Mavi Nil üzerine inşa edilen Hedasi Barajı anlaşmazlığı: Mısır ve Sudan'ı susuzluktan koruma kampanyası başlatıldı

Mısırlı ve Sudanlı uzmanlar, Etiyopya'nın Mavi Nil üzerine inşa ettiği Hedasi Barajı'na karşı 'Mısır ve Sudan'ı susuzluktan koruma kampanyası' başlattı.

Addis Ababa'nın 'elektrik üretmek amacıyla inşa edildiği için Mısır ve Sudan'ın Nil Nehri üzerindeki payına zarar vermeyeceğini' iddia ettiği Hedasi Barajı, Mısır ve Sudan'ın endişelerini artırıyor. Aralarında Mısırlı muhaliflerin de olduğu uzmanlar, başlattıkları kampanya kapsamında Zoom programı üzerinden bir araya geldi.

"Mısır ve Sudan halkının çığlığı... susuzluğa hayır, arazilerin sular altında kalmasına ve yıkıma hayır" temasıyla düzenlenen ilk toplantıya katılanlardan uluslararası su hukukunda uzman Sudanlı akademisyen Ahmed Müfti, Etiyopya'nın, Mısır ve Sudan'daki kötü siyasi koşulları kullanarak 2008'den 2011'e kadar Hedasi Barajı üzerinde çalıştığını söyledi.

Etiyopya'nın, 2011'den 3 ülke arasında İlkeler Anlaşması'nın imzalandığı 2015 yılına kadarki tüm faaliyetlerinin yasa dışı olduğunu vurgulayan Müfti, Addis Ababa yönetiminin anlaşmalara bağlı kalmamasının, Mısır ve Sudan'ı ABD ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) müracaat etmeye sevk ettiğini kaydetti.

Mısırlı gazeteci Mustafa Aşur ise Hedasi Barajı ve Nil Nehri'nin, ulusal güvenlik meselesi olduğunu ve Mısır'ın bu konuda yasal hakkı bulunduğunu dile getirdi. Aşur, 25 Ocak 2011 devrimi ile askeri darbeyle görevinden alınan eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin, Hedasi Barajı görüşmelerinde kapsamlı bir anlaşmaya varılmamasında payları olduğu yönündeki iddiaların gerçekçi olmadığını ifade etti.

Mısırlı akademisyen Isam Abduşşafi de Mısır yönetiminin, BMGK'nın müdahalesini talep etmesinin ardından 2 stratejik hata yaptığını belirtti. Abduşşafi, Mısır'ın hatalardan ilkini, BMGK'nın oturumu öncesinde Afrika Birliği toplantılarına katılarak, ikincisini ise genellikle bağlayıcılığı olmayan tavsiye niteliğinde kararlar alınmasına neden olan BM Anlaşması 6. bölümü referans alarak yaptığını anlattı.

Etiyopya, 2011'de başlayan Arap Baharı nedeniyle Mısır’da oluşan yönetim boşluğundan faydalanarak yapımına başladığı ve Afrika'nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı ile enerji açığını kapatmayı amaçlıyor. Addis Ababa hükümeti, barajı 3 yıl içinde doldurmak isterken, Mısır en az 7 yılda barajın doldurulması konusunda baskı yapıyor.

Mısır, tek su kaynağının azalacağından endişe ediyor ancak Etiyopya, Mısır'ın çıkarlarının olumsuz etkilenmeyeceğini dile getiriyor. İngiliz sömürgesi döneminde yapılmış olan uluslararası anlaşmalarda, Mısır’ın Nil Nehri’ndeki yıllık su hissesi 55 milyar metreküp, Sudan’ın ise 18,5 milyar metreküp olarak belirlenmişti.