Web’in mucidi şimdi de interneti kurtarmak için harekete geçti: Dijital distopyayı önlemek için küresel plan

‘Web’in mucidi olarak anılan Tim Berners-Lee, tüm dünyayı ‘dijital bir distopyaya’ sürükleyecek tehditler olarak tanımladığı siyasi manipülasyon, sahte haber, mahremiyet ihlali ve diğer kötücül güçlere karşı interneti korumak amacıyla küresel bir hareket başlattı.

‘Web Sözleşmesi’ adı verilen hareket “Sahip olduğumuz interneti hepimiz inşa ettik. Geleceğini garanti altına almak da hepimize düşer” ana fikri etrafında şekilleniyor.

Hareket; hükümetleri, şirketleri ve bireyleri, interneti suiistimalden korumaya ve insanlığa faydasını garanti altında almaya teşvik etmeyi amaçlıyor.

İngiliz Guardian gazetesine bir açıklama yapan Web'in mucidi Tim Berners-Lee, “Bence, insanların internette kötü şeyler olduğuna dair korkuları haklı olarak gittikçe büyüyor. Eğer web’i olduğu gibi bırakırsak pek çok sey ters gidecek. Eğer işleri tersine çevirmezsek dijital bir distopyayla sonuçlanabilir. İhtiyacımız olan web için 10 yıllık bir plan değil, web’i şu anda dönüştürmeye ihtiyacımız var” dedi.

9 temel prensip

Bir yılı aşkın süredir 80 kurum tarafından üzerinde çalışılan sözleşme; hükümetler, şirketler ve bireyler için üçer tane olmak üzere toplam dokuz temel prensip belirliyor.    

Örneğin hükümetlere, ‘herkesin internete bağlanabilmesini garanti altına al’, ‘interneti her zaman ulaşılabilir kıl’, ‘insanların çevrimiçi mahremiyetine ve veri haklarına saygı duy, onları koru’ çağrısında bulunuyor.

Şirketlere ise şu prensipler öneriliyor; ‘internetin herkes için ulaşılabilir ve bütçeye uygun olmasını sağla’, ‘çevrimiçi güveni inşa etmek adına insanların kişisel verilerine ve mahremiyetlerine saygı göster, onları koru’, ‘insanlık adına en iyiyi destekleyecek ve en kötüye meydan okuyacak teknolojileri geliştir’.

Bireyler içinse, ‘yaratıcı ve katkı sağlayıcı ol’, ‘insan onuruna ve sivil söylemlere saygı gösterecek güçlü topluluklar inşa et’ ve ‘web için mücadele et’ çağrısı yapılıyor.

'Sadece bireyler bu motivasyonu sağlayabilir'

İnterneti kötüye kullanmak isteyen güçlerin her zaman çok güçlü olduğunu belirten Tim Berners-Lee, “İster bir hükümet ister şirket olun, web’i kontrol etmek her zaman büyük kâr elde etmenin ya da iktidarda kalmayı garanti altına almanın bir yolu. Bireylerse bunun en önemli parçası. Çünkü sadece insanlar diğer iki unsuru sorumlu olmaları için motive edebilir” ifadelerini kullandı.

Microsoft, Google ve Facebook gibi şirketlerin yanı sıra dijital hakları savunmak amacıyla kurulan sivil toplum örgütü Electronic Frontier Foundation (EFF) dahil 150’den fazla kurum sözleşmeye desteğini açıkladı.

Verilen sözlerin yüzeysel kalmasını istemeyen inisiyatif, sözleşmeyi destekleyenlerin bu temel prensipleri nasıl uyguladığını göstermesini, çözümler üzerinde çalışmasını istiyor. Bunu karşılayamayanların listeden çıkarılacağı belirtiliyor.

Ancak basına yansıyan bazı bilgiler, liste dışı kalmanın çok fazla zaman almayabileceğini de ortaya koyuyor. Örneğin çağrıya destek veren Google’ın ABD'de 21 eyalette 50 milyondan fazla kişinin tıbbi kayıtlarını herhangi bir rıza almadan topladığı ortaya çıkmıştı.