Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile Bahreyn'in İsrail'le ilişkileri normalleştirme anlaşmaları imzalamalarına arabuluculuk eden ABD Başkanı Donald Trump'ın 3 Kasım başkanlık seçiminden önce bir ülkeye daha imza attırma hevesi Sudan'la başarıya ulaştı.
Trump'ın bugün İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ve Geçiş Konseyi Başkanı Abdulfettah el Burhan ile yürüttüğü telefon görüşmeleri sonucunda yapılan ortak açıklamada, İsrail ile Sudan yönetimlerinin ilişkileri normalleştirme konusunda anlaşmaya vardığı duyuruldu.
Üç ülkenin yayımladığı ortak açıklamada "Liderler, Sudan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ve savaş durumuna son verilmesi konusunda anlaştı" denildi.
Netanyahu: Bölgede yeni bir çağın başlangıcı
Washington'dan yapılan açıklamada ABD Başkanı'nın arabuluculuğuna vurgu yapılırken, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun açıklamasında Trump'a teşekkür edildi. Netanyahu, Sudan'la normalleşmeyi, 'barış için çarpıcı bir ilerleme' ve 'bölgede yeni bir çağın başlangıcı' diye niteledi.
Böylece Sudan, Trump'ın son iki ayda İsrail'le ilişkileri normalleştirmeye ikna ettiği üçüncü Arap ülkesi oldu.
Trump, Oval Ofis'te medyaya şov yaptı
Anlaşmayı açıklamak için Beyaz Saray'daki Oval Ofis'te basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı, bu sırada İsrail ve Sudan liderleriyle üçlü telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
'Tez zamanda Suudi Arabistan da anlaşacak'
En az 5 ülkenin daha İsrail'le ilişkileri normalleştirmek istediğini dile getiren Trump, Suudi Arabistan'ın sürece katılacağından ve tez zamanda İsrail'le barış anlaşmasına varacağından emin olduğunu söyledi.
Netanyahu'ya sordu: Sence 'Uykucu Joe' bu anlaşmayı kotarabilir miydi?
ABD başkanlık seçimindeki Demokratik Partili rakibi Joe Biden'dan 'Uykucu Joe' diye söz ettiği bilinen Trump, Netanyahu'ya "Sence 'Uykucu Joe' bu anlaşmayı kotarabilir miydi" diye sordu. Seçimi Biden'ın kazanması ihtimalini hesaba katmak zorunda olan İsrail lideri, "Eee, şunu söyleyebilirim ki, Amerika'dan barış için kim yardım ederse takdir ederiz" yanıtını verdi.
Trump, Sudan'ı 'terör sponsoru devletler' listesinden çıkarıyor
Anlaşma kapsamında, Trump, Sudan'ı 'terör sponsoru devletler' listesinden çıkarma sürecini başlattı. ABD Başkanı'nın Sudan'ı listeden çıkarma niyetini beyan ettiği belgeyi imzalayıp Kongre'ye gönderdiği belirtildi. Sudan yönetimi, bunun gerçekleşmesi için ödemesi gereken 1998 ABD'nin Kenya ve Tanzanya Büyükeçiliklerine Kaide saldırılarının kurbanları için 335 milyon dolarlık tazminatı yatırdı.
'Sudan'ın uluslararası topluma tam entegrasyonuna yardım edecekler'
Üçlü ortak açıklamada Sudan geçiş hükümetinin 'cesaretini ve terörle mücadele, demokratik kurumların inşası ve komşularıyla ilişkileri geliştirme kararlılığını gösterdiği, bunun sonucunda ABD ile İsrail'in yeni başlangıç yapan Sudan'ın ortağı olmayı ve uluslararası topluma tam entegrasyonunu sağlamayı kabul ettiği' dile getirildi.
Ekonomi ve ticaret ilişkileri başlayacak
Ortak açıklamaya göre liderler, ilkin tarıma odaklanacak şekilde ekonomi ve ticaret ilişkilerini başlatmak konusunda mutabık kaldı. Ülkelerin heyetleri gelecek haftalarda biraraya gelerek bu alanların yanısıra tarım teknolojisi, havacılık, göç meseleleri ve diğer konularda işbirliği anlaşmaları müzakere edecek.
Arka planda uzun müzakereler yürütenler
Anlaşmayı ABD adına Trump'ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner, Ortadoğu Temsilcisi Avi Berkowitz, Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O'Brien, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun müzakere ettiği açıklandı.
Kushner: Ortadoğu'da paradigma kaymasının başlangıcı
Normalleşme anlaşmalarını 'Ortadoğu'da paradigma kaymasının başlangıcı' diye niteleyen Kushner, 'Sudan'ın kararının sembolik öneminin olduğunu, çünkü 1967'de Arap Birliği'nin İsrail'in varolma hakkını tanımama kararı aldığı toplantının Hartum'da düzenlendiğini' söyledi.
