ABD'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ve postayla oy kullanma tartışmalarının gölgesinde uzun süredir merakla beklenen seçim için doğu saatiyle 06.00'da seçmenler sandık başına gitmeye başlayacak.
Amerikan halkı, ABD'nin yeni başkanının yanı sıra, Kongre'nin iki kanadı olan 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ile 100 üyeli Senato'daki 35 sandalye için de oy kullanacak.
Üç farklı saat dilimi olan ülkede, oy verme işlemlerinin başlaması ve bitişi eyaletlere göre değişecek.
Doğu yakasındaki saat dilimi esas alındığında oy verme işlemi, New York ve Virginia'da saat 06.00'da (TSİ 14.00), en kritik eyaletler olan Florida ve Pennsylvania ile başkent Washington DC'de saat 07.00'de (TSİ 15.00) başlayacak.
Sandıklar, Virginia ve Florida'da 19.00'da (TSİ Çarşamba 03.00), Washington DC ve Pennsylvania'da 20.00'da (TSİ Çarşamba 04.00), New York'ta ise 21.00'da (TSİ 05.00) kapanacak.
Anketler Biden'a işaret ediyor, analizler hala Trump'a da şans veriyor
Ülkede ulusal bazda yapılan tüm önemli anketleri derleyen analiz sitesi Real Clear Politics'e göre, ulusal çaptaki anketlerde, Biden, Trump'ın yaklaşık 6.5 puan önünde görünüyor.
Buna karşın, analistler Trump'ın seçimin kaderini belirleyecek 6 kritik eyaletin 4'ünde Biden ile yarışı başa baş götürdüğüne işaret ederek, Trump'ın da hala seçimleri kazanma şansının olduğunu belirtiyor.
Son anketlere göre Biden, kritik eyaletlerden Florida'da 1,7, Pennsylvania'da 2,5, Michigan'da 4,8, Wisconsin'de 6,6 ve Arizona'da ise 0,5 puan Trump'ın önünde seyrediyor. Bir diğer kritik eyalet olan Kuzey Carolina'da ise Trump'ın Biden'a 0.5 puan üstünlüğü bulunuyor.
Postayla oy kullanma süreci, beraberinde kaosu getirebilir
ABD'de esasen uzun zamandır var olan 'posta yoluyla oy kullanma' yönteminin, salgın nedeniyle neredeyse seçmenlerin yüzde 70'ini kapsayacak şekilde genişletilmesinin, bu oyların seçim sonuçlarının şekillenmesinde önemli rol oynaması bekleniyor.
Posta yoluyla oy kullanma sürecinde, bazı eyaletlerin 3 Kasım gününe kadar oy sayım sürecine başlayamaması ve Pennsylvania gibi kritik eyaletlerin seçim gününden sonra da gelen onaylı oyları kabul edecek olması ise süreci daha da karışık hale getiriyor.
98 milyona yakın seçmen 'erken oy' kullandı
Yakın tarihteki seçimlere bakıldığında, sandığa gitme oranının yüzde 60'ı bulmadığı ABD'de, bu yıl sandık başında ya da posta yoluyla kullanılan erken oyların sayısındaki artış dikkati çekiyor.
Ülkede 98 milyona yakın kişi halihazırda oyunu kullanmış bulunuyor. Bu kişilerin 62 milyondan fazlasının posta yoluyla, 35 milyondan fazlasının da birebir erken seçim merkezlerine giderek oyunu kullandığı belirtiliyor.
Beyaz Saray'a giden yol '270 delegeden' geçiyor
ABD Başkanlık seçimlerinde, seçmenler, esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. "Delegeler Kurulu" adı verilen bu sistemde her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına yani 270 delegeye ulaşan aday, Başkan olmaya hak kazanıyor.
Toplamda daha fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan kişinin başkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiği Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.
Sonuçları Trump Washington DC'de, Biden Delaware'de izleyecek
Başkan Trump, seçim sonuçlarını başkent Washington DC'de Beyaz Saray'da takip edecek. Trump kazanması durumunda kutlamayı da Beyaz Saray'da yapmayı planladığını açıkladı.
Biden ise seçimleri Delaware eyaletinin Wilmington kentinde takip edecek. Biden kazanması durumunda halka hitabını buradaki Chase Center'dan yapacak.
Öte yandan, Trump'ın Twitter hesabından yapılan paylaşımda, "Başkan gösteriyi nasıl sonlandıracağını" biliyor ifadeleriyle Trump'ın dans ettiği görüntülere yer verildi.
VOTE! VOTE! VOTE!pic.twitter.com/85ySh1KYkh
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) November 3, 2020
Amerikan basınının seçim sonuçlarındaki ana kaynağı AP
Öte yandan Amerikan basınının çoğu ve yabancı basın kuruluşları seçim sonuçlarını genellikle Associated Press (AP) üzerinden takip edecek.
Kendisini 'kar amacı gütmeyen haber ortaklığı' olarak nitelendiren Associated Press haber ajansı, seçim gecesi 4 binden fazla muhabirle ülke çapında veri toplayacak.
AP'nin seçim akşamı sandıkların kapanmasıyla resmi olmayan ilk sonuçları duyurması bekleniyor.
'Ölü seçmen' oy kullanma girişimi tespit edildi
Öte yandan, seçimlerde ölen kişilerin adına oy kullanma girişiminin tespit edildiği aktarıldı. New York Post'a göre, ölü seçmenlerin adına kullanılan oy pusulası New York Seçim Kurulu’na gönderildi.
Dead people caught voting in NYC, elections records show https://t.co/EgMo1vox9o pic.twitter.com/BWcmFLKuDn
— New York Post (@nypost) November 3, 2020
Staten Island'dan 2012 yılında hayatını kaybeden Frances Reckhow adlı kişiden oy pusulası geldiği belirtildi.
Ayrıca, 1919 doğumlu ve ölü olduğu saptanan Gertrude Nizzere adlı kişiden de posta yoluyla oy gelmesinin ardından tüm veriler, soruşturulması için polise ve Staten Island Bölge Savcısı Michael McMahon’un ofisine gönderildi.
CNN, Broward İlçe Seçim Komisyonu'na dayandırdığı haberinde, Florida seçim yetkililerinin ve kolluk kuvvetlerinin ölen 50 kişinin seçmen olarak kaydetme girişimini ortaya çıkardığını aktarmıştı.
Florida elections and law enforcement officials detected a scheme that sought to register dozens of dead people to vote in Broward County, though the motive is not clear, according to the county elections office https://t.co/UOveYL5A1Y
— CNN (@CNN) October 31, 2020
