattı" savını ortaya süren Fransa Cumhurbaşkanı, "Türkiye uzun vadede NATO'da olmayacak mı" sorusunu da şöyle yanıtlamıştı:
"Bunu söyleyemem. Türkiye'yi NATO'dan dışlamak çıkarımıza değil, ama belki de NATO'yu yeniden gözden geçirmeliyiz... Stratejik ve siyasi olarak bir sorunumuz olduğunu kabullenmemiz lazım... Avrupa ülkeleri artık ABD'ye güvenemeyeceğinden askeri özerkliğini kazanmalı."
Almanya'dan Macron'a uyarı
Aynı zamanda Rusya ile stratejik diyaloğun yeniden başlatılmasını savunan Macron, "Avrupa'da barışı inşa etmek, Avrupa'nın stratejik özerkliğini yeniden inşa etmek istiyorsak, Moskova ile konumumuzu yeniden gözden geçirmeliyiz" demişti.
Bu açıklamalara en çok tepkiyi Almanya gösterdi. Şansölye Angela Merkel'in "Fransa Cumhurbaşkanı görüşlerini dile getirmek için oldukça sert kelimeler kullanmış. Buna gerek yok. Transatlantik ortaklık bizim için vazgeçilmez" vurgusu sonrası, Dışişleri Bakanı Heiko Maas 'ittifaka zarar vermekle hata edileceğini, ABD'siz ne Almanya ne de Avrupa'nın kendilerini etkin koruyabileceğini' savundu.
