Latin Amerika'nın Andlar ülkesi Peru'da İnka uygarlığının yerleşim merkezlerinden biri olan Tambo Viejo'da yapılan kazılarda doğal olarak mumyalaşmış dört lama bulunması, kurban etme törenlerine dair yeni bilgilere kapı açtı.
That the Inca sacrificed people to appease their gods is well known, but a discovery in Peru sheds new light on a far more common sacrificial practice: the ritual offering of highly prized and ornately decorated llamas.
— Guillermo Gomez (@jguillermogomez) October 22, 2020
https://t.co/BRf1z8SUQf
İnek, koyun, keçi, domuz, tavuk gibi hayvanlara erişimi olmayan İnkaların tek evcil hayvanları And dağlarına özgü lama, alpaka ve kobay faresi (İng. 'guinea pig' veya 'cavy') idi.
İnkalar tarafından Tambo Viejo'da takılarla süslenip diri diri gömülen lamalarla kobay farelerin, 500 yıldan uzun zaman önce kurban edildiği sonucuna varıldı.
Archaeologists knew that the Inca sacrificed llamas—often 100 at a time during ritual celebrations—but previously only their bones had been unearthed. The mummified llamas are adorned with necklaces and long, colourful tassels hanging from their ears https://t.co/MbhFCaA4Wp
— The Art Newspaper (@TheArtNewspaper) October 22, 2020
Arkeologlar, İnkaların etinden sütünden kürkünden ve yük taşımasından faydalandıkları için çok değer verdikleri lamaları kurban etmelerinin, tanrıları teskin etmenin ötesinde amaçları olduğu görüşünde. Lama kurban edilerek verimli hasat, besili sürü, savaşta zaferin yanısıra yeni ele geçirilen topraklarda yerel halkın gönlünü fethetmenin hedeflendiği üzerinde duruluyor.
Inca Gold Llama: A History of the World in 100 objects http://t.co/lu1qiiGdf3 #archaeology #BritishMuseum #peru pic.twitter.com/u6tC2gplN8
— Ellen Girardeau Kempler (@goodnewsmuse) April 2, 2015
Kalıntıları bulan ve San Cristóbal de Huamanga Üniversitesi'nden bir arkeolog ekibinden yardım alan Calgari Üniversitesi'nden Dr. Lidio Valdez, İnkalar için insanlardan sonra en değerli kurbanın lamalar olduğunu söyledi.
1492'de Amerika kıtasını keşfetmelerinin ardından 16. yüzyılı Güney Amerika'yı 'fethederek' ve yağmalayarak geçiren İspanyolların kayıtlarında, tanrılara yüzlerce lama kurban edildiğine dair tanıklıklar var.
İspanyol sömürgeci vakanüvis Bernabe Cobo, kahverengi lamaların yaratıcı tanrı Viracocha, beyaz lamalarınn güneşe kurban edildiğini yazmıştı. Buna göre ekimde yağmur yağması, şubatta yağmurların durması için 100 lama kurban ediliyordu.
Tambo Viejo'daki dört lama kalıntısı ise bölgenin barışçı şekilde İnkaların kontrolüne geçtiği döneme tarihlendi. Büyük fırınlarda yemekler pişirilerek şölenler verilip kutlamalar yapılan büyük partilerin kanıtlarına da ulaşıldı.
Lamaların İnka devletinin verdiği şölenler kapsamında kurban edildiğini sandıklarını belirten Dr. Lidio Valdez, devletin yiyecek içecek aracılığıyla yerel halkla dostluk kurduğunu, siyasi ittifakları pekiştirdiğini ve lama kurban ederek yeni toprağı kendine ait olarak işaretlediğini anlattı.
1400'lerde dünyadaki en büyük imparatorluk olan ve 1530'larda And Dağlarına gelen İspanyollara karşı 40 yıl mücadele veren İnkaların Tambo Viejo şehriyle ilgili Antiquity dergisinde yayımlanan makaleye göre 2018'de başlayan kazılarda meydan, tapınak ve Nazca Vadisi'nden gelen bir yol da keşfedildi.
Are the mysterious Nazca Lines on your list of places to visit? Here's another reason why they should be!
— Llama Travel (@llama_travel) October 19, 2020
Archaeologists have discovered a 37 metre-long cat etched into Peru's desert hillside, dating back to between 200BC and 100BC.https://t.co/3Tgi9G3Gmm#nazcalines #peru
